چکیده:
یکی از معیارهای مناسب برای سنجش شرایط هر کشوری، ارزیابی وضعیت اجتماعی و رفاهی آن کشور بوده و بایستی بهبود وضعیت رفاه اجتماعی هر جامعه ای به عنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی مد نظر قرار گیرد. مفهوم توسعه انسانی به جای تمرکز بر ابزار، به اهداف پیشرفت و توسعه تاکید دارد. توسعه انسانی به مفهوم فرایند گسترش حیطه انتخاب افراد و بهبود رفاه آنهاست. مهمترین ابعاد توسعه انسانی زندگی طولانی و سالم، دانش و استانداردهای زندگی آبرومندانه هستند. موضوع این تحقیق بررسی تاثیر ابعاد توسعه انسانی بر رفاه اجتماعی در ایران است. جامعه آماری متغیرهای کلان اقتصاد ایران در طی سالهای 1366 الی 1396 است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار ایویوز و روش خودرگرسیون برداری انجام شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که رابطه معناداری بین شاخص توسعه انسانی و رفاه اجتماعی در ایران وجود دارد. به طوری که مقدار بردار نرمال شده برای متغیر شاخص آموزش (تحصیلات)، امید به زندگی و درآمد سرانه به ترتیب برابر 86547/2، 63574/2 و 28745/4 است. همچنین نتایج بررسیها نشان داد شوک در شاخص توسعه انسانی از قبیل شوکهای آموزش، شاخص امید به زندگی و درآمد سرانه به ترتیب 472/20، 645/0و 456/3 درصد در کوتاهمدت و 883/75، 986/0و 587/5 درصد از تغییرات بلندمدت رفاه اجتماعی در ایران را توضیح میدهند.
One of the appropriate criteria for assessing the situation of any country is to assess the social status and welfare of that country and improving the social welfare status of any society should be considered as one of the macroeconomic goals. The concept of human development emphasizes the goals of progress and development instead of focusing on tools. Human development means the process of expanding people's choice and improving their Welfare. The most important dimensions of human development are a long and healthy life, knowledge and dignified living standards. The subject of this study is to investigate the impact of human development dimensions on social welfare in Iran. The statistical society is the macroeconomic variables of Iran during the years 1987 to 2017. Data analysis was performed using Eviews software and vector autoregression method. The results show that there is a significant relationship between human development index and social welfare in Iran. So that the value of the normalized vector for the variable of education index, life expectancy and per capita income are equal to 2.86547, 2.353574 and 4.28745, respectively. The results also showed that shocks in human development index such as education shocks, life expectancy index and per capita income were 20.472, 0.645 and 3.456 percent in the short term, respectively, and 75.883, 0.986 and 5.587% explain the long-term changes in social welfare in Iran.
خلاصه ماشینی:
هم چنين نتايج بررسي ها نشان داد شوک در شاخص توسعه انساني از قبيل شوکهاي آموزش ، شاخص اميد به زندگي و درآمد سرانه به ترتيب ٢٠/٤٧٢، ٠/٦٤٥و ٣/٤٥٦ درصد در کوتاه مدت و ٧٥/٨٨٣، ٠/٩٨٦و ٥/٥٨٧ درصد از تغييرات بلند مدت رفاه اجتماعي در ايران را توضيح مي دهند.
بهبود شاخص توسعه انساني بهترين ساز و کار براي دست يابي به هدف ارتقا سطح زندگي و رفاه اجتماعي انسان ها است که از طريق بهره گيري از توان مندي هاي انساني حاصل مي شود.
منفي بودن شکاف بين رتبه درآمد سرانه و رتبه شاخص توسعه انساني به اين معنا است که در آمدهاي تحصيل شده به اندازه کافي صرف بهبود کيفيت زندگي شهروندان و متغيرهاي توسعه انساني (آموزش ، بهداشت ، رفاه و تامين اجتماعي ) نمي شود يا به بياني ديگر شهروندان کشور اثر افزايش در آمد (به ويژه در مورد کشورهاي نفتي ) را در زندگي روزمره خود لمس نمي کنند.
در اين تحقيق تاثير مستقيم شاخص توسعه انساني (در سه بعد آموزش ، بهداشت و درآمد) بر رفاه اجتماعي در کوتاه مدت و بلند مدت مورد بررسي قرار ميگيرد.
در اين تحقيق هدف بررسي تاثير شاخص توسعه انساني بر رفاه اجتماعي در ايران است که از مطالعه خاکپور و باوان پوري(١٣٨٩)، و قائد و همکاران (١٣٩٩)، الهام گرفته شده است .
هدف اين تحقيق بررسي تأثير توسعه انساني بر رفاه اجتماعي در ايران بوده که با استفاده از روش خودرگرسيون برداري (VAR) در دوره زماني ١٣٦٦ الي ١٣٩٦ مورد بررسي قرار گرفت .