چکیده:
بیان مسئه:
پس از به قدرت رسیدن حزب نازی در آلمان، روابط ایران و آلمان وارد دوران جدیدی شد. افزایش نفوذ آلمان در ایران و تبلیغات این کشور درباره برتری نژاد آریایی و مبارزه با قدرت های استعماری، نظیر انگلیس و روسیه، باعث شد ایرانیان آلمان را پشتیبان و منجی بالقوه خود تلقی کنند. به واسطه این تلقی، انبوهی از متخصصان و کارشناسان در زمینه های مختلف برای همکاری با حکومت پهلوی وارد خاک ایران شدند؛ در این بین حضور معماران و مهندسان و شرکت های ساختمانی آلمانی بیش از هر گروه دیگری به چشم می خورد و نقش آن ها در ساخت بسیاری از ساختمان های دولتی و حکومتی مشهود است. ساختمان هایی که در راستای نمایش قدرت و شکوه حکومت، متاثر از بناهای عصر نازی و با گرایش نیوکلاسیک، پدید آمدند.
هدف پژوهش:
مقاله پیش رو به دنبال بررسی معماری نیوکلاسیک و استخراج شاخصه های آن و تحلیل این شاخصه ها در آثار ساخته شده توسط معماران آلمانی در ایران است. پرسش اصلی مقاله بر این نکته استوار است که گرایش به معماری نازی (نیوکلاسیک) تا چه حد بر معماری معاصر ایران تاثیر گذاشته است؟ و چارچوب نظری مقاله نیز بر این نکته تاکید دارد که با گسترش روابط ایران و آلمان، در بین سال های حکومت حزب نازی در آلمان و پهلوی اول در ایران، بخشی از زمینه های شکل گیری معماری معاصر ایران تحت تاثیر کشور آلمان پدید آمد.
روش پژوهش:
مقاله پیش رو از نوع کیفی است و در آن از روش تحقیق تاریخی-تفسیری و همچنین روش توصیفی-تحلیلی به صورت آمیخته استفاده شده است.
نتیجه گیری:
نتایج پژوهش نشان می دهد که حضور افراد و گروه های متخصص آلمانی در ایران نقش بسیار مهمی در ورود عناصر معماری غربی به ایران داشته است. الگوها و شاخصه ها در هر سه حوزه عملکردی (پلان)، کالبدی (فرم) و نمادین در معماری ایران تاثیرگذار بوده اند و در این بین، نفوذ مولفه های عملکردی، نسبت به دو مولفه دیگر، شاخص تر بوده است. همچنین ارتقای شیوه های ساخت وساز و استفاده از مصالح نوین یکی دیگر از زمینه های اثرگذاری آلمان ها در ایران بوده است.
خلاصه ماشینی:
هدف پژوهش: هدف از مقالهی پیش رو بررسی معماری نئوکلاسیک و استخراج شاخصههای آن و تحلیل آنها در آثار ساختهشده از جانب معماران آلمانی در ایران میباشد، ازاینرو پرسش اصلی مقاله بر این نکته استوار است که گرایش به معماری نازی (نئوکلاسیک) تا چه حد بر معماری معاصر ایران تأثیر گذاشته است؟ چارچوب نظری مقاله نیز بر این نکته تأکید دارد که با گسترش روابط در بین سالهای حکومت حزب نازی در آلمان و پهلوی اول در ایران بخشی از زمینههای شکلگیری معماری معاصر ایران تحت تأثیر کشور آلمان پدید آمد.
یافتههای پژوهش با بررسی منابع موجود در خصوص معماری دوره پهلوی اول، بناهای متعددی که توسط آلمانها ساختهشده بود یافت شد که از این میان هفت بنای دولتی که تحت تأثیر معماری نئوکلاسیک آلمان ساخته شده بود، انتخاب گردید (جدول شماره 3).
حضور معماران در قالب شرکتهای بزرگ ساختمانی یکی دیگر از جنبههایی است که کمتر به آن پرداختهشده است، اولین ساختمان احداثشده با بتن مسلح در ایران ایستگاه راهآهن تهران میباشد که توسط شرکت ساختمانی فیلیپ هولزمان آلمان طراحی و اجراشده است، مصالح بهکاررفته برای این ساختمان سابقه زیادی در ایران نداشت، بتن مسلح از پی تا سقف را پوشش میداد، پنجرهها تماماً از جنس برنزی و آهنی ساخته شدند و نمای اصلی این مجموعه را سنگ تراورتن سفید تشکیل میداد، همچنین فضاهای داخلی نیز کاملاً با سنگ پوشانیده شده است (تصویر 6 و 7) (Joggerst,2017:8).