چکیده:
اشتباه در قرارداد، تصور نادرست متعاقدین یا احد آنان راجع به یکی از ارکان عقد میباشد. در قوانین مدنی معمولاً در ذیل موضوعاتی چون اراده و رضا، ماهیت و احکام اشتباه تشریح میگردد. در پی اصلاحات بخش حقوق قراردادهای قانون مدنی فرانسه در سال 2016 میلادی، مقررات مربوط به اشتباه دچار تغییر شد. این دگرگونی از این جهت دارای اهمیت بود که مواد کد ناپلئون در طول دو قرن اخیر دستنخورده باقی مانده و تفاسیر محاکم و نویسندگان دراینزمینه، سبب شکلگیری رویهای متفاوت با نصوص قانونی در حوزۀ اشتباه شده بود؛ درحالحاضر به موجب مواد 1130 الی 1136 و سپس 1139 و 1144 احکام اشتباه بهطور نسبتاً مفصلتری نسبت به گذشته بیان گردیده است که میتوان در این خصوص به شرایط اثرگذاری عیوب اراده، ضمانت اجرای آنها، تبیین ملاک اوصاف اساسی، مصادیق اشتباه مؤثر اعم از اشتباه در موضوع یا قانون و همینطور اشتباه در موضوع معامله و شخص طرف آن، اشتباه در انگیزه و اشتباهات ناشی از تدلیس و همچنین اشتباهات بلااثری مانند اشتباه در ارزیابی قیمت و صرف انگیزه اشاره نمود. قانون مدنی فرانسه (1804) در بخش قواعد عمومی قراردادها مهمترین منبع اقتباس قانون مدنی ایران به حساب میآید؛ بدینجهت هرگونه بازنگری در این بخش میتواند مؤثر در ارائه تفاسیر جدید برای قانون مدنی ایران و الهامبخش اصلاح آن باشد. در این پژوهش تلاش شده است تا تحلیل نسبتاً دقیقی از نظم کنونی نظریه اشتباه در قانون مدنی فرانسه ارائه گردد.
A mistake in the contract is a misconception of the parties or one of them about one of the elements of the contract. In the civil codes, Mistake nature and condition is usually described as a part of intention and consent title. Following the amendments in the French Civil Law (Contracts Law section) in 2016, the Mistake regulations were changed. This transformation was significant because Napoleon's code articles remained intact over the past two centuries, and interpretations by courts and lawyers in this regard have led to the formation of a different approach to the Code texts in the Mistake section; According to Articles 1130 to 1136, and then 1139 and 1144, the mistake rules are relatively more detailed than in the past. Innovative topics Such as descriptions of the circumstance that is a ground for nullity clarified of essential qualities in a contract, mistake in the subject or the law, also in the subject and the contractual person, a mistake in the motivation and mistakes caused by the fraud. Some kind of neutral errors such as mistakes in the evaluation and motivation are mentioned. The French Civil Code (1804) is the most important source of adaptation of Iranian civil law in the general rules of contracts; therefore, any review in this section can be effective in providing new interpretations for Iranian code and inspiring its reform. In this article, an effort has been made to provide a relatively accurate analysis of the current Mistake theory of French civil law.
خلاصه ماشینی:
٦. روح الله آخوندی ، «اشتباه در موضوع قرارداد با مطالعه تطبیقی در حقوق فرانسه و انگلستان » (رساله دکترا، تهران :← Pishnamaz, Sayyed Amin & Amir Zare “Studying developments of mistake theory in Contracts ...
٢٣ اصلاحات قانون مدنی کما فی السابق دراین خصوص - یعنی کفایت اشتباه یک جانبه یا لزوم اشتراک در اشتباه - ساکت است ؛ اما از جمع مواد ١١٣٣ و ١١٣٤ و ١١٣٥ این گونه برداشت می گردد که اشتباهی که در تصور یکی از متعاقدین رخ می دهد بی آنکه او این امر را به عنوان موضوعی برای توافق در عقد بگنجاند، مؤثر در بطلان قرارداد نمی باشد؛ بنابراین لزوم اشتراک دو طرف در اشتباه به معنای آن که هر دو همزمان در اشتباه باشند، برای تأثیر در وضعیت عقد، مورد پذیرش واقع نشده است ؛ ولی تصریح اینکه موضوع اشتباه می بایست صریحا یا ضمنا در تراضی طرفین بیاید٢٤ این معیار را به دست می دهد که ورود مورد اشتباه در قلمرو تراضی طرفین ، شرط است .
ماده ١١٣٥ قانون مدنی فرانسه دراین خصوص مقرر داشته است : «اشتباه در مورد صرف انگیزه که خارج از اوصاف اساسی موضوع معامله یا طرف قرارداد باشد بستری برای ابطال نیست ، مگر آنکه طرفین صریحا این انگیزه را عاملی قاطع برای اراده خود قرار داده باشند...
دراین باره در ماده ١١٣٥ اخیر قانون مدنی فرانسه مقرر شده است که «اشتباه در صرف انگیزه ، خارج از اوصاف اساسی موضوع معامله یا طرف قرارداد بستری برای ابطال نیست مگر آنکه طرفین صریحا این انگیزه را عاملی قاطع برای اراده خود قرار داده باشند...