چکیده:
محله ها از ارکان اصلی ساختار شهرها بوده و نقش مهمی در تحقق اهداف توسعه شهری پایدار دارند. ابعاد مسائل شهری در سطح محلهها به شکل واضحتری قابلدرک است و فرم شهری بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر این ابعاد تاثیرگذارند، بنابراین شناخت الگوی کالبدی محله و دستیابی به فرم مطلوب از موضوعات اساسی در راستای نیل به توسعه پایدار شهری است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی تأثیر فرم شهری بر پایداری محله های شهر آمل است. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی است. روش جمعآوری دادهها از طریق پر کردن پرسشنامه با حجم 400 عدد صورت گرفته است. برای سنجش فرم شهر ابتدا 12 شاخص مرتبط تعریف عملیاتی شدهاند، سپس با کمک مدلSAW محله ها به سه فرم فشرده، میانی و پراکنده طبقه بندی و پرسشنامههای هر محله نیز با روش خوشه بندی تصادفی توزیع و تکمیل شدهاند. نتایج نشان داد بین پایداری در فرم های مختلف تفاوت معناداری وجود دارد، و میزان پایداری در فرم فشرده بیش از فرم میانی و پراکنده است و محله شماره 10 پایدارترین و محله شماره 25 ناپایدارترین محله شهر میباشند. همچنین محله ها به لحاظ پایداری در 4 گروه همگن دسته بندیشدهاند که طبق نتایج ، محلههای واقع در گروه اول سطح پایینتری از پایداری برخوردارند و گروه چهارم که در بردارنده محلههای فشرده هست، از پایداری بیشتری برخوردار هستند. همچنین از میان ابعاد پایداری بعد اجتماعی، از وضعیت نامطلوب و بعد کالبدی از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده است.
خلاصه ماشینی:
ارزيابي تأثير فرم بر پايداري محله هاي شهري (مورد مطالعه : آمل ) دکتر عامر نيک پور١* دکتر صديقه لطفي ٢ زبيده منصور لکورج ٣ تاريخ دريافت : ١٤٠٠/٢/٢٨ تاريخ پذيرش : ١٤٠٠/٥/٢٧ چکيده : محله ها يکي از ارکان اصلي شهرها هستند و بدون شک بخش مهمي از زندگي هر شهروند در آن ها سپري ميشود ، ابعاد مختلف مسائل شهري در سطح محله ها به شکل واضح تري قابل درک است و فرم نيز به طـور مستقيم و غيرمستقيم بر اين ابعاد تأثيرگذارند، بنابراين شناخت الگوي کالبدي و دستيابي به فرم مطلـوب از موضوعات اساسي در راستاي نيل به توسعه پايدار است .
طبقه بندي فرم شهر نيز بر اساس مدل مجموع ساده وزني(SAW) و با روش بي مقياس سـازي فازي صورت گرفته است ، به منظور بررسي و سنجش پايداري محلات شهر آمـل نيـز بـا توجـه بـه شاخص هاي در نظر گرفته شده ، به تهيه پرسشنامه و جمع آوري اطلاعات از طريق آن پرداخته شد؛ و ضريب آلفاي کرونباخ محاسـبه شـده آن ٠/٧٦ بـرآورد شـده اسـت .
فرمول کوکران بدين صورت ميباشد (مأخذ: حافظ نيا، ١٣٨٩: ١٦٧) (به تصویر صفحه رجوع شود) جدول ٢- تعداد پرسشنامه هاي توزيع شده در سطح محلات شهر آمل در سه فرم شهري درصد درصد واحد درصد واحد تعداد رديف فرم جمعيت خانوار جمعيت خانوار مسکوني مسکوني پرسشنامه ١ فشرده ١٨١٠٧ ٣٢/٩٢ ٥٧١٢ ٣٤/٠٣٦ ٤٧٣٩ ٢٩/٢٩ ٣٢ ٢ مياني ١٣٩٨٣٤ ٢٥٤/٢٨ ٤٣٠٢٩ ٢٥٦/٤٠ ٤١٤٠٠ ٢٥٥/٩٥ ٢٥٦ ٣ پراکنده ٦٢٠٢٢ ١١٢/٧٨ ١٨٣٨٦ ١٠٩/٥٥ ١٨٥٦٠ ١١٤/٧٤ ١١٢ منبع : يافته هاي پژوهش بعد از تعيين حجم نمونه (بر اساس سه پارامتر جمعيت ، واحد مسکوني و خانوار) مجموعـا ٤٠٠ پرسشنامه در بين سه نوع فرم ، توزيع شد.