چکیده:
پیامدهای نامطلوب اجتماعی و اقتصادی افزایش نابرابری درآمدی در جامعه، دولتها را بر آن داشته تا بهبود توزیع درآمد را در صدر اولویتهای خود قرار دهند و در قالب سیاست توزیع مجدد درآمد، تخصیص بهینه منابع و تثبیت شاخصهای اقتصاد کلان، برنامههای کاهش نابرابری را پیگیری نمایند. مالیات علاوه بر آنکه از مهمترین منابع درآمدی دولتهاست، یکی از ابزارهای سیاستی موثر در بهبود توزیع درآمد است. در این مقاله با بهکارگیری روش نوین خودرگرسیون برداری عاملافزوده (FAVAR) و دادههای فصلی طی دوره 1393-1369 برای 99 متغیر اقتصاد کلان، تأثیر مالیاتهای مستقیم بر ضریب جینی بهعنوان شاخص توزیع درآمد، بررسی شده است. توابع واکنش آنی حاصل از برآورد مدل نشان میدهد که یک شوک مثبت به اندازه یک انحراف معیار در مالیاتهای مستقیم، منجر به کاهش پایدار ضریب جینی و بهبود توزیع درآمد میشود. همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان میدهد که شوکهای مالیاتی بعد از فصل چهارم بیشترین سهم از تغییرات مربوط به ضریب جینی را بهخود اختصاص داده است که این امر اهمیت موضوع مالیاتها در توزیع درآمد جامعه را نشان میدهد. مطالعه حاضر همچنین فرضیه کوزنتس برای ایران را مورد تأیید قرار نمیدهد.
Undesirable social and economic consequences of income inequality persuade the governments to give a first priority to the income distribution improvement and pursue plans to reduce inequality in the form of income redistribution policy, resource allocation and stabilization of macroeconomic indices. Taxes in addition to being the most important source of government revenues are one of the most effective policy tools in improving income distribution. In this paper, using a FAVAR method and quarterly data for the period 1990-2014 for 99 macroeconomic variables, the impact of direct taxes on the Gini coefficient, as an indicator of income distribution, have been explored. Impulse response functions show that a positive shock of one standard deviation in direct taxes causes a sustainable reduction in the Gini coefficient and improves income distribution. Also, variance decomposition results show that after the fourth season, tax shocks have the most important role in the dynamics of Gini coefficient. This study also rejects Kuznets Hypothesis for the Iranian economy.
خلاصه ماشینی:
تحلیل تجربی تأثیر مالیات های مستقیم بر توزیع درآمد در ایران : کاربرد مدل خودرگرسیون برداری عامل افزوده ١ سید کمال صادقی ٢ محمدباقر بهشتی ٣ رضا رنج پور٤ سعید ابراهیمی ٥ تاریخ دریافت : ١٣٩٥/٩/١٦، تاریخ پذیرش : ١٣٩٦/٧/١٢ چکیده پیامدهای نامطلوب اجتماعی و اقتصادی افزایش نابرابری درآمدی در جامعه ، دولت ها را بر آن داشته تا بهبود توزیع درآمد را در صدر اولویت های خود قرار دهند و در قالب سیاست توزیع مجدد درآمد، تخصیص بهینه منابع و تثبیت شاخص های اقتصاد کلان ، برنامه های کاهش نابرابری را پیگیری نمایند.
در این مقاله با به کارگیری روش نوین خودرگرسیون برداری عامل افزوده (FAVAR) و داده های فصلی طی دوره ١٣٩٣-١٣٦٩ برای ٩٩ متغیر اقتصاد کلان ، تأثیر مالیات های مستقیم بر ضریب جینی به عنوان شاخص توزیع درآمد، بررسی شده است .
همچنین نتایج تجزیه واریانس نشان میدهد که شوکهای مالیاتی بعد از فصل چهارم بیشترین سهم از تغییرات مربوط به ضریب جینی را به خود اختصاص داده است که این امر اهمیت موضوع مالیات ها در توزیع درآمد جامعه را نشان میدهد.
این مطالعه میکوشد تا با استفاده از داده های فصلی طی دوره زمانی ١٣٩٣-١٣٦٩، تأثیر مالیات های مستقیم بر توزیع درآمد در ایران را به طور تجربی و با به کارگیری روش خودرگرسیون برداری عامل افزوده ٢ مورد بررسی قرار دهد.
با توجه به نفش مالیات ها در توزیع مجدد درآمد، در این مقاله با به کارگیری داده های سری-زمانی برای فصل اول سال ١٣٦٩ تا فصل آخر ١٣٩٣ و نیز روش جدید خودرگرسیون برداری عامل افزوده (FAVAR) به بررسی تأثیر مالیات های مستقیم بر متغیر ضریب جینی به عنوان متداول ترین شاخص توزیع درآمد در ایران پرداخته شده است .