چکیده:
یکی از مسائل مهم امر پژوهش و انتشار نتایج آن در قالب نوشتارهای علمی، رعایت اخلاق پژوهش است. اما در حال حاضر اخلاق استنادی بهعنوان بخشی از اخلاق پژوهش با چالشهای جدی روبرو است. پژوهش حاضر به بررسی تجربیات پژوهشگران در حوزه رفتار استنادی و چالشهای اخلاقی آن پرداخته و جنبههای اخلاقی رفتار استنادی پژوهشگران و مصادیق بیاخلاقی استنادی را بررسی و مورد تحلیل قرار داده و عوامل زمینهساز و انگیزههای دانشجویان را در عدم رعایت اخلاق استنادی مورد واکاوی قرار میدهد. پژوهش، بصورت کیفی و با رویکرد پدیدارشناسانه انجام شده است. جامعه پژوهش را 19 نفر از دانشجویان دکتری دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان تشکیل میدهند. با توجه به تحلیل دادههای حاصل از مصاحبه با پژوهشگران، در بحث اخلاق استنادی در مجموع، 5 مقوله اصلی شامل انواع استناد، گرایش استنادی، تأثیر همکاران، مهارت و آموزش و قوانین و سازوکارها شناسایی شدند.
One of the important issues of research and publication of its results in the form of scientific texts is observation of research ethic. But, currently the ethics of citation, as a part of research ethic, faces serious challenges. The present study is an attempt to study the experience of researchers in the field of citation behavior and its ethical challenges, instances of unethical citation and also the factors that prepares the grounds and incentive for students to refrain from observing the ethics of citation. Phenomenological method was used in this qualitative study. The research population consisted of 19 PhD students of the departments of Education and Psychology of Isfahan University. In the light of the analysis of the data gathered through interview with the researchers, regarding the citation ethic, overall five main categories were identified including types of citation, citation inclination, influence of colleagues, skill and training, laws and mechanisms.
خلاصه ماشینی:
رفتار استنادي پژوهشگران از جمله موارد مهمي است که همواره از جنبه هاي مختلف مورد بحث قرار گرفته و اهميت استناد و جايگاه آن در پژوهش ، موجب بروز مسائل اخلاقي در اين حوزه شــده است .
(حري ، ١٣٩٠: ٣٣) مطالعه رفتار استنادي پژوهشگران ، دلايل و انگيزه هاي متعددي از استناددهي را آشکار کرده است که در برخي موارد متناقض نيز بوده و پيامدهاي بسياري دارند که مي توان آنها را از مصاديق بي اخلاقي در پژوهش و استناددهي و حتي به مثابه سرقت علمي نام برد.
اغلب پژوهش هاي صورت گرفته ، مقوله سرقت علمي را به عنوان بارزترين نمونه تخلف در پژوهش مورد بررسي قرار داده و ميزان رعايت و يا رواج آن را در نوشتارهاي علمي کنکاش کرده و کمتر وارد مصاديق سرقت علمي و عوامل زمينه ساز آن شده اند و مرور پيشينه ها و جستجوي منابع مختلف اطلاعاتي در داخل و خارج از کشور نشان مي دهد تاکنون پژوهشي به طور خاص به بحث اخلاق استنادي نپرداخته است .
جدول ٣: گرايش هاي استنادي مقوله مؤلفه ها شواهد بعضي موقع ها بوده که خواستم جمله ام را قوي جلوه بدهم ؛ تعداد استناد ذکر استناد بيشتر براي را بيشتر مي کردم واقعيت هم همين بوده ولي شايد ريشه اش به دو نفر تأييد ادعا، تورم استنادي يا يک نفر برگرده گاهي شــده که به علت نبود يک منبعي نمي توانم از مطالب آن استفاده دسترس پذيري منبع کنم ولي مي دانم مقاله يا کتابي مشابه قبلا کار شده است ولي من چون به متن اصلي آن دسترسي نداشتم استفاده نکردم .