چکیده:
در زمینه نسخ؛ از سوی متقدمان و متاخران پژوهش های فراوانی انجام شده که بیش
تر آنها نسخ در قرآن را پذیرفته اند و اختاف آنها در تعداد آیه های نسخ است. در بین
قائان به نسخ برخی اقسام متصور نسخ(حکم، تاوت، حکم و تاوت) در قرآن را بدون
هیچ نقدی پذیرفته اند و معتقد به وقوع هر سه قسم در قرآن هستند اما برخی دیگر
فقط قائل به نسخ حکم در قرآن بوده و وقوع دو قسم دیگر را منکرند و معتقدند قبول این
دو قسم برابر با تحریف قرآن کریم است. در مقابل برخی دیگر از دانشمندان علوم قرآن
وقوع نسخ را در قرآن انکار کرده و یا از نسخ تفسیر دیگری داشته اند؛ بیشتر کسانی که
وقوع نسخ را در قرآن منکر شده اند از متاخران می باشند. آن چه بیشتر متقدّمان پیرامون
نسخ بیان داشته اند از سنخ نسخ حقیقی نبوده بلکه بیشتر ناظر بر مطلق و مقیّد بوده
است؛ آن چه مسلّم است نسخ به معنای ابطال دائمی حکم آیه در قرآن صورت نگرفته
است چرا که این مطلب با جاودانگی و جهانی بودن قرآن در تباین است.
مقاله حاضر به ذکر تاریخی تالیفات مستقل درباره نسخ و توضیح برخی از مهم ترین
تالیفات در این زمینه پرداخته، و از این رهگذر به ذکر اجمالی منکران نسخ در قرآن
اشاره کرده است
خلاصه ماشینی:
برخـي ديگـر از دانشـمندان علـوم قـرآن وقـوع نسـخ را در قـرآن انـکار کـرده و يـا از نسـخ تفسـير ديگـري داشـته انـد؛ بـه عقيـده ايـن گـروه قـرآن کريـم بـه عنـوان آخريـن کتـاب آسـماني مخصـوص همـه جهانيـان تـا قيامـت بـوده کـه هـم از لحـاظ مفاهيـم و هـم از لحـاظ الفـاظ جاودانـه اسـت .
تفسـيري کـه ايـن گـروه از نسـخ ارائـه داده انـد ايـن اسـت کـه قـرآن کريـم بـه عنـوان آخريـن کتـاب آسـماني و بـه عنـوان معجـزه جاويــدان ناســخ تمامــي کتــاب هــا و شــريعت هــاي آســماني و معجــزات پيشــين اســت .
معرفه الناسخ و المنسوخ : ابـو عبـد ال محمـد بـن علـي بـن احمـد بـن سـعيد بـن حـزم مشـهور بـه ابن حـزم ظاهـري از دانشـمندان قـرن ٥ هجـري کـه کتابـي در زمينـه نسـخ نگاشـته اسـت .
احمد حجازي ( معاصر): يکـي ديگـر از منکـران نسـخ در قـرآن کريـم کـه ديدگاههـاي خـود را در مـورد ايـن موضـوع در کتـاب « لانسـخ فـي القـرآن » بيـان ميکنـد.
در ايـن کتـاب بـه بررسـي اقسـام متصـور نسـخ (حکـم ، تـلاوت ، حکـم و تـلاوت ) در قـرآن پرداختـه شـده و هـر سـه قسـم بــا اســتناد بــه دلايلــي رد شــده اســت .
مباحــث پايانــي ايــن کتــاب در مــورد آيــات منســوخه اسـت کـه تمامـي آيـات منسـوخه در تمامـي سـوره هـا مـورد بررسـي قـرار گرفتـه و حکـم بـه عـدم نسـخ آنهـا شـده اسـت .
در ايــن کتــاب بــه بررسـي آيـات منسـوخه پرداختـه شـده و نسـخ تمامـي آياتـي را کـه منسـوخ تلقـي مي شـده اند رد شـده اسـت .