چکیده:
قرآن کریم به عنوان کتاب زندگی مسلمانان، دستور العمل های بسیاری ارائه می دهد
که با بهره گیری از آنها در زندگی روزمره خود، می توانند به سعادت و نیک بختی دنیا
و آخرت نائل گردند. یکی از این دستورات اهمیت قائل شدن برای شب و شب زنده
داری است که در سیرۀ انبیای الهی، بالاخص پیامبراکرم(ص) و امامان اهل بیت(ع)
تا کید شده و علمای اسامی نیز با تکیه بر آیات قرآن و روایات رسیده از طریق منابع
اسامی، بر آن مهر تایید زد هاند. از این رو با توجه به اهمیت جایگاه شب و شب زنده
داری در قرآن و روایات اسامی، سوال این پژوهش آن است که فضیلت و آثار نماز
شب در قرآن و روایات اسامی با توجه به سیرۀ حضرت زینب(ع) چگونه در منابع
اسامی منعکس گردیده است؟ این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر
منابع کتابخانه ای به استخراج آیات و روایات از خال منابع اسامی( روایی، تاریخی،
تفسیری و... ) انجام شده است.
دستاوردهای این پژوهش بیانگر آن است که خداوند متعال در قرآن کریم از ویژگی
های مومنین حقیقی را شب زنده داری و برپایی نماز و استغفار دانسته و بارها به
پیامبراکرم(ص) توصیه به انجام این عمل فرموده و از گفتار پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)
در روایات، این مهم به اثبات رسیده و آثار و درجات والایی برای افراد بیان شده که
در دنیا و آخرت نصیب شان می گردد و با توجه به سیرۀ حضرت زینب(س) مشاهده
شد که امام حسین(ع) در آخرین وصایای خویش به ایشان توصیه می کند که در نماز
شب ایشان را دعا نماید و نسبت به این عمل، کوتاهی نورزد که منابع تاریخی و روایی
گویای این مطلب است.
خلاصه ماشینی:
دســتاوردهاي ايــن پژوهــش بيانگــر آن اســت کــه خداونــد متعــال در قــرآن کريــم از ويژگــي هــاي مؤمنيــن حقيقــي را شــب زنــده داري و برپايــي نمــاز و اســتغفار دانســته و بارهــا بــه پيامبراکـرم ؟ توصيـه بـه انجـام ايـن عمـل فرمـوده و از گفتـار پيامبـر؟ و اهـل بيـت ؟ در روايــات ، ايــن مهــم بــه اثبــات رســيده و آثــار و درجــات والايــي بــراي افــراد بيــان شــده کــه در دنيـا و آخـرت نصيـب شـان مـي گـردد و بـا توجـه بـه سـيرە حضـرت زينـب ؟ مشـاهده شـد کـه امـام حسـين ؟ در آخريـن وصايـاي خويـش بـه ايشـان توصيـه مـي کنـد کـه در نمـاز شـب ايشـان را دعـا نمايـد و نسـبت بـه ايـن عمـل ، کوتاهـي نـورزد کـه منابـع تاريخـي و روايـي گويــاي ايــن مطلــب اســت .
١٥ آنجـا کـه مـي فرمايـد: ِ ِ ِ ِ ِ محمـودا> ( اسـراء١٧/ ٧٩) و ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ و مـن آنـاء الليـل فسـبح و أطـراف النهـار لعلـک ترضـي > ( طـه ١٣٠/٢٠) ِ ِ ِ ِ ِ بـا وجـود تأکيـد قـرآن بـر نمـاز شـب خوانـدن پيامبـر؟ و بـه دسـت آوردن مقـام شـفاعت ، ِ ايــن ســؤال پيــش مــي آيــد کــه آيــا ايــن نمــاز شــب ، بــر شــخص پيامبــر؟ واجــب بــود؟ آيــا بــر ِ مســلمانان ديگــر نيــز واجــب اســت ؟ در پاســخ گويــي بــه ايــن ســؤال دلايــل روايــي و ســپس تفســيري را ذکــر مــي کنيــم .