چکیده:
نوآوری همیشه مورد توجه هنرمندان در عرصه هنر بوده است. شاعران نیز در حوزه ی شکل بیرونی شعر و فرم درونی
و محتوا به نوآوریهایی گاه تند و با شتاب و گاه آهسته و کند دست زده اند. قرون متمادی شعر تحت سیطره تعاریف
سنتی ذیل سبتها و مکتبها بود. اما با ورود به دنیای مدرن و رشد شتابناک مدرنتیه» شعر نیز در پوست اندازی
دچار شتاب بیشتری شد. با انقلاب نیما که یک «حاجت معنوی» در حوزه شعر بود و با تعاریف و تئوریها و نظربه های
وی وترجمهها در حوزه شعر ونقد» شاعران هر کدام به فراخور خود سعی کردند به نوآوری در شکل بیرونی (قالب) و
درونی (محتوا) ی غزل بپردازند. برخی از این به ظاهر نو آوریها چندان اصالتی ندارند اما نوآوریهای خلاقانه و
شاعرانه که به زیبایی شناسی (astetice) شعر کمکت کرده ومی کنند کم نبوده و نیست. در این مجال به نوآوری شاعران
در حوزه ی "ردیف" درقالب غزل میپردازیم. شاهد مثالهایی که در این جا ذکر میشود میتواند کمکت فراوانی
به خواننده شعر و شاعران نوپا کند که با اقناع بیشتر و آگاهی بیشتر به خوانش یا سرایش شعر بپردازند. بیگمان تعدد و
تنوع این نوآوریها بدان چه در این مقال گفته شده است محدود نخواهد ماند.
خلاصه ماشینی:
وجود رديف در ترانه هاي عاميانه – قبل از آفرينش شعر به زبان ادبي – به چشم مي خورد در يکي از ترانه هاي مردم خراسان در هجواسدبن عبداله ، والي خراسان ، در قرن دوم رديف خودنمايي مي کند : از ختلان آمذيه برو تباه آمذيه آبار باز آمذيه خشک نزار آمذيه (ناتل خانلري ؛ ١٣٦٧: ٥٨) «از بررسي شعرهاي فارسي ، عربي ، ترکي به خوبي دانسته مي شود که رديف خاص ايرانيان و اختراع ايشان است ، زيرا تا آنجا که مي دانيم در اين سه زبان رديف وجود دارد اما در هيچ کدام به اهميت و سابقه فارسي نيست » (همان :١٢٤).
(149: البته عده اي بر اين باورند که شاعران عرب و ترک تحت تأثير شعر فارسي رديف را به ندرت به کار برده اند ، شفيعي کدکني معتقد است در ادبيات ترکي تا پيش از قرن ١٣ ميلادي رديف وجود ندارد و اين خود دليلي است که از شعر فارسي «رديف » وارد ادبيات ترکي شده است « در شعر انگليسي و فرانسه و ديگر زبان هاي اروپايي رديف به گونه اي که در شعر فارسي معمول است يعني همراه با قافيه به کار نمي رود ».
«در شعر فارسي دري تا نيمه اول قرن پنجم ، رديف بيشتر شامل يک کلمه و اغلب فعل هاي ساده و افعال معين است و به شکلي است که ساختمان طبيعي جمله را به هم نمي زند و با تکامل شعر فارسي رديف نيز متحول مي شود و .