چکیده:
سوره احزاب از جمله سورههای قرآن کریم است که مباحثی متنوع در زمینهی موضوعات تاریخی، اعتقادی و فقهی در آن بیان شده است؛ با توجه به تنوع مضامین این سوره در کنار روایات فراوانی که در تبیین مفاهیم آن صادر شده ، ضروری است مباحث این سوره با استفاده از آموزههای روایات مورد بازخوانی قرار گیرد؛ از این رو در این پژوهش به تحلیل آموزه های تربیتی روایات تفسیری ذیل آیات سوره احزاب در دو تفسیر روایی شیعه و اهل سنت – نورالثقلین و الدرالمنثور به روش توصیفی و تحلیلی با استفاده از کتب تفسیری و اخلاقی پرداخته شده است. بر اساس یافته های این پژوهش، روایات تفسیری ذیل آیات این سوره را میتوان از سه منظر اخلاق فردی، اخلاق خانوادگی اخلاق اجتماعی طبقه بندی نمود.
خلاصه ماشینی:
)عروسي حويزي، ٨٠٨١ق ، ج٠: ٧٥١( صاحب تفسير نمونه بيان مي کند که قلب واحد کانون اعتقاد واحدي است و آن هم برنامه عملي واحدي را اجرا مي کند چرا که انسان نمي تواند حقيقتا معتقد به چيزي باشد، اما در عمل از آن جدا شود و اينکه بعضي در عصر ما براي خود شخصيتهاي متعددي قائل هستند و مي گويند فلن عمل را از جنبه سياسي انجام دادم و فلن کار را از جنبه ديني و کار ديگر را از نظر جنبه اجتماعي و به اين ترتيب اعمال متضاد خود را توجيه مي کنند، منافقان زشت سيرتي هستند که مي خواهند قانون آفرينش را با اين سخن زير پا بگذارند.
)عروسي حويزي، ٨٠٨١ق ، ج٠: ٧١٠( کتب اخلق علت طول امل را ناداني و حب دنيا بيان کردهاند؛ دنيا دوستي چنين است که وقتي انسان با دنيا و شهوتها و لذتها و دلبستگيهاي دنيا انس گرفت، جدايي 71 از آنها بر دلش سنگيني ميکند و قلبش از ياد مرگ سرباز ميزند همان مرگي که سبب جدايي از دنياست و هر چه را که انسان خوش نداشته باشد پس ميزند و آدمي با آرمان هاي بيهوده همواره چيزي را آرزو ميکند که مطابق ميل اوست و بقاي در دنيا مطابق خواست اوست، پس هميشه چنين فکر مي کند، و دار دنيا را بقاء تصور کرده در پيرامون وسايل دنيا و آنچه از مال، خانواده، منزل، دوستان و وسيله سواري و ديگر وسايل مورد نياز، ميانديشد؛ پس دلش بر اين انديشه متمرکز شده و از ياد مرگ باز ميماند و هرگز به آن نزديک نميشود و اگر گاهي بر قلبش جريان مرگ و نياز به آمادگي براي مرگ خطور کند، امروز و فردا ميکند و خود را به آينده وعده ميدهد و مي گويد هنوز روزها در پيش داري، بزرگ ميشوي و توبه ميکني، وقتي هم که بزرگ ميشود ميگويد تا پير شوي!