چکیده:
هدف: هدف تحقیق حاضر مقایسه تاثیر درمان نظریه انتخاب و درمان فعال ساز رفتاری با و بدون تصویرسازی ذهنی هدایت شده بر تاب آوری در نوجوانان وابسته به مواد بود. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه تحقیق شامل 60 نفر از نوجوانان وابسته به مواد بودکه به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی در گروه های آزمایش اول (درمان نظریه انتخاب، 15 نفر)، آزمایش دوم (درمان فعال ساز رفتاری بدون تصویرسازی ذهنی هدایت شده، 15 نفر)، آزمایش سوم (درمان فعال ساز رفتاری با تصویرسازی ذهنی هدایت شده، 15 نفر)، و کنترل (15 نفر) گماشته شدند. شرکت کنندگان هر چهار گروه مقیاس تاب آوری کونور-دیویدسون را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد بین تاثیر درمان نظریه انتخاب و درمان فعال ساز رفتاری با و بدون تصویرسازی ذهنی هدایت شده بر افزایش تاب آوری در نوجوانان وابسته به مواد تفاوت معناداری وجود داشت، به طوری که درمان فعال ساز رفتاری با تصویرسازی ذهنی هدایت شده نسبت به درمان نظریه انتخاب و درمان فعال ساز رفتاری بدون تصویرسازی ذهنی هدایت شده بر افزایش تاب آوری در نوجوانان وابسته به مواد اثربخشی بیشتری داشت. نتیجهگیری: در کل، می توان گفت که درمان فعال ساز رفتاری با تکنیک تصویرسازی ذهنی روش موثرتری بر افزایش تاب آوری در نوجوانان وابسته به مواد است.
Objective: This study aimed to compare the effects of choice theory therapy and behavioral activation (BA) therapy with and without guided mental imagery on resilience in substance-dependent adolescents. Method: The present study was quasi-experimental with pretest-posttest design with a control group. The study sample included 60 substance-dependent adolescents who were selected by convenience sampling and randomly placed into the first (choice theory therapy, n=15), the second (behavioral activation therapy without guided mental imagery, n=15), and the third experimental groups (behavioral activation therapy with guided mental imagery, n=15) as well as control group (n=15). Participants in all four groups completed the Conner-Davidson resilience scale. The data were analyzed using the analysis of variance (ANOVA) with repeated measurement. Results: The results showed that there was a significant difference between the effectiveness of choice theory therapy and behavioral activation therapy with and without guided mental imagery on the increase of resilience in substance-dependent adolescents, so that behavioral activation therapy with guided mental imagery had a more effect on the increase of resilience in substance-dependent adolescents than choice theory therapy and behavioral activation therapy without guided mental imagery. Conclusion: In general, it can be said that behavioral activation therapy with mental imagery technique is a more effective method to increase resilience in substance-dependent adolescents.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اینکه تاکنون مقایسـه تاثیر درمان نظریه انتخاب و درمان فعال سـاز رفتاری با و بدون تصـویرسـازی ذهنی هدایت شـده بر تاب آوری افراد وابسـته به مواد بررسـی نشـده است ، میتوان گفت پیامد این مقایسه سه روش درمانی میتواند بازخورد مناسبی در جهت درمان این افراد را فراهم نماید.
ســوال اصــلی پژوهش حاضــر این بود که آیا بین اثربخشــی درمان نظریه انتخاب و درمان فعال ســاز رفتاری با و بدون تصــویرســازی ذهنی هدایت شده بر تاب آوری نوجوانان وابسته به مواد تفاوت وجود دارد؟ روش جامعه ، نمونه و روش نمونه گیری این پژوهش نیمـه آزمـایشـــی بـا طرح پیش آزمون -پس آزمون بـا گروه کنترل بود.
برای جمع آوری داده ها به مرکز ترک اعتیاد مراجعه شـد و ٦٠ نفر از نوجوانان وابسـته به مواد در مرحله نگهداری انتخاب شـــدند و به طور تصـــادفی در گروه های آزمایش اول (درمان نظریه انتخاب : ١٥ نفر)، آزمایش دوم (درمان فعال سازی رفتاری بدون تصویرسازی ذهنی هدایت شـده : ١٥ نفر)، آزمایش سـوم (درمان فعال سـازی رفتاری با تصـویرسـازی ذهنی هدایت شده : ١٥ نفر)، و کنترل (١٥ نفر) گماشته شدند.
همچنین ، پیشـنهاد میگردد در کارگاه های آموزشی روش تلفیقی درمان فعال ساز رفتاری با تصویرسازی ذهنی هدایت شـده از طریق متولیان درمانی به درمانگران آموزش داده شود تا بتوان در جهت بهبود میزان تاب آوری نوجوانان وابسـته به مواد از این مداخله اسـتفاده کرد.