چکیده:
نخستین تجربه تشکیل حزب در ایران به دوران مشروطه باز میگردد. اما اولین احزاب سیاسی مشروطه نتوانستند حیات پویایی داشته باشند و بعد از مدت کوتاهی از بین رفتند. در این پژوهش تلاش داریم به این پرسش پاسخ دهیم که چه عواملی در عدم تداوم نخستین احزاب سیاسی عصر مشروطه تاثیرگذار بودند؟ و برای رسیدن به جواب این سوال، فرضیه را نیز چنین مطرح کرده ایم که وجود ساختار سنتی و فقدان مظاهر نوگرایی ایران آن زمان باعث شد تا زمینههای لازم برای پیدایش احزاب ایجاد نشود. نوسازی با ایجاد تحرک اجتماعی سبب افزایش میل به مشارکت سیاسی در گروهها و افراد جامعه میشود. بنابراین احزاب سیاسی در مراحل خاصی از فرآیند نوسازی جوامع پدیدار خواهند شد. در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی تاریخی و جمع آوری اطلاعات با شیوه کتابخانهای موضوع را مورد بررسی قرار میدهیم.
The first experience to form a party in Iran dates back to the constitutional era. However, the first constitutional political parties could not have a dynamic life and soon disappeared. In this article, we try to answer the question: "What factors were influential in the discontinuity of the first political parties of the constitutional era?”. To answer this question, we have hypothesized that "the existence of a traditional structure and the lack of manifestations of Iranian modernity at that time did not create the necessary grounds for the emergence of parties. Modernization by creating social mobility increases the desire for political participation in groups and individuals of the community. Thus, political parties will emerge at certain stages of modernization. In this research, the authors use historical documentation and the library method
خلاصه ماشینی:
در اين پژوهش تلاش داريم به اين پرسش پاسخ دهيم که چه عواملي در عدم تداوم نخستين احزاب سياسي عصر مشروطه تاثيرگذار بودند؟ و براي رسيدن به جواب اين سوال ، فرضيه را نيز چنين مطرح کرده ايم که وجود ساختار سنتي و فقدان مظاهر نوگرايي ايران آن زمان باعث شد تا زمينه هاي لازم براي پيدايش احزاب ايجاد نشود.
com ٣- استاديار گروه علوم سياسي ، دانشکده علوم انساني ، واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامي ، زنجان ، ايران ٤- استاديار گروه علوم سياسي ، دانشکده علوم انساني ، واحد زنجان ، دانشگاه آزاد اسلامي ، زنجان ، ايران 41 مقدمه احزاب سياسي از نهادهاي موثر در حيات سياسي جوامع هستند که خود بر بستر پيش زمينه هاي مختلف سياسي، فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي گوناگون روييده و بازتاب شرايط عيني و ذهني حاکم بر جامعه از يک سو و ساختار نظام سياسي از سوي ديگر و برآيند چگونگي مواجهه و تعامل نيروهاي مختلف اجتماعي با عرصه سياست است .
(عالم ،٣٣٤:١٣٨٨) جيواني ساتوري حزب را چنين تعريف ميکند: «حزب گروه سياسي است که با عنوان رسمي شناخته ميشود و موقع انتخابات ميتواند کانديداي خود را براي پست هاي دولتي منتخب کند» (اتحاديه ،٢٢:١٣٦١) موريس دوورژه انديشمند فرانسوي بدون آنکه تعريف مشخصي از حزب ارائه کند به ويژگي، اهداف ، تاريخچه ، علل و نحوه پيدايش احزاب پرداخته و مطالعات مفصلي در اين زمينه انجام داده است .