چکیده:
حساسیت بحث رهبری در آموزشوپرورش و مدارس در سطوح مختلف و ازجمله رهبری مدرسه امروزه بیش از پیش خود را نشان داده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین عناصر و ویژگی های سبک های رهبری برای مدیران مدارس صورت گرفت. به همین منظور ابتدا به بررسی پیشینه نظری پرداخته شد سپس با استفاده از پیشینه و مبانی نظری، مؤلفه های سبک رهبری بیرون کشیده شد و با بررسی متخصصان و انجام اصلاحات لازم، عناصر تاثیرگذار تعیین شدند. جامعه آماری تحقیق را کلیه مدیران، معلمان و معاونان مدارس تهران تشکیل می دهند و با استفاده از فرمول کوکران 500نفر تعیین گردید. مؤلفه ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته بررسی شدند و به وسیله آزمون رگرسیون و نرم افزار spss تحلیل شدند. براساس نتایج بدست آمده تاثیر هرکدام از مؤلفه ها به عنوان سبک رهبری مدیران مدارس تایید گشت ولی در این میان تاثیر سبک تحول گرا و اصلاح گرا، حمایتگر و پشتیبان، هدف مداری و رضایتمندی بیش از سایر مؤلفه ها بود. از نتایج حاصل شده می توان چنین استنباط نمود که سبک های متنوع و مختلفی در رهبری مدیران مدارس وجود دارد و اجرای هر گونه سبک رهبری جدای از آن که مربوط اقتضای مدرسه و سازمان بالادستی است بیش تر به ویژگی های مدیران آن مدرسه وابسته است و اعتقاد بر این است که به کارگیری سبک های مفید رهبری توسط مدیران مدارس اگر چه لازم و ضروری است، ولی شرایط خاص خود را می طلبد.
Today, the sensitivity of the leadership in Education and Training and also in schools at various levels has become an increasingly evident issue. This study aimed to determine the elements and characteristics of leadership styles for school principals. For this purpose, first the theoretical literature review was examined, then the components of leadership style were extracted and the effective elements were determined through examining the experts and making the necessary corrections.The statistical population of the study consisted of all principals, teachers and deputies of Tehran schools and 500 people were determined using the Cochran's formula. The components were analyzed by a researcher-made questionnaire and analyzed by regression test and SPSS software. According to the results, the effect of each component of the leadership style of school principals was determined; however, among the components, the effect of transformational and reformist style, supportive style, goal-orientation, and satisfaction were more than the other ones. It could be concluded that there are various leadership styles for the school principals and the implementation of any leadership style, apart from being relevant to the needs of the school and the upstream organization, depends more on the characteristics of school principals. It is believed that the application of useful leadership styles by school principles, although necessary, requires its own conditions.
خلاصه ماشینی:
در تحقيق حاضر پژوهشگر با بررسي و عنوان ويژگيهاي سبک شناسي رهبري براي مديران مدارس که در ادامه توضيح داده خواهد شد، قصد دارد به مسئولان ، سياست گذاران نظام آموزش و پرورش و مديران مدارس ، کمک نمايد مسير توسعه آموزش و پرورش و مدارس را در پيش بگيرند، و همگام با تغييرات دنيا، حرکت نمايند بنابراين سوالات زير مطرح مي گردد: سوالات تحقيق عناصر و ويژگي هاي سبک هاي رهبري کدامند؟ تأثير هريک از مؤلفه هاي سبک هاي رهبري مديران مدارس از نظر مديران ، معلمان و معاونان کشور به چه ميزان است ؟ رهبري پديده اي پيچيده است و شامل رهبر و خصوصيات وي، پيروان و ويژگي هاي آنان و شرايط و موقعيت مي باشد.
ب ) رعايت حال : رهبري که در سازمان رعايت حال يا مراعات ديگران را ميکند، ميکوشد تا اسباب رفاه زيردستان را فراهم آورد و رضايتشان را تأمين نمايد، رهبري که چنين رفتاري را دارد در حل مسائل به کارکنان و زير 1 Bayd دستان کمک مي کند رفتارش دوستانه و صميمي است و در رفتار خود مساوات را رعايت مينمايد (قاسمي، ١٣٨٢: .
در الگوي اقتضايي فيدلر فرض بر اين گذاشته مي شود که عملکرد موثر گروه به رابطه مناسب بين شيوه يا سبک رهبري (در ايجاد ارتباط با زيردستان ) و درجه اي بستگي دارد که اوضاع و شرايط حاکم به وي قدرت اعمال نفوذ را مي دهد (شرمرهورن و همکاران ، ترجمه ايران نژاد پاريزي، ١٣٨٠: ٢٣٤).