چکیده:
علمای حدیثی اهل سنت، با احادیثی که فقط از طریق یک راوی نقل شده، با احتیاط برخورد کرده اند؛ چنانکه مالک در این باره می گوید: «شر العلم الغریب، وخیر العلم الظاهر الذی قد رواه الناس». اگر از یک راوی، تعداد قابل توجهی حدیث مفرد نقل گردد، موضوع تردید در وثاقت راوی قابل طرح است. هدف این پژوهش – که به روش توصیفی و پیمایشی انجام شده - پاسخ به این سؤال است که آیا با افزایش تعداد روایات مفرد، تغییر معناداری در وثاقت روایان این روایات ایجاد میشود یا خیر؟ جامعه آماری این تحقیق شامل 9489 روایت موجود در المعجم الاوسط طبرانی است که از این تعداد، 369 روایت به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و تعدادروایت مفرد هر راوی، به انضمام اعتبار وی، از طریق آنالیز واریانس یک طرفه و با استفاده از روش LSD (جهت یافتن تغییرات معنادار) و نرمافزار تحلیل آماری SPSS مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش تعداد روایات مفرد (از پنج روایت به بالا)، میانگین اعتبار روایان این احادیث به طور معناداریکاهش می یابد.
Sunni hadith scholars deal with caution in the matter of hadith that has been quoted via a single narrator. As same as Malik says in this regard: “The worst knowledge is al-gharib, and the best knowledge is the apparent one (al-zahir) narrated by people.” Now if a remarkable cases of hadith mufrad are narrated, the topic of doubt in the reliability of the narrator would be discussed. Having applied a descriptive-surveying method this study aims at answering the question: “Does the increase in the number of mufrad traditions cause a significant difference in the reliability of these narrators, or not?” The statistical community of this study includes 9489 traditions available in al-Mu‘jam al-Awsat by al-Tabarani. Among them 369 traditions were selected by the random sampling method and the number of mufrad traditions of each narrator along with his reliability were investigated by means of the One-way analysis of the variance (ANOVA) and by making use of the Least Significant Difference (LSD) method and the software of Statistical Package for Social Sciences (SPSS). The findings of this research indicated that once the number of mufrad traditions increases, (five traditions and more), the mean value of the reliability of the narrators of these hadiths decreases significantly.
خلاصه ماشینی:
هدف این پژوهش – کهبه روش توصیفی و پیمایشی انجام شده - پاسخ به این سؤال است که آیا با افزایش تعداد روایات مفرد، تغییر معناداری در وثاقت روایان این روایات ایجاد میشود یاخیر؟ جامعه آماری این تحقیق شامل 9489 روایت موجود در المعجم الاوسط طبرانی است که از این تعداد، 369 روایت به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب و تعدادروایت مفرد هر راوی، به انضمام اعتبار وی، از طریق آنالیز واریانس یک طرفهو با استفاده از روش LSD (جهت یافتن تغییرات معنادار) و نرمافزار تحلیل آماریSPSS مورد بررسی قرار گرفته است.
1 در جدول ذیل، تعداد و درصد روایات المعجم الاوسط از حیث صحت سند نشان داده شده است: {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} جدول شماره 1: (درصد اعتبار احادیث المعجم الاوسط از حیث سندی) ملاک تعیین احادیث مفرد در این پژوهش: برای اینکه حدیثی به عنوان حدیث مفرد شناخته شود، میتوان دو روش را مد نظر قرار داد: اول، تصریح یکی از بزرگان علم حدیث بر مفرد بودن روایت؛ دوم، فحص و بررسی کامل در کتب حدیثی توسط محقق، با استفاده از نرم افزارهای حدیثی موجود.
اعتبار هر راوی بر اساس منابع رجالی اهل سنت مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت و سپس تعداد روایات مفرد هر یک از این راویان، در این اثر حدیثی، مشخص شد؛ به عنوان نمونه: - از «أَبُو بَکْرِ بْنُ شُعَیْب» یک روایت 1 در المعجم الاوسط آورده شده و آن هم مفرد است.