چکیده:
در بررسیهای سندی، عناوین متعدد یک راوی و اشتراک یک اسم بر مصادیق مختلف، از موانع شناسایی هویت راویان است. هدف از این پژوهش شناخت عنوان سلیمان بن جعفر است. این اسم با القاب مختلف در اسناد روایات ذکر شده است. از آنجا که تنها عنوان سلیمان بن جعفر الجعفری در کتب رجالی متقدم موجود بوده و مورد توثیق قرار گرفته است، اتحاد سایر عناوین با این عنوان، موجب توثیق آنها میگردد. طبق بررسیهای انجام شده در این جستار، القابِ الجعفی، الجوهری، الحمیری با سلیمان بن جعفر الجعفری مشترک است. الجعفریِ مطلق نیز زمانی که راوی از امام رضا۷ باشد، با این راوی متحد است. سلیمان بن جعفر المروزی نیز مصحّف از سلیمان بن حفص المروزی است. بنابراین سلیمان بن جعفر مطلق مشترک بین البصری و الجعفری خواهد بود. اما به نظر میرسد وقتی سلیمان بن جعفر بدون قرینه ذکر شود، منصرف بر الجعفری است.
While investigating the isnads, 1) various titles of the same narrator and 2) the homonymous state of a name for different cases are among the obstacles against realizing the identity of the narrators. This study aims at knowing the title Sulayman ibn Ja‘far. This name has been mentioned with different epithets in the isnad of traditions. Since only Sulayman ibn Ja‘far al-Ja‘fari was mentioned and authenticated in the early rijal books, the unity (and homonymy) of other epithets with it will cause the authentication of them. According to investigations done in this essay, the epithets of al-Ju‘fi, al-Jawhari, al-Himyari are shared with Sulayman ibn Ja‘far al-Ja‘fari. The absolute al-Ja‘fari (with no affix-like additions namely, neither preceded nor followed by something), when narrating from Imam Rida (the 8th Shi’a Imam) is this very same narrator. Sulayman ibn Ja‘far al-Marwazi is a musahhaf (misspelling, misreading, etc.) of Sulayman ibn Hafs al-Marwazi. Therefore, the absolute version of Sulayman ibn Ja‘far would be a narrator homonymous with al-Basri and al-Ja‘fari. It seems, however, that Sulayman ibn Ja‘far - when mentioned without an indication (qarina) - naturally means al-Ja‘fari.
خلاصه ماشینی:
از آنجا که تنها عنوان سلیمان بن جعفر الجعفری در کتب رجالی متقدم موجود بوده و مورد توثیق قرار گرفته است، اتحاد سایر عناوین با این عنوان، موجب توثیق آنها میگردد.
در تمییز عنوان مشترک الجعفری نیز دلایلی توسط برخی رجالیان، مانند علامه مجلسی در بحار الأنوار، 2 خویی در معجم رجال الحدیث، 3 کنی در توضیح المقال 4 طرح شده است.
از طرفی، احتمال تصحیف در نسخه بحار الأنوار نیز بعید نیست؛ زیرا این روایت در منابع دیگر قرن دوازدهم، یعنی نورالثقلین و کنز الدقائق، 4 با عنوان مطابق با تفسیر العیاشی موجود ذکر شده است.
باید دانست آیا عبدالله الجعفری امام رضا۷ را درک کرده است؟ اگرچه در الکافی روایتی از عبد الله بن إبراهیم الجعفری از أبا الحسن۷ نقل شده است، 2 اما به نظر میرسد در این سند دو اسم در یک عنوان خلط شده است؛ زیرا این روایتدر برخی منابع با سندی دیگر منقول از الجعفری 3 و سلیمان الجعفری 4 از ابی الحسن۷ آمده است.
با وجود آنکه الجعفری در آثار صدوق به صورت مطلق آمده است، اما مجلسی در زمان نقل این روایت از این مصادر، به جای الجعفری، سلیمان الجعفری قرار میدهد 3 و شیخ حر عاملی نیز تصریح میکند: الجعفری یعنی سلیمان بن جعفر.
همین روایت در مصادر متأخر 7 به نقل از این دو کتاب، و در کتاب دیگر صدوق 8 با عنوان سلیمان بن جعفر البصری آمده است.