چکیده:
به دلیل بالا بودن تورم در اقتصاد ایران، بخصوص در سالهای اخیر، این موضوع به یکی از معضلاتی تبدیل شده که نه تنها توجه اقتصاددانان، بلکه به دلیل آثار و پیامدهای اجتماعی و سیاسی آن همواره مورد توجه دولتمردان و سیاستگذاران نیز بوده است. به همین دلیل در این مقاله به تاثیر تغییرات نرخ ارز و نرخ بهره بر روی سطح عمومی قیمتها پرداختیم. برای بررسی رابطه تعادلی بلند مدت بین متغیرها از روش همجمعی یوهانسن-جوسیلیوس استفاده شده است و دادههای مورد استفاده در این تحقیق مربوط به آمارهای فصلی دوره زمانی 1384 -1399 میباشد. یافتههای حاصل از تخمین مدل بلند مدت، وجود رابطه بین سطح عمومی قیمتها (نرخ تورم) و نرخ ارز و نرخ بهره را تایید میکند. برای بررسی اثر متغیرها بر سطح عمومی قیمتها از مدل خودرگرسیون برداری VAR استفاده گردیده، آمار و اطلاعات از آمارنامههای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران جمع آوری گردیده و روش کار نیز کتابخانهای، اسناد مکتوب میباشد. نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر نشان داد که در وقفه کوتاه مدت یک رابطه یک طرفه بین سطح عمومی قیمتها و نرخ بهره و نرخ ارز وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
براي بررسي رابطه تعادلي بلند مدت بين متغيرها از روش همجمعي يوهانسن -جوسيليوس استفاده شده است و داده هاي مورد استفاده در اين تحقيق مربوط به آمارهاي فصلي دوره زماني ١٣٨٤ -١٣٩٩ ميباشد.
برخي از مطالعات انجام شده با استفاده از الگوهاي گذشته نگر، بر اين امر تاکيد دارند که رابطه بين نرخ بهره ، نرخ تورم و نرخ ارز همواره و براي دوره هاي زماني مختلف برقرار نيست و يا رابطه معني دار قوي بين اين متغير وجود ندارد و بلعکس که دليل اين عدم مشابهت نتيجه گيريها را ميتوان در ساختارهاي اقتصادي کشورها و سياست ها، داده ها مورد استفاده و روش هاي بررسي دانست ، اما تناقض در نتايج نشان ميدهد نمي توان يک قاعده کلي براي رابطه نرخ ارز، نرخ تورم و نرخ بهره بيان نمود و روشن نمودن نوع اين رابطه نيازمند مطالعات بيشتر در اين زمينه است .
در واقع يافته هاي حاصل از تخمين مدل بلندمدت نشان ميدهد که رابطه مستقيمي بين متغيرها وجود داشته علاوه بر نرخ ارز و نرخ بهره ، ساير عوامل اثر گذار بر سطح عمومي قيمت ها يعني توليد ناخالص داخلي و حجم پول نيز داراي اثرات معناداري بر آن هستند .
سپس آزمون عليت گرنجر مورد بررسي قرار گرفته است که نتايج اين آزمون نشان ميدهد که رابطه ي علي بين متغيرها در وقفه کوتاه مدت رابطه يک طرفه بين نرخ ارز و نرخ بهره و سطح عمومي قيمت ها وجود دارد.
“The relationship between Exchange Rates and Inflation Targeting Revisited”, Bureau of Economic Research Working Paper, No. 12163 3-Naz. Farah.