چکیده:
در این مقاله، با رویکرد توصیفی- تحلیلی، دیدگاه اسناد بین المللی و وضعیت جرم انگاری رابطه جنسی بدون رضایت زوجه در کشورهای ایرلند، اندونزی، ترکیه و ایران بررسی میشود. در اسناد بین المللی این پدیده بعنوان مصداقی از خشونت جنسی علیه زنان معرفی شده است. در ایرلند و ترکیه، موضوع بعنوان مصداق تجاوز جنسی و در اندونزی بعنوان مصداق خشونت جنسی در خانواده جرم انگاری شده است. با این حال رابطه جنسی بدون رضایت زوجه تا کنون در قوانین ایران جرم انگاری نشده است. شاید علت آن، عدم طرح صریح موضوع در فقه اسلامی باشد. در این مقاله اثبات میگردد که از جمله در موارد جواز عدم تمکین زوجه و موارد لزوم رضایت زوجه به برقراری رابطه، امکان تعریف موضوع رابطه جنسی بدون رضایت زوجه در بستر فقه اسلامی وجود دارد. بعلاوه حکم تکلیفی و برخی از ضمانتهای اجرای شرعی آن نیز ارائه میگردد. در نهایت با توجه به وجود بسترهای لازم برای وضع قوانین مناسب در خصوص رابطه جنسی بدون رضایت زوجه در حقوق ایران، پیشنهاد جرم انگاری موضوع در قالب جرم تعزیری با حداقل مجازات درجه 7 و در موارد توام با خشونت یا ایراد آسیب با حدقل مجازات درجه 6 ارائه گردیده است.
This article with a descriptive-analytical approach studies the aspects of international documents and criminalization of sex without the consent of the wife in Ireland, Indonesia, Turkey and Iran countries. This phenomenon has been introduced in international documents as an example of sexual violence against women. This issue has been criminalized as rape in Ireland and Turkey, and as a domestic violence in Indonesia. Moreover, sex without the consent of the wife has not yet been criminalized in the laws of Iran. The reason may be the lack of explicit discussion about this issue in Islamic jurisprudence. In this article, it is proved that, it is possible to define the subject of sexual intercourse without the wife's consent in the context of Islamic jurisprudence in the cases of permission for the wife's disobedience and the necessity of the wife's consent to have sex. In addition, a mandatory sentence and some guarantees of the execution of Shar' rules are also provided. Finally, due to the existence of the necessary grounds for enacting the appropriate laws regarding sex without the consent of the wife in Iranian law, the criminalization of this issue has been presented in the form of a criminal offense with a minimum of 7th degree punishment and in cases of violence or harm with a minimum degree of 6th degree punishment.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله، اثبات میگردد که ازجمله در موارد جواز عدم تمکین زوجه و موارد لزوم رضایت زوجه به برقراری رابطه، امکان تعریف موضوع رابطة جنسی بدون رضایت زوجه در بستر فقه اسلامی وجود دارد؛ بهعلاوه، حکم تکلیفی و برخی از ضمانتاجراهای شرعیِ آن نیز ارائه میگردد.
درنهایت با توجه به وجود بسترهای لازم برای وضع قوانین مناسب درخصوص رابطة جنسی بدون رضایت زوجه در حقوق ایران، پیشنهاد جرمانگاری موضوع در قالب جرم تعزیری با حداقل مجازات درجه 7 و در موارد توأم با خشونت یا ایراد آسیب با حداقل مجازات درجه 6 ارائه گردیده است.
در حقوق بینالملل نیز در اعلامية رفع خشونت عليه زنان، صراحتاً تجاوز زناشویی یا همان رابطة جنسی بدون رضایت زوجه بهعنوان مصداق خشونت علیه زنان در نظر گرفته شده است.
با توجه به خلأ جرمانگاری رابطة جنسی بدون رضایت زوجه در ایران، پس از بررسی موضوع در کشورهای ایرلند، اندونزی و ترکیه بههمراه شناسایی نقاط ضعف و قوت و در کنار آن بررسی الزامات موجود در اسناد بینالمللی، این پژوهش میتواند زمینة ارائة پیشنهاد مناسب به قانونگذار برای جرمانگاری موضوع در ایران را فراهم نماید.
بررسی در جوامع اسلامی هم نشان میدهد که در گذشته، موضوع رابطة جنسی بدون رضایت زوجه محلی از اعراب نداشت؛ چرا که در فقه اسلام، مفهوم تمکین در عقد نکاح به معنای خاص، زوجه را مکلف به اطاعت از زوج در روابط جنسی مینماید، بیآنکه صراحتاً جایگاهی برای رضایت زوجه درخصوص اصل، نحوه یا جزئیات رابطه در نظر گرفته شده باشد و بهعلاوه ضمانتاجراهایی درخصوص نشوز زوجه پیشبینی شده است.
بهموجب بند «الف» مادة 2 اعلامیه، صراحتاً تجاوز زناشویی یا همان رابطة جنسی بدون رضایت زوجه بهعنوان مصداق خشونت علیه زنان در نظر گرفته شده است.