چکیده:
آیات قرآن افزون بر آنچه از ظاهر آنها استفاده میشود، دارای تاویلاند و بهترین راه دستیافتن به تاویل قرآن از طریق اهل بیت: میباشد؛ زیرا طبق حدیث ثقلین، اهل بیت: به عنوان عدل قرآن به شمار میروند. در بسیاری از روایات تفسیری اهل بیت: به تاویل آیات قرآن پرداخته شده است. این پژوهش در پی یافتن پاسخ به این سوال است که در روایات تفسیری سوره توبه چه نوع تاویلاتی نسبت به امام امیرالمومنین علیه السّلام صورت پذیرفته است؟ در این راستا، روایات تاویلی مرتبط با امام امیرالمومنین علیه السّلام از بین روایات تفسیری سوره توبه استخراج گردید و با روش توصیفی- تحلیلی مشخص شد که پنج نوع تاویل در این روایات درباره آن حضرت علیه السّلام وجود دارد که عبارتاند از: معنای باطنی آیه، مصداق باطنی آیه، مصداق آیه در گذر زمان (جری و تطبیق)، مصداق اتمّ اطلاق یا عموم آیه و تحقق مفاد آیه.
One of the teachings of the Ahl al-Bayt (AS) in expressing the teachings of the Holy Quran is to open a new window in harmony with time called interpretation. The verses of the Qur'an, in addition to their appearance, have interpretations and the best way to achieve the interpretation of the Qur'an is through the Ahl al-Bayt (AS) ; Because according to the hadith of Saqaleen, the Ahl al-Bayt (AS) are considered as the justification of the Qur'an. In many interpretive narrations of Ahl al-Bayt (AS) , the verses of the Qur'an have been interpreted. This research seeks to find an answer to the question that what kind of interpretations have been made towards Imam Ali (AS) in the interpretive narrations of Surah Tawbah? In this regard, interpretive narrations related to Imam Ali (AS) were extracted from the interpretive narrations of Surah Tawbah and it was determined by descriptive-analytical method that there are five types of interpretations in these narrations about that Imam (AS) which are: esoteric meaning Verse, esoteric instance of verse, instance of verse over time (current and adaptation) , instance of atom application or generality of verse and realization of verse meanings.
خلاصه ماشینی:
اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَنْزَلْتَ عِنْدَ تَبْیِینِ ذَلِکَ فِی عَلِیٍّ: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ» بِإِمَامَتِهِ؛ فَمَنْ لَمْ یَأْتَمَّ بِهِ وَ بِمَنْ کَانَ مِنْ وُلْدِی مِنْ صُلْبِهِ إِلَی الْقِیَامَةِ، فَأُولَئِکَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ وَ فِی النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ» (عاملىنباطى، ۱۳۸۴: ج۱، ص۳۰۲) سه: از امام باقر7 درباره آیه: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لاتَتَّخِذُوا آباءَکُمْ وَ إِخْوانَکُمْ أَوْلِیاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْکُفْرَ عَلَی الْإِیمانِ (توبه: ۲۳) روایت شده که فرمود: «فَإِنَّ الْإِیمَانَ وَلَایَةُ عَلِیِّبْنِأَبِیطَالِبٍ» (ابنشهرآشوب، ۱۳۷۹: ج۳، ص۹۴) واژه «الْإیمان» در روایت فوق، به ولایت امام علی(علیه السلام) تأویل شده است؛ لذا تأویل در این روایت از نوع بیان معنای باطنی آیه به شمار میرود.
در روایات تفسیری سوره توبه نیز مواردی از این مصادیق باطنی وجود دارد که بر امام امیرالمؤمنین7 تأویل شده است که در ادامه، آنها را ذکر میکنیم: یک: از امام صادق (علیه السلام)درباره آیه: وَ أَذانٌ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ إِلَی النَّاسِ (توبه: ۳) روایت شده که فرمود: «الْأَذَانُ اسْمٌ نَحَلَهُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ عَلِیّاً مِنَ السَّمَاءِ، لِأَنَّهُ هُوَ الَّذِی أَدَّی عَنِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ سُورَةَ بَرَاءَة، وَ قَدْ کَانَ بَعَثَ بِهَا أَبَا بَکْرٍ؛ فَأَنْزَلَ اللَّهُ جَبْرَئِیلَ عَلَی النَّبِیِّ6؛ فَقَالَ: یَا مُحَمَّدُ!