چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی باورهای والدگری در نمونهای از مادران ایرانی طراحی شده است. این پژوهش از نوع مطالعات کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. نمونهها تا رسیدن به حد اشباع بهصورت غیر تصادفی هدفمند انتخاب شدند. برای بررسی باورهای والدگری مادران مصاحبه نیمساختاریافتهای براساس تکنیک قیف تدوین گردید. نتایج تحلیل کیفی مصاحبهها نشان داد که از دیدگاه مادران ایرانی، اطاعت و حرفشنوی از جمله مهمترین ویژگیهای یک کودک خوب، صبور بودن از جمله مهمترین ویژگی یک مادر خوب، مهربان و باجذبه بودن مهمترین ویژگی یک پدر خوب و تحصیلات عالیه بهعنوان مهمترین ویژگی ایدهآل کودک در بزرگسالی، صبوری در برابر کودک بهعنوان بهترین روش تربیتی، پرخاشگری و خصمانه رفتار کردن با کودک بهعنوان بزرگترین اشتباه والد، ادب و احترام بهعنوان ارزش ایدهآل برای انتقال به کودک، هدیه خریدن بهعنوان بهترین روش تشویقی و محروم کردن بهعنوان بهترین روش تنبیهی شناخته میشود. با توجه به تحلیل کیفی مصاحبه بر اساس تکنیک قیف، شش باور زیربناییتر والدگری در نظام باورهای نمونه آماری پژوهش نقش بسته بود: تأییدطلبی و وجهه مثبت اجتماعی، فردیتطلبی و آزادیخواهی، احساس مسئولیت مادرانه و عذاب وجدان در قبال آن، برتریجویی، انحصارطلبی و ترسِ از دست دادن و نیز پدر بهعنوان اسطورهای قدرتمند. که در میان آنها باور احساس مسئولیت مادرانه و عذاب وجدان در قبال آن، فراگیرتر بود. در جمعبندی کلی از مجموع یافتهها میتوان چنین تبیین کرد که باور احساس مسئولیت مادرانه بهعنوان باور زیربنایی فراگیر، بر لایههای سطحیتر تجارب مادران از والدگری اثرگذار است.
The purpose of this study was to examine parental beliefs in a sample of Iranian mothers.This study is a qualitative study with phenomenological approach in which. Samples were selected by targeted sampling to achieve saturation. In order to studying Iranian mothers' parenting beliefs, a semi-structured interview was devised based on the funnel technique. The results of qualitative analysis of the interview indicate that, from the point of view of mothers, obedience was considered as one of the most important characteristics of a good child, patience was regarded as one of the most important characteristics of a good mother, being kind and yet assertive was viewed as the most important characteristic of a good father, and becoming highly-educated was considered as an ideal characteristic of a child in adulthood. According to the qualitative analysis of the interview based on the funnel technique identified 6 deep parental beliefs , namely: seeking of society’s approval and collectivism, individualism and seeking freedom, feeling of responsibility and guilt in-lieu of maternal duties, seeking dominance and monopoly and finally the fear of loss. Furthermore, father is viewed as a powerful figure-head. The results of the study showed that sense of maternal responsibility and guilt towards it was more pervasive among Iranian mothers’ core beliefs. Therefore, based on the overall results, it can be ascertained that the deep sense of maternal responsibility in Iranian mothers affects the more superficial levels of cognition, similar to the middle layers of beliefs
خلاصه ماشینی:
با توجه به تحليل کيفي مصاحبه بر اساس تکنيک قيف ، شش باور زيربنايي تر والدگري در نظام باورهاي نمونه آماري پژوهش نقش بسته بود: تأييدطلبي و وجهه مثبت اجتماعي ، فرديت طلبي و آزادي خواهي ، احساس مسئوليت مادرانه و عذاب وجدان در قبال آن ، برتري جويي ، انحصارطلبي و ترس از دست دادن و نيز پدر به عنوان اسطوره اي قدرتمند.
(روبين و چانگ ، ٢٠٠٦: ٢٤) بنابراين موضوع با اهميت اين اســت که والدين ايراني چگونه هســتند، چه ويژگي هايي دارند و غالبا چگونه با کودکان خود رفتار مي کنند و يا چه باور و نظام ارزشي اي رفتارهاي والدگري آنها را هدايت مي کند و البته پژوهش هاي کافي براي آگاهي يافتن در اين زمينه انجام نشده است ، همچنين آنچه در غالب دروس روان شناسي و فضاي درماني در زمينــه خانواده و کودک در ايران در جريان اســت ، مبتني بر پژوهش ها، نظريه هايي است که از جوامع ديگر به ويژه فرهنگ غربي وام گرفته شده است چرا که به گفته روئو و کاسيلاس ١ (٢٠١٠) اغلب پژوهش ها و نظريه ها در حوزه خانواده و کودک بر روي والدين و کودکان طبقه متوســط کشورهاي غربي پايه گذاري شده اند و لازم است در ميان مردم 162 ســاير کشــورها نيز بررسي شــوند.
از ديگر ويژگي هاي يک پدر خوب از ديدگاه مادران ، احترام قائل شدن براي جايگاه مادر اســت ، که اين امر نشان دهنده آن است که پدران نيز نقش محوري و پراهميت در فضاي خانواده ايراني دارند (وزيري ، ١٣٨١: ٥٦٧-٥٦٥)، به گونه اي که حتي يک مادر احســاس 174 مي کند مشروعيت خود را در بطن خانواده از جانب پدر مي تواند دريافت کند.