چکیده:
زمینه و هدف: موضوع این پژوهش، تشریح، تحلیل، نقد و ارزیابی مقررات قانونی ناظر بر حقوق کیفری اطفال و نوجوانان در امور شکلی و تعیین محاسن، معایب و نواقصموجود در سیاست کیفری تقنینی کشور در این خصوص است. هدف از انجام این پژوهش، ارایه پیشنهادهای مناسب در جهت رفع معایب و نواقص موجود در سیاست کیفری تقنینی کشور در قلمرو بزهکاری اطفال و نوجوانان به منظور اتخاذ سیاست کیفری تقنینی علمی و عملی مناسب است.
روششناسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، جزء تحقیقات کاربردی مسئله محور میباشد که سیاست جنایی افتراقی ناظر بر دادرسی اطفال و نوجوانان بزهکار را با هدف ارتقای وضعیت موجود مورد بررسی قرار میدهد و در جمعآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش اسنادی -کتابخانهای استفاده شده است و جهت دستیابی به پاسخ سؤالات پژوهش با روش تحلیلی و توصیفی، اطلاعات و دادههای جمعآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
یافتهها: پیشبینی تشکیل پلیس ویژه اطفال و نوجوانان، دادسرای ویژه نوجوانان، دادگاه اطفال و نوجوانان، دادگاه کیفری یک ویژه نوجوانان، شعب اختصاصی دادگاه تجدیدنظر و همچنین وضع قواعد خاص دادرسی در دادگاه اطفال و نوجوانان، از جمله جلوههای ظهور دادرسی افتراقی در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 میباشد، به نحوی که میتوان گفت، هم اینک برای نخستین بار در کشور شاهد شکلگیری کلی نهادهای تخصصی دستگاه عدالت کیفری در خصوص اطفال و نوجوانان هستیم. از سوی دیگر قواعد آیین دادرسی افتراقی ناظر بر رسیدگی به بزهکاری اطفال و نوجوانان نیز شکل گرفته است.
نتیجهگیری: در قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، سیاست کیفری تقنینی کشور در جهت انطباق با اصول سیاست جنایی افتراقی ویژهی اطفال و نوجوانان، در مقایسه با سایر قوانین مصوب پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد برداشتن گامهای بلندی هستیم. با این حال معایب و نواقصی در هر یک از دو زمینه نهادهای تخصصی و آیین دادرسی ویژه رسیدگی به بزهکاری اطفال و نوجوانان وجود دارد که ضروری است در اصلاحات بعدی قانون مرتفع گردد.
Background and objectives: The subject of this research is to describe, analyze, criticize and evaluate the legal provisions regarding the criminal law of children and adolescents in the formal matters and to determine the merits, disadvantages and deficiencies existing in the country's legislative policy of criminal law. The purpose of this research is to provide appropriate proposals to address the disadvantages and deficiencies in the country's legislative criminal law in the area of juvenile delinquency in order to adopt a scientific and practical legislative policy. Methodology: In terms of its objectives the present study is of an applied research type and problem-oriented study that examines the differential criminal policy for juvenile treatment and juvenile delinquency in order to improve the status quo. The data and information required for research were collected through documentary and library method. To obtain the answers for the research questions analytical and descriptive methods were employed. Findings: Predicting the formation of special police for children and adolescents, the Special Tribunal for Adolescents, the Children and Adolescent Court, the Special Court One for Adolescents, the specialized courts for appeals, as well as the special rules of procedure in the Children and Juvenile Court, including the emergence of differential proceedings in The Code of Criminal Procedure adopted in 2013, so it can be said that now, for the first time in the country, we are witnessing the general formation of specialized agencies of the criminal justice system for children and adolescents. On the other hand, the rules of the differential procedure for juvenile delinquency are also established. Results: In the Code of Criminal Procedure adopted in 2013, we are witnessing to take a great step in the criminal legislative policy of the country in order to comply with the principles of the differential criminal policy for children and adolescents, in comparison with other laws passed after the victory of the Islamic Revolution. However, there are disadvantages and deficiencies in each of the two areas of the specialized agencies and the special procedure for juvenile delinquency, which is necessary to be addressed in future amendments to the law.
خلاصه ماشینی:
بررسي و نقد جلوههاي ظهور دادرسي افتراقي اطفال و نوجوانان بزهکار در قانون آيين دادرسي کيفري مصوب ١٣٩٢ تاريخ دريافت : ١٣٩٧/٠٧/١٣ تاريخ پذيرش: ١٣٩٧/٠٩/١٥ نيکزاد عباسي،١ امير وطني،٢ اکبر وروايي 3 از صفحه ١٧١ تا ١٩٠ چکيده زمينه و هدف: موضوع اين پژوهش ، تشريح ، تحليل ، نقد و ارزيابي مقررات قانوني ناظر بر حقوق کيفري اطفال و نوجوانان در امور شکلي و تعيين محاسن ، معايب و نواقص موجود در سياست کيفري تقنيني کشور در اين خصوص است .
از آن جا که دلايل و عوامل بروز جرم در ميان اطفال با افراد بزرگسال متفاوت بوده و از سوي ديگر اين طبقه از جامعه داراي وضع رواني و اجتماعي حساستر و به مراتب آسيب پذيرتري نسبت به سايرين ميباشند، بنابراين از ضرورت اتخاذ سياست جنايي افتراقي به منظور پيشگيري از بزهکاري اطفال و نوجوانان و اصلاح، درمان و بازپروري اجتماعي اين گروههاي سني جوان تأکيد ميشود که در اين ميان پيش بيني مقررات حقوق کيفري شکلي خاص جهت رسيدگي به بزههاي ارتکابي آنها تحت عنوان «دادرسي ويژه اطفال و نوجوانان» بخش مهمي از اين سياست جنايي افتراقي را تشکيل ميدهد.
با وجود پيش بيني تشکيل پليس ويژه اطفال و نوجوانان در قانون آيين دادرسي کيفري مصوب ١٣٩٢ به شرح ماده ٣١ اين قانون، تعيين وظايف و حدود اختيارات آن به تصويب لايحه اي واگذاشته شده که مقرر گرديده توسط رئيس قوه قضاييه تهيه شود.