چکیده:
یکی از مشکلات جوامع اسلامی, وجود تعارض و تضاد در بین افراد و گروههای مختلف
اجتماعی است؛ در حالی که مسلمانان موظف به حفظ اتحاد و انسجام جامعه خود در سایه
عمل به احکام اسلام و آموزههای قرآن کریم هستند. یکی از احکام اسلام که در حفظ وفاق
اجتماعی نقش موّثری داردء امر به معروف و نهی از منکر است. بنایراین از روشهای موّثر
در حل تضادهای موجود و پیشگیری از تضادهای شدیدتر، آن است که مبانی نظری امر به
معروف و نهی از منکر بهطور صحیح و کامل معرفی گردد. تبیین این مبانی میتواند در اجرای
صحیح شیوههای امر به معروف و نهی از منکر و در تقویت وفاق اجتماعی مور باشد. در
این تحقیق پس از گذری بر مفاهیم واژگان امر به معروف و نهی از منکر، ابتدا نگاهی اجمالی
به گستره آیات امر به معروف در قرآن کریم انداخته و بعد از آن سیاق و تفسیر آیاتی که
بهصراحت به این موضوع پرداخته با محوریت آیات ۱۰۴ آل عمران و ۷۱ توبه, بررسی شده
است. برخی از نتایج این تحقیق عبارت است از: امر به معروف, تنها به معنای فرمان به
معروف (نیکیها) نیست؛ بلکه امر به معروف به معنای علاقه به معروف، عمل به آن و تلاش
برای محققشدن آن در جامعه بهوسیله بهترین شیوههای ممکن است. امر به معروف با اتحاد
و وفاق اجتماعی تاثیر متقابل دارند و اجرای آن به روشهای صحیح. برای سلامت و حفظ
جامعه از تضاد، تفرقه و فروپاشی ضروری است.
خلاصه ماشینی:
نقش امر به معروف در تقویت وفاق اجتماعی از منظر سیاق و تفسیر آیات مربوطه فردوس میریان اندانی 1 محمدرضا ستودهنیا 2 چکیده یکی از مشکلات جوامع اسلامی، وجود تعارض و تضاد در بین افراد و گروههای مختلف اجتماعی است؛ در حالی که مسلمانان موظف به حفظ اتّحاد و انسجام جامعه خود در سایه عمل به احکام اسلام و آموزههای قرآن کریم هستند.
برای دستیابی به این شناخت، گستره آیات امر به معروف و نهی از منکر در قرآن کریم لحاظ شده و این موضوع، با محوریت آیههای 104 سوره مبارکه آلعمران و آیه 71 سوره مبارکه توبه بررسی شده است.
از تفاسیر مذکور به خصوص از تسنیم استفاده میشود که تفسیر آیه 104 آلعمران تکلیف مخاطبان خود را در مورد وظایف آنان در قبال امر به معروف و نهی از منکر به خوبی روشن ننموده است؛ زیرا همانگونه که بیان شد حتی در یک تفسیر، یک بار امر به معروف را وظیفه همگانی برشمرده و بار دیگر وظیفه اختصاصی.
4ـ2 شیوههای مختلف امر به معروف و نهی از منکر از سیاق و تفسیر آیاتی از قرآن کریم استفاده میشود، علاوه بر فرمان دادن که از معنای «امر به معروف» به ذهن متبادر میشود، موعظه، ارشاد و راهنمایی و توصیه، نیز از معانی امر به معروف و از روشهای اجرای آن محسوب میشود.
از تفسیر و سیاق آیات قرآن کریم استنباط میشود امر به معروف و نهی از منکر، برای حفظ جامعه از تفرقه و فروپاشی، و پیشبرد اهداف و مصالح مسلمانان ضروری است.