چکیده:
مقاصد شریعت غایاتی است که شریعت با هدف تحقق آنها وضع شده است و برای حجاب و عفاف شرعی نیز در آیات و روایات و نظرات فقها مقاصدی بیان شده است. بررسی این مقاصد، در تحلیل صحیح قرائت حداقلی از مقوله حجاب مؤثر است. پژوهش پیش رو با شیوه توصیفی ـ تحلیلی و با بهرهگیری از آیات و روایات و آراء مفسران و فقهای امامیه، حجاب را در فرهنگ قرآن و لغت بررسی کرده و پس از تبیین نظریه حجاب حداقلی و دلایل آن، در پاسخ به سؤال مقاصد شریعت در حوزه حجاب و کیفیت تحلیل نظریه حجاب حداقلی بر اساس آن شش مورد از مقاصد شریعت را در حوزه حجاب و ستر شرعی بیان نموده است. حفظ جان آدمی از گرما و سرما، حفظ نسل و سلامت خانواده و جامعه، پیشگیری از فساد و فتنه، کسب تقوا و تطهیر قلوب، تکمیل زیبایی آفرینش انسان و جلوگیری از آزار و اذیت و فراهمنمودن امکان حضور زنان در جامعه برخی از این مقاصد هستند. با توجه به بررسیهای صورتگرفته علاوه بر ناقصبودن ادله قائلین به نظریه حجاب حداقلی، مقاصد شریعت در حوزه حجاب و عفاف نیز با حجاب حداقلی منافات دارد.
Sharia rules are characterized by their purposes, as verses and narrations have been laid out for religious Hijab and chastity-related purposes. A review of these purposes could greatly contribute to the correct impression of the minimal Hijab theory. This article uses a descriptive-analytical approach to utilize verses, narrations, and Imami scholars’ views to investigate the concept of Hijab in the Quranic culture and lexicology. It seeks to explain the minimal Hijab theory and its reasons to answer the Purposes of Sharia of Hijab and to analyze its quality in consistency with the six purposes laid out by the Sharia within the framework of Hijab. The six cases include protecting the human life from heat and cold, preserving the generation and the family and community context, preventing corruption and fitna, achieving piety and purification of hearts, completing aesthetics of human creation and preventing harassment, and helping women participate in the society. Thus, the reasons raised by the minimal Hijab theory proponents are incomplete and Purposes of Sharia within the framework of Hijab and chastity contradict the minimal Hijab theory.
خلاصه ماشینی:
از آيات و روايات و نظرات فقها چنين استنباط ميشود که حجاب و ضرورت آن در زنان ، طريقيت دارد نه موضوعيت ؛ به عبارت ديگر، حجاب به خودي خود اصل و هدف نيست بلکه هدف حفظ عفت و تأمين مقاصد شريعتي است که در اين پژوهش ذکر مي شود؛ به علاوه لزوم پوشش در مورد امکان نکاح و جماع و هم چنين در برخورداري از جذابيت و لطافت جسمي و روحي در زنان معنا مييابد که اين موارد اغلب مربوط به زنان جوان است و شاهد اين موضوع ، آيه ٦٠ سوره نور هست که پس از دستور پنهاکردن زينت در زنان ، سالخوردگان را از اين حکم کلي مستثنا کرده است و دليل آن را اميدنداشتن به نکاح دانسته و البته آن را هم مشروط به عدم تبرج و زينت نموده است .
مطلب ديگري که پس از وجوب پوشش مورد توجه قرار ميگيرد، نوع پوشش و حدود آن است ؛ مطابق با روايت «جسد المرأة عورة» يا «المرأة عورة» و يا «النساء عورة» و هم چنين با توجه به آيه «وَ لاَ يبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلاَّ مَا ظَهَرَ مِنْهَا: زينت خود را مگر مقداري که پيداست ، آشکار نکنند» (نور، ٣١) فقها قائل اند به اينکه تمام بدن زن عورت و زينت است به جز آنچه از اين زينت که استثناء شده است و تنها صورت و دستان زن (از مچ به پايين ) ميتواند ظاهر باشد و ساير بدن بايد پوشيده باشد (نجفي، ١٤١٥ق ، ٧٦/٢٩).