چکیده:
پژوهش حاضر با هدف تحلیل کیفی خشونت علیه زنان در فضاهای عمومی شهری به روش نظریه مبنایی انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه زنان 50-20 ساله شهر بندرعباس و نمونهها هدفمند تا مرحله اشباع نظری به تعداد 24 نمونه انتخاب شدهاند و روش گردآوری دادهها نیز مصاحبه عمیق بوده است. بر اساس کدگذاری دادهها پدیده «خشونت جنسی علیه زنان» به عنوان پدیده محوری در نظر گرفته شده است. شرایط علّی بروز این پدیده عبارتند از: 1)کلیشههای جنسیتی، 2)امنیت کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی، 3)نوع پوشش و رفتار زنان و 4)شبکه ارتباطی زنان. راهبردهای که زنان در مقابل این پدیده اتخاذ نمودهاند عبارتند از: 1)اجتناب اجتماعی(منفعل)، 2)بیتفاوتی اجتماعی(منفعل) و 3)مقابله اجتماعی(فعال). این راهبردها از دو گروه عوامل تأثیر پذیرفتهاند؛ بستر حاکم عبارتند از: 1)متغیرهای زمینهای(سن، تأهل، تحصیلات، شغل، و...)، 2)پایگاه اقتصادی-اجتماعی و3)اندازه شهر(وسعت، جمعیت). و شرایط مداخلهگر عبارتند از: 1)توانمندسازی زنان در حفاظت شخصی و 2)نظارت و حمایت اجتماعی. پیامدهای حاصل از راهبردهای مذکور نیز عبارتند از: 1)تهدید روانی، 2)تهدید اجتماعی و3)توانمندی.
the present study has been conducted using the qualitative method of Grounded Theory with the aim of analyzing sexual violence against women in urban public spaces in Bandar Abbas.The study population consisted of women aged 20-50 years who had experienced violence in public spaces of the city.The sample size with the theoretical saturation criterion was 24 people who were selected by purposive sampling.The method of data collection,in-depth interview and the method of their analysis has been the basic theory.The results of the study,considering the phenomenon of"sexual violence against women"as a central phenomenon,showed that the causal conditions and background for the occurrence of this phenomenon are:1) gender stereotypes,2) physical and social security of public spaces,3Type of women's clothing and behavior and 4) women's communication network. Women's strategies after facing this phenomenon are:1) social avoidance (passive), 2) social indifference (passive) and3) social coping (active). These strategies are influenced by two groups of factors. The first group, ie the ruling context, are:1) contextual variables(age, marriage, education, occupation, etc.),2) socio-economic status and 3) city size(size, population).And the second group,the interventionist conditions,are:1)empowerment of women in personal protection and 2)social supervision and support.The consequences of the adopted strategies are:1)women's psychological threat,2)women's social threat and3) women's empowerment.
خلاصه ماشینی:
یافته های تحقیق نشان داد کـه شـرایط عّلی(کلیشه های جنسیتی، امنیت کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی، نـوع پوشـش و رفتـار زنان و شبکه ارتباطی زنان ) موجب بروز پدیده «خشونت جنسی علیه زنـان » شـده اسـت و زنــان راهبردهــایی (اجتنــاب اجتماعی(منفعــل )، بــیتفــاوتی اجتماعی(منفعــل ) و مقابلــه اجتماعی(فعال )) را در واکنش به آن اتخاذ نموده اند که تحت تأثیر دو گروه عوامل بـوده انـد؛ شرایط زمینه ای (متغیرهای زمینه ای(سن ، تأهل ، تحصـیلات ، شـغل ، و...
از آنجا که زنـان هـر روز با این گونه رفتارها که شامل مزاحمت های کلامی ، رفتاری و لمسی می باشند، مواجه هسـتند و احساس امنیت آنان را خدشه دار می سازد، و از سوی دیگر بیشتر ایـن رفتارهـا در جامعـه ایران هنوز حتی به عنوان یک جرم شناخته نمی شوند و یـا لااقـل بـرای آن مجـازاتی تعیـین نشده است و مسئولان امنیت عمومی و همچنین افکار عمومی نیـز بیشـتر بـر زنـان متمرکـز شده و با ایجادکننده مزاحمت ، برخورد جدی چندانی نمیشود؛ آن هم با ایـن اسـتدلال کـه اگر محرکهای رفتار ناامن ساز حذف شوند، این مزاحمـت هـا نیـز کـاهش خواهنـد یافـت ، مطرح کردن این موضوع به عنوان یک مسئله اجتمـاعی و طـرح و انعکـاس زوایـای پیـدا و پنهان آن ، خواهد توانست قدمی در راه شناخت بیشتر و دقیق تر آن و رسیدن به راهکارهـای عملی برای رویارویی و حل این مشکل باشد.
همانطور که از مرور برخی از پژوهش های پیشین در رابطـه بـا موضـوع تحقیـق حاضـر پیداست ، تحقیقاتی مشابه در داخل و خارج کشور انجام شـده اسـت کـه اگرچـه تحقیقـات کیفی هم در میان آنها مشاهده میگردد، اما قلمرو مکـانی تحقیـق حاضـر بـه واسـطه اینکـه مکانی توریستی و تجاری است زمینه ای را برای وجود افراد غیربـومی بسـیار در ایـن شـهر فراهم آورده است که به نوبه خود بر نوع و شدت مزاحمت های خیابانی و تجربـه خشـونت علیه زنان در این شهر تأثیرگذار است .