چکیده:
سرفصل درسی به عنوان راهنما و تعیین کنندهی خط مشی هر درس، در کنار راهبردها، فنون و روشهای تدریس، نقش مهمی در رسیدن به اهداف و شایستگیهای هر درس ایفامیکند. نگارش خلاق یکی از دروس عمومی مختص دانشگاهفرهنگیان است که با هدف ایجاد توانایی نگارش روان و خلاقانه، در برنامهی درسی این دانشگاه گنجاندهشدهاست و انتظارمیرود سرفصلی که برای این درس طراحی شدهاست، فراگیران را به سمت نگارش خلاقانه هدایت کند. پژوهش حاضر با انتقاد از سرفصل موجود و تاکید بر نارسایی آن برای دستیافتن به اهداف این درس، بر این باور است با برخی تغییرات جزیی به خصوص در بودجهبندی مباحث سرفصل موجود و تاکید بر سطوح بالای یادگیری، میتوان هم توانمندی فراگیران را در خلق ژانرهای خلاق نگارش افزایشداد و هم خلاقیت نگارشی را به طور کلی در آنها بالابرد. جامعهیآماری پژوهش حاضر، دانشجومعلمان رشتهی علومتربیتی وروردی 97 دانشگاه فرهنگیان مازندران و نمونهی آماری سه گروه همگنشده از بین 9 گروه دانشجویان این رشتهاست. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است و با روش شبهآزمایشی به مقایسهی دو گروه آزمایش که با تغییراتی در سرفصل آموزشدیدند با گروه کنترل که دقیقا مطابق سرفصل به آنها آموزش دادهشد، پرداختهاست. نتایج پژوهش نشانداد: نمرات گروه آزمایش هم در نگارش انواع ادبی خلاقانه و هم در تکتک عناصر خلاقیت به نحو چشمگیری نسبت به گروه کنترل بهبود داشتهاست و این امر بر ضرورت تغییر یا بازبینی سرفصل موجود تاکید دارد.
Syllabus of the subject as a guideline and determinant policy of each course plays an important role in achieving its goals and competencies. The “Creative writing” course is one of the general courses of Farhangian University at the aim of improving learners’ ability to write fluently and creatively. This study criticizes the existing syllabus and emphasizes obviating shortcomings to achieve the objectives. it is believed with minor changes, especially in the budgeting of existing course contents and the emphasis on high levels of learning, and it is possible to increase learners’ ability to create creative writing genres and to increase writing creativity in general. The statistical population of this study is the student-teachers in the field of educational sciences, the entrance of 1397 in Farhangian University of Mazandaran. The samples are three homogenized groups from among the 9 groups of students in this field. This study is applicable, and it has compared two experimental groups trained with changes in the topic of the control group who was trained exactly according to the topic by incorporating quasi-experimental method. The results showed that the scores of the experimental group in both writing creative literary types and in each element of creativity were significantly improved compared to the control group by emphasizing the need for changes or revision on the existing syllabus.
خلاصه ماشینی:
همچنین، بر این باور است که با ایجاد برخی تغییرات جزئی، بهخصوص در بودجهبندی مباحث سرفصل و تأکید بر سطوح بالای یادگیری، میتوان توانمندی فراگیران را در خلق ژانرهای خلاق نگارش افزایش داد و خلاقیت نگارشی را بهطور کلی در آنها بالا برد.
نتایج پژوهش نشان داد که نمرات گروه آزمایش هم در نگارش انواع ادبی خلاقانه و هم در تکتک عناصر خلاقیت بهنحو چشمگیری در مقایسه با گروه کنترل بهبود داشته است و همین ضرورت تغییر یا بازبینی سرفصل موجود را تأیید میکند.
همانگونهکه از نام این درس پیداست، باید مبتنیبر خلاقیت باشد و یادگیری و شناخت انواع متون خلاقانه در آن باید جای خود را به تولید و نگارش نوشتههای خلاقانه بدهد، اما اینکه سرفصل موجود چهقدر دانشجومعلمان را بهسمت این مهم سوق میدهد، نکتهای قابلتأمل است که به پژوهش نیاز دارد.
این مقاله با رویکردی پژوهشی نقاط ضعف سرفصل موجود را مطالعه کرده است و بر آن است تا با پژوهشی میدانی و شبهآزمایشی مغفولماندن بُعد خلاقیت و آفرینشگری را در سرفصلِ کنونی درس نگارش خلاق مشخص کند و با ایجاد تغییراتی در سرفصل و تأکید بر بخشهایی که به سطوح بالای شناختی یادگیری مانند تحلیل، ترکیب، و ارزشیابی تأکید دارند، میزان افزایش خلاقیت فراگیران را، بهطور کلی و بهتفکیک انواع ادبی و عناصر خلاقیت، بررسی کند و درنهایت، با پیشنهاد راهکارهایی این درس را بهسمت خلاقیت و نوآفرینی سوق دهد.
براساس وجود چنین ضعفهایی در سرفصل درس نگارش خلاق، این پژوهش درصدد است تا با تغییر بودجهبندی سرفصل و استفاده از روشهای تدریس خلاقانه برای فعالکردن خلاقیت فراگیران و با استفاده از تکالیف یادگیری متفاوت، خلاقیت دانشجومعلمان و توانایی آنها در نگارش خلاقانۀ ژانرهای مدنظر در سرفصل موجود را افزایش دهد.