چکیده:
تاثیر رسانه بر فرد و جامعه از قدیمیترین مطالعات حوزه ارتباطات است و نظریات متعددی در این خصوص مطرح شده است. اکثر این نظریات اولیه بر پایه تغییر نگرش و عقاید مخاطب بهعنوان تاثیر رسانه، بنا شدهاند بدون آنکه به این نکته توجه کنند که اصولا تغییر نگرش و یا تغییر عقاید چه ارتباطی به تغییر رفتار دارد. در قرن حاضر مفهومی به نام بدیهیات اجتماعی رواج یافت که بهگونهای مبنای عمل خودآگاه و ناخودآگاه جامعه را تعریف مینماید. این مقاله با بررسی مفهوم بدیهیات اجتماعی و تطبیق آن با دو مدل کلاسیک ارتباطات، سعی دارد سازوکار این تاثیر متعامل را بررسی نماید. از سوی دیگر با بررسی نظریات همگرا در حوزههای علوم تربیتی، یادگیری و روانشناسی رشد و بررسی مدلهای ارتباطی رایلی و مالتزکه و سادهسازی و تطبیق آن با نظریات ذکرشده، اصلاحاتی را بهویژه در مدل رایلی پیشنهاد میدهد. در انتهای مقاله مدلی برمبنای مدل رایلی ارائه شده است که از زاویه نگاه بدیهیات فرهنگی و اجتماعی به فرایند ارتباطات نگریسته و سعی در تحلیل آن دارد. در این مدل، سعی شده این موضوع توضیح داده شود که رسانهها چگونه بر لایههای عمیق مفاهیم در یک جامعه تاثیر گذاشته و آنها را تغییر میدهند و درنهایت نمونههایی از تحلیل توسط این مدل ارائه و جنبههای کارآیی آن ذکر شده است.
The effect of media on individuals and society has been one of the oldest fields of study in communications and involves various theories. Most of these theories have studied the effects of media through belief and attitude change of the audience regardless of the fact that how changes in one's beliefs or attitude will change one's behavior. Recently many works have been written on the relation between attitude and behavior، therefore، a question may raise here and that is how the media affects the audience behavior? Todays، the concept of social axioms defines the bases of conscious and unconscious acts in a society. The present article، through studying the concept of social axiom and adjusting it with Gerhard Maletzke and Riley and Riley's models of communication ، attempts to study the interactive effects of the two on each other. On the other hand، through studying Gerhard Maletzke and Riley and Riley's models of communication، simplifying them and adjusting them with modern theories of related fields، some corrections are suggested especially on Riley and Riley's model of communication. At the end of the article a model is presented based on Riley and Riley's model of communication which studies socio-cultural axioms through the window of communications and attempts to analyze them. Through this model، the effects of media on the deeper layers of a society are explained and finally some analytical examples of this model and its practicality are given.
خلاصه ماشینی:
(چن ٣ و ديگران ، ٢٠٠٦) مفهوم نسبتاً نوپاي «بديهيات اجتماعي ٤» که در برخي موارد به عنوان عقايد عمومي شناخته مي شود و اصولاً به اين مفهوم بسيار نزديک است ، به عنوان خطوط هدايت رفتار مردم در موقعيت هاي مختلف مورد استفاده مطالعات اين حوزه قرار مي گيرد.
(برگ ١، ١٣٨٩: ٤١) لذا برخلاف نگرش هاي فردي ، مي توان بديهيات فرهنگي و اجتماعي را مبناي رفتارهاي اجتماعي دانســت چنانکه در تعريف اين مفهوم نيز اين موضوع قيد شده است و توضيح داده خواهد شد.
به اين منظور و بر پايه دو مدل کلاسيک ارتباطات و نيز با در نظر گرفتن مفاهيم جديد در حوزه رسانه و مطالعات اجتماعي و ميان فرهنگي ، سعي شده است هدف فوق ميسر گردد.
(چين مينگ ٥، ٢٠٠٩) اين مفهوم ازآنجاکه براي مطالعات ميان فرهنگي طراحي شده است ، نگاهي اجتماعي داشته و به عبارت ديگر به گونه اي بر برآيند جامعه تأکيد دارد.
(علينقي ، ١٣٧٩: ١٨٧) با توجه به آنچه پيش از اين درباره بديهيات فرهنگي گفته شد؛ رفتارهاي فرد تحت 18 سيطره اين مفهوم است و پيام هاي رسانه اي توليدشده توسط فرد يا جمعي از افراد، از اين اصل مستثنا نيست .
اما نکته مهم در اين سمت اين است که مخاطب تنها پيام را تفسير نمي کند بلکه از آن در جنبه هاي مختلف تأثير نيز مي پذيرد.
Personality and Beliefs About World Revisited: Expanding the Nomological Network of Social Axioms.
B. Leung, Psychological Aspects of Social Axioms: Understand ing Global Belief Systems.
New York and London: Psychology Press.
Social Axioms and Values: a Cross-Cultural Examination.