چکیده:
در دوران اپیدمی کرونایی، به علت افزایش هجمۀ کاربران به فضای سایبری و بهرهمندی از آن، لزوم آموزش مولفههای سرمایههای اجتماعی رسانهای یا سواد رسانهای بهمنظور کنترل و کاهش جرایم سایبری بهعنوان یکی از ملزومات اساسی برای کاربران بهویژه مخاطبان جوان دوچندان شده است. هدف اصلی از نگارش این مقاله بررسی تاثیر مولفههای سرمایههای اجتماعی رسانهای، از منظر دانشگاهیان در کاهش جرایم و آسیبهای فضای مجازی و عوامل اجتماعی ـ فرهنگی در بستر رسانههای نوین است. پژوهش با روش پیمایشی صورت گرفته و شیوۀ جمعآوری دادهها پرسشنامه است. جامعۀ آماری دربردارندۀ دانشجویان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1401-1400 است که از میان آنان، 250 نفر برای نمونۀ پژوهش از راه فرمول کوکران انتخاب شدهاند. یافتههای پژوهش نشان میدهد که افزایش توانایی کاربران در جامعه، بر پایۀ ترویج سواد مبتنی بر فرهنگ، اخلاق، عدالت و درک آگاهانه و انتقادی از ماهیت رسانههای جمعی و فنونی که از سوی تولیدکنندگان رسانه استفاده میشود، بر فرد و جامعه در جهت کاهش بزهکاری سایبری موثر واقع میشود. از یافتههای پژوهش چنین برمیآید که بین درک محتوای پیامها، آگاهی از اهداف پنهان پیامها، گزینش آگاهانۀ پیامها، تجزیهوتحلیل پیامهای رسانهای، عقلانیت و نگاه انتقادی به پیامها بهعنوان مولفههای سرمایۀ اجتماعی رسانهای با کاهش آمار بزهکاری سایبری رابطۀ مستقیم وجود دارد.
During the COVID-19 epidemic, due to the increasing influx of users to cyberspace and its use, the need to teach the components of social media capital or media literacy to control and reduce cybercrime is an essential requirement for users, especially young audiences doubled. The primary purpose of writing this article is to investigate the impact of the components of social media capital from the perspective of academics in reducing crimes and harms of cyberspace and socio-cultural factors in the context of new media. The research was conducted by survey method, and the data collection method was a questionnaire. The statistical population includes students studying in the academic year 1401-1400, of whom 250 have been selected for the research sample using Cochran's formula.Findings show that increasing the ability of users in society, based on promoting literacy based on culture, ethics, justice, and conscious and critical understanding of the nature of mass media and techniques used by media producers on the individual and society to reduce cybercrime is effective. The study's findings show a direct relationship between understanding the content of messages, awareness of the hidden purposes of messages, conscious selection of messages, analysis of media messages, rationality and critical view of messages as components of social media capital with reducing cybercrime statistics.
خلاصه ماشینی:
(١٤٨ در اين پژوهش به بررسي تأثير مؤلفه هاي سرمايۀ اجتماعي رسانه اي با تأکيد بر سواد رسانه اي که شامل درک محتوا،١آگاهي از اهداف پنهان پيام ها،٢ گزينش آگاهانۀ پيام ها،٣ تجزيه وتحليل پيام هاي رسانه اي،٤ عقلانيت ٥ و نگاه انتقادي به پيام ها٦ به عنوان متغيرهاي مستقل بر متغير وابستۀ گرايش به بزهکاري در فضاي سايبري ميپردازيم .
در ادامه ، با تهيه و توزيع پرسش نامه هاي استاندارد و جمع آوري اطلاعات ، توانستند با بهره مندي از مدل آماري مناسبي به تحقيق خود شکل عملي دهند و با تحليل داده هاي به دست آمده و تطبيق آن با فرضيه هاي مطرح شده به اين مهم دست يافته اند که جامعۀ هدف (دانشجويان ) با کسب مؤلفه هاي سرمايۀ اجتماعي رسانه اي تا چه ميزان ميتوانند خود را از گرايش به بزهکاري و بزه ديدگي در فضاي سايبري مصون دارند.
Predictors in the Model: نگرش انتقادي به پيام ، محتواي پيام ، آگاهي از اهداف پيام ، تجزيه وتحليل پيام آناليز واريانس نشان مي دهد ۲۶ درصد از واريانس پيشگيري از بزهکاري سايبري از طريق سواد رسانه اي و بهره مندي از مؤلفه هاي سرمايۀ اجتماعي توجيه وتبيين مي شود.
همچنين داده هاي حاصل از ضريب هم بستگي اسپيرمن نشان مي دهد که بين سن و بهره مندي از مؤلفه هاي سرمايۀ اجتماعي دانشجويان مطالعه شده رابطۀ معني داري وجود دارد و فقط ۲ درصد سواد رسانه اي با متغير سن توجيه و تبيين مي شود.