چکیده:
فقه الحدیث دانشی است که به بررسی متن حدیث میپردازد تا ازطریق به کار بستن شیوه مناسب، فهم مقصود (اصلی) گوینده تسهیل گردد. عالمان دینی در راستای فهم حدیث هر یک دارای روشهای خاصی بودهاند و در این زمینه تلاشهای بسزایی نمودهاند. این نوشتار درصدد دستیابی به روش فهم حدیث از منظر استاد علی اکبر غفاری است. براساس یافتههای این پژوهش شیوه استاد غفاری در شرح حدیث بسیار روش مند بوده است. وی به منظور فهم صحیح حدیث پس از اثبات صدور روایت از معصوم (ع) و حجیت آن، با بهره مندی از نسخههای متعدد از هر منبع حدیثی و شناسایی موارد تصحیف و تحریف بعنوان پیش نیاز در شناخت حدیث، امکان فهم حدیث را فراهم نموده است. وی با استفاده از قواعد ادبیات عرب، تبیین معنای واژگان و فهم متن را تسهیل نموده و با گردآوری قراین لفظی و مقامی مراد جدی حدیث را شناسانده است.
خلاصه ماشینی:
( همان ، ص ٦٠ ) پرسش دوم نيز نيز بايد بررسي شود زيراحديث درسيرتاريخي خود،دچارعارضۀ تصحيف وتحريف ونيز جريان نقل به معنا شده است لذاپژوهشگرحديث مي بايست بابررسي نسخه هاي متعددونيزآگاهي يافتن ازوقوع ياعدم وقوع تصحيف وتحريف به متن اصلي حديث دست يابد ( همان ، ص ٦١ ) در ذيل به پيش نيازهاي فهم حديث پرداخته مي شود الف ) بررسي نسخه هاي متعدد هر حديثي ممکن است در نسخه هاي گوناگوني، اعمّ از دست نوشته هاي خود مؤلف يا کاتبان ديگر و همچنين کتاب هاي حديثي ديگري که همان حديث را نقل کرده اند يافت شود که با کنار هم گذاشتن و مقايسۀ آن ها مي توان به متن اصلي حديث دست يافت ؛ از اين رو، يکي از راههاي صحت متن ، مراجعه به نسخه هاي گوناگون يک حديث و کتب حديثي ديگري است که همان روايت را نقل کرده است .
( مسعودي ، ١٣٨٤ ، ص ١١٢ ) درذيل به نمونه هايي ازآن اشاره مي شود انواع قراين متصل لفظي تعليل امام 216 يکي از قرينه هاي مؤثر در فهم حديث علتي است که گوينده در صدر يا ذيل حديث بيان و حکم خود را به آن مستند نموده است .
استاد غفاري نيز در توضيح اين روايت مي نويسد: « آنچه از مخرج بول و غائط خارج شود تنها اين سه (بول ، غائط ، ، باد ) مبطل وضو است قرائن متصل غيرلفظي سبب ورود سبب ورود حديث ، يعني زمينه اي که موجب شده است تا معصوم عليه السلام سخن بگويد و حکمي را بيان و مسئله اي را طرح يا ردّ و انکار کند و يا حتي کاري را انجام دهد.