چکیده:
هدف: با توجه به اسناد بالادستی جمهوری اسلامی در حوزه علم و فناوری، به رویکرد خبرگزاریهای رسمی جمهوری اسلامی در بازنمایی مفهوم تولید و سنجش علم طی سالهای اخیر میپردازد. روش/ رویکرد پژوهش: بهروش تحلیل محتوا اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری را بررسی کرده و اخبار منتشرشده در این حوزه را در دو مقوله کلی تولید و سنجش علم توسط خبرگزاریهای رسمی مهر، ایسنا، ایرنا، و خبرآنلاین طی سالهای 1390تا پایان مرداد 1393 مورد توجه قرار داده است. یافتهها: میزان انعکاس دو مقوله علم و فناوری در چهار خبرگزاری 620 خبر (8/ 61% در حوزه تولید و 2/ 38% در حوزه سنجش علم) بوده است. بیشترین اخبار مرتبط با حوزه تولید علم به کمّیت تولیدات علمی ایران و نشریات و پایگاههای اطلاعات علمی اشاره داشته، در حالی که بیشترین اخبار مرتبط با سنجش علم به رتبهبندی دانشگاهها، کشورها، و دانشمندان اشاره کرده است. مسئولان و مدیران وزراتخانههای علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت و درمان، آموزش پزشکی و آموزش پرورش و پس از آن، پایگاه استنادی جهان اسلام بهعنوان مرجع خبر، بیشترین فعالیت را داشتهاند. در بحث نگاه انتقادی به مسئله تولید علم، مجلس شورای اسلامی در رده اول و از نظر حوزه موضوعی نیز به علوم انسانی بیشترین نقد وارد بوده است. مقولههای مربوط به رتبهبندی کشورها با نشریات، بروندادهای علمی با نشریات، و ربتهبندی کشورها و بروندادهای علمی در مقولههای مورد بررسی در خبرگزاریها دارای بیشترین هموقوعی بودهاند. نتیجهگیری: با توجه به نقش اساسی رسانهها در شکلدهی به افکار عمومی و فرهنگسازی بیشتر گفتمان تولید علم، ضرورت توجه به مسئله تولید علم و فرهنگسازی بیشتر در این خصوص بیش از پیش احساس میشود.
Purpose: To identify how Iranian formal news agencies represent science production and evaluation using high level documents. Methodology: Using content analysis, Iranian high level documents on science and technology were analyzed and categorized into two groups of science production and science evaluation. The contents of four news agencies (Mehr, ISNA, IRNA and KHABAR ONLINE) during 2011 to 2014 were regarded. Results: There were 620 news about science and technology in four news agencies (61.8% on science production and 38.2% on science evaluation). The majority of science production news was around science production quantity and scientific journals and databases, while in science evaluation category, ranking of univerisites, countries and scientists were on top. The top most news contributors were The Ministry of Science, Research and Technology, Ministry of Health and Medical Education, Ministry of Education and Islamic World Science Citation Center respectively. The Iranian Parliament had the most critical views toward science production. Humanities got the most critical reviews. The highest cooccurences were among countries ranking and publication, scientific outputs and publications also countries ranking and scientific outputs. Conclusion: Due to vital role of media in shaping public opinion and publishing science production discourse, it seems necessary for news agencies to consider more about science production.
خلاصه ماشینی:
روش/ رویکرد پژوهش به روش تحلیل محتوا اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری را بررسی کرده و اخبار منتشر شده در این حوزه را در دو مقوله کلی تولید و سنجش علم توسط خبرگزاریهای رسمی مهر ،ایسنا ایرنا و خبر آنلاین طی سالهای ۱۳۹۰ تا پایان مرداد ۱۳۹۳ مورد توجه قرار داده است.
نتیجه گیری: با توجه به نقش اساسی رسانهها در شکل دهی به افکار عمومی و فرهنگ سازی بیشتر گفتمان تولید ،علم ضرورت توجه به مسئله تولید علم و فرهنگ سازی بیشتر در این خصوص بیش از پیش احساس میشود کلیدواژه ها تولید علم خبرگزاریهای رسمی ،ایران سنجش ،علم اسناد بالادستی نقشه جامع علمی کشور بازنمایی تولید و سنجش علم در خبرگزاریهای رسمی جمهوری اسلامی ایران اسماعیل وزیری امیرحسین مردانی محمدرضا وصفی تاریخ دریافت: ۹۴/۰۲/۲۰ تاریخ پذیرش: ۹۴/۰۸/۰۹ مقلمه طی سالهای اخیر و به صورت جدی از زمان ارائه قانون برنامه چهارم توسعه و همزمان با ابلاغ سند چشم انداز توسط رهبر معظم جمهوری اسلامی که براساس آن ایران در سال ۱۴۰۴ باید پیشتاز علم و فناوری در منطقه باشد اقدامات متنوعی در حوزه علم و فناوری در کشور به انجام رسیده است.