چکیده:
در پژوهشهای روانشناسی مثبت گرا، خوشبینی به مثابه یکی از مؤلفه های سلامت روانی، همواره موردتوجه بوده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی، با هدف بررسی نقش خوشبینی در بهزیستی روانشناختی بر اساس آموزه های اسلامی و مطالعات روانشناختی صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان داد متون اسلامی با ارائه راهکارهای ایجاد و تقویت خوشبینی و تأکید بر اثرات مثبت آن و برحذرداشتن از پیامدهای منفی بدبینی، انسان را به بهزیستی روانشناختی رهنمون میسازد. نتایج مطالعات و پژوهشهای روانشناختی معاصر نیز نقش خوشبینی را بر ابعاد و مؤلفه های بهزیستی روانشناختی تأیید میکند اما تفاوتهایی در تعریف، گستره و پارهای از جزئیات این دودسته مطالعات، مشاهده میشود.
Optimism, in positive psychology studies, as a determining factor in mental health has been always significant. This study, using descriptive-analytical methods, aimed to investigate the role of optimism in psychological well-being according to Islamic teachings and psychological studies. Results showed that Islamic texts, by presenting mechanism to build and strengthen optimism and by insisting on positive influences of optimism and warning against unpleasant outcomes of cynicism, lead people to psychological well-being. The results of contemporary psychological studies to confirm the role of optimism in dimensions and components of psychological well-being but there are differences in the definition, scope, and some details among these two fields of study.
خلاصه ماشینی:
يافته هاي پژوهش نشان داد متون اسلامي بـا ارائه راهکارهاي ايجاد و تقويت خوش بيني و تأکيد بـر اثـرات مثبـت آن و برحذرداشـتن از پيامـدهاي منفـي بـدبيني، انسان را به بهزيستي روان شناختي رهنمون مي سازد.
نگاه جامع به انسان و نقش خـاص تفکر و انديشه بر سلامت جسم و روان انسان موجب شده اسـت تـا در آمـوزه هـاي اسـلامي بـه نگـرش انسان ها نسبت به خالق ، جهان هستي، خود، ديگران و محيط بهاي بسيار داده شود و خوش بيني به عنـوان يکي از عوامل نيل به بهزيستي معرفي شود.
بـراي نمونـه پـژوهش صـادقينيـري و الهيارينژاد (١۳٩٢) به بررسي «مثبت انديشي و خوش بيني در نهج البلاغه » پرداخته اسـت امـا ازآنجاکـه مطالعه موردي دانشجويان دانشگاه سمنان است نگاهي جامع بـه مسـئله خـوش بينـي نـدارد.
همچنـين پژوهش مجيـدي و قشـلاقي (١۳٩١) بـا بررسـي «خـوش بينـي از منظـر قـرآن و حضـرت علـيع در نهج البلاغه » به بيان اقسام خوش بيني و تفاوت آن با ساده لوحي و ويژگي هـاي افـراد خـوش بـين پرداختـه است .
در پژوهش هاي روان شناسي نيز در خصوص نقش خوش بيني در ميزان شناخت افراد نسـبت بـه جهان هستي و آينده آن مطالعاتي به انجام رسيده است ؛ پژوهش اسچير و همکاران (٢٠٢١) نشـان داد افراد خوش بين ، معناي زندگي خود را حفظ ميکنند.