چکیده:
حمل و نقل بخش مهمی از توسعه پایدار شهری محسوب میشود. پایانههای مسافربری بین شهری تهران در طول سال میلیونها مسافر را جابهجا میکنند و از حین حیث سهم قابل توجهی در بخش حمل و نقل مدیریت شهری دارند. پایانههای شهر تهران علاوه بر فضای کالبدی خاصی که دارند فضای اجتماعی ویژهای بر آنها حاکم است که منجر به جذب و حتی بازتولید آسیبها و ناپایداریهای اجتماعی مختلف و متعددی شده است. این تحقیق در نظر دارد با رویکردی کیفی- اکتشافی و با استفاده تکنیک تحلیل مضمون مسائل، ناکارآمدیها و ناپایداریهای اجتماعی پایانههای شهر تهران را شناسایی و الگوپردازی نماید. شیوه نمونهگیری از نوع هدفمند میباشد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که پایانههای شهر تهران به دلیل ریسکفاکتورهایی چون ازدحام، ناپایداری عناصر و عوامل، گردش مالی زیاد، ورود و خروج شهری، خلاء قانونی در مدیریت و حتی مباحث اعتقادی به محلی برای آسیبهای اجتماعی تبدیل شده است. از سوی دیگر به دلیل ضعف نظارتها و فقدان مدیریت یکپارچه شهری موجب سرریز این آسیبها و ناپایداریها به محلات همجوار و حتی درون اتوبوس شده است که در نهایت موجب بازتولید چرخهی معیوب فضای ناپایدار و آسیب های اجتماعی پایانهها شده است.
Abstract: Transportation is an important part of sustainable urban development. Tehran intercity passenger terminals carry millions of passengers throughout the year and make a significant contribution to urban transportation and management. Tehran city terminals, in addition to their special physical space, are dominated by a special social space that has led to the production and even reproduction of various social harms and instabilities. The sampling method of this research is qualitative and judgmental. This research intends to identify and model the problems, inefficiencies and social instabilities of Tehran's terminals with a qualitative-exploratory approach and using thematic analysis technique. The findings of this study show that the terminals of Tehran have become a place for social harms due to risk factors such as congestion, instability of elements and factors, high turnover, urban entry and exit, legal vacuum in management and even religious issues. On the other hand, due to poor supervision and lack of integrated urban management, these damages and instabilities have overflowed to neighboring neighborhoods and even inside the bus, which has finally reproduced the vicious cycle of unstable space and social damage to the terminals.
خلاصه ماشینی:
از سويديگربه دليل ضعف نظارت هاوفقدان مديريت يکپارچه شهريموجب سرريزاين آسيب هاو ناپايداريهابه محلات هم جواروحتيدرون اتوبوس شده است که درنهايت موجب بازتوليدچرخۀ معيوب فضايناپايداروآسيب هاي اجتماعيپايانه هاشده است .
ابراهيميجم واحمديان (١٣٩٢:٧٣)درپژوهشيکه درباره فضاهايبيدفاع پايانه غرب تهران انجام داده انداشاره داشته اندکه :«بيتوجهي به اصول طراحيومعيارهاي فضايقابل دفاع همانند؛فقدان عناصرفيزيکيبرايپايش دسترسيها،فقدان علائم و نشانه هاي مناسب وتوجه نکردن به ساختارفضاييمناسب ،توجه نکردن به موانع ديد، مسيرهايدورافتاده وعدم نظارت طبيعي،توجه نکردن به نگهداريوبهداشت دربسياري ازفضاهايپايانه وکم توجهي به عملکردشبانه روزي پايانه هاي بين شهري درطراحيهارا ميتوان به عنوان مهم ترين عوامل درشکل گيري فضاهاي غيرقابل دفاع درپايانه غرب مطرح کرد.
همچنين تبديل شدن پايانه غرب به عنوان يکيازمهم ترين مکان هاي شهري تهران درگذشته به نامکان وازدست دادن هويت اين محدوده ،عامل ديگريدرايجاد ناامنيوغيرقابل دفاع بودن آن است ».
به اين معنا که دريک فضاي عمومي شهري مانند يک پايانه هرچه فضاهاداراي قلمروهاو کاربريهايمشخص وتعريف شده ايباشندوازسيستم نظارتيکافيبرخوردارباشند القاءکننده حيات اجتماعيبرايعموم شهروندان است (٦٥ :١٩٩٥,Sutton &White ).
٢- ريسک فاکتورهاي پايانه هاي در جذب آسيب هاي اجتماعي مصاحبه عميق باعوامل مختلف بيانگردامنه وسيع آسيب هاي اجتماعي پايانه هاي شهر تهران است که خوددراثرتعامل ومعاضدت عناصرمختلف به وجودميآيد.
». ٩- مسائل و مشکلات مديريتي گفتن اين نکته که عمده ترين مشکل پايانه فقدان مديريت يکپارچه است ،دورازواقعيت نيست .
همان طورکه يافته هاي اين تحقيق نشان ميدهد پايانه هاي شهرتهران به دليل ضعف هاي ساختاري وتقنيني که دراداره پايانه هاوجودداردموجب ناپايداريهاي اجتماعيمختلفيدرآن آن هاشده است .