چکیده:
زمینه و هدف: داستان آفرینش حضرت آدم و حوّا از موضوعات مهم کتاب مقدس مسلمانان - قرآن - و اشعار بسیاری از شاعران پارسیگو میباشد. قرون دهم تا سیزدهم یکی از ادوار شعر فارسی است که در آن توجه و اقبال بسیار زیادی به موضوع داستان حضرت آدم و حوا شده است. هدف اصلی این جستار بررسی نکات و ظرایف مطرحشده در این زمینه در قرون دهم تا سیزدهم در شعر فارسی است.
روش مطالعه: پژوهش پیش رو به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و روش سندکاوی انجام شده است. محدودۀ پژوهش شعر شاعران فارسیگو از قرن دهم تا سیزدهم میباشد.
یافته ها: توجه به داستان آفرینش آدم و حوّا در شعر برخی شاعران از جمله صفی علیشاه، فیض کاشانی و صائب تبریزی بسیار بیشتر از سایر شاعران نامدار قرن دهم تا سیزدهم هجری است.
نتیجه گیری: شاعران دورۀ یادشده، تصاویر بسیار متنوعی از داستان آفرینش آدم و حوّا مانند نافرمانی و سجده نکردن ابلیس، خلقت آدم از گل خشک، خوردن میوۀ ممنوعه، و داستان مار و طاووس در بهشت را دستمایۀ مضمونآفرینی خویش و هنرمندیهای شاعرانه قرار داده اند.
BACKGROUND AND OBJECTIVES: The story of the creation of Adam and Eve of important subjects of the holy book of Muslims - the Quran and the poems of many Persian-speaking poets. the tenth to 13th century is one of the periods of Persian poetry with great attention to the story of Adam and the weather. The main purpose of this inquiry is to explore the points and nuance raised in the 10th to 13th centuries in Persian poetry.
METHODOLOGY: The present study is descriptive - analytic and based on library studies and document mining method. The range of research is the poetry of the Persian-speaking poets from the tenth to 13th centuries.
FINDINGS: The results of the study show that attention to the story of Adam and Eve in the poetry of some poets, such as Safi Alisha, Feyz Kashani and Saeb Tabrizi, is much more than the other famous poets of the tenth century to 13th centuries
CONCLUSION: The result of this study suggests that the poets of the mentioned period used a wide variety of images of the story of the creation of Adam and Eve, such as disobedience and not prostrating to the devil, creation of man from dried flowers, eating forbidden fruit, the story of snakes and peacocks in paradise, etc. They have created their own themes and poetic artists.
خلاصه ماشینی:
بررسي داستان آفرينش حضرت آدم و حوّا در متون منظوم فارسي (با تأکيد بر سده هاي دهم تا سيزدهم ) اشرف محمودآبادي ١، غلامرضا ستوده ١*، علي اصغر باباصفري 2 ١- گروه زبان و ادبيات فارسي، دانشکده علوم انساني، واحد سيرجان ، دانشگاه آزاد اسلامي، سيرجان ، ايران .
چون تو ســروي برنخيزد، گرچه در باغ بهشــت خاک آدم را به آب زندگاني گل کنند (هلالي جغتايي، ٦٢:١٣٣٧) اي خــاک چرا چو آتش از جــا شــــده اي گويا که نه از آدم و حوّا شده اي (اهلي شيرازي، ٥٨٨:١٣٤٤) زهي فيض وجود از پرتو ذات تو عـالم را کمال قدر تو برداشته از خاک آدم را (فضولي، ١٤٧:١٣٨٧) ســرشــت آدم از اين خاک اگر شــدي، ابليس نهادي از سر رغبت به سجده اش گردن (فياض لاهيجي، ١٣٨٠: ١٤٤) پرتو خورشـــيــد جز در خــاک نتوان يــافتن يک زمين و آسمان از اصل خود دوريم ما (بيدل دهلوي، ١٣٨٦، ج ٣٤٧:١) آفرينش آدم بر صورت خداوند «مضمون حديث انّ الله خلق آدم علي صورته در متون مختلف ديني وجود دارد که براي اولين بار در آموزه هاي تورات ذکر شده است .