چکیده:
انسان از زمانی که پا به گیتی نهاده همواره از محیط زیست تاثیر پذیرفته و بر آن تاثیر گذارده، در چند سده پیشین، پیشرفت دانش و فنآوری و افزایش جمعیت، استفاده روز افزون از محیط زیست را لاجرم ساخته پس اندیشمندان بر آن شدهاند تا با وضع قواعدی این تعامل را تنظیم و تعدیل نمایند چرا که آسیب به محیط زیست آسیب به انسان است. امروزه سرآغاز این کوشش را کنفرانس استکهلم در سال 1970 میلادی میدانند که پیدایش سیاست سبز را سبب شد. تمدن های پیشین هر کدام رویکردی متفاوت با زیست بوم خود داشتند که در کل فاقد ساختاری منسجم بود. در این میان رویکرد ایرانیان باستان بسیار متفاوت است. این پژوهش با رویکردی میان رشتهای بر آن است که روش ایرانیان باستان را در این مورد بررسی کند و به این پرسش پاسخ دهد که انسان از چه زمانی روی به سوی وضع قواعد حقوقی درباره محیط زیست نهاد؟
خلاصه ماشینی:
اين پژوهش با رويکردي ميان رشته اي بر آن است که روش ايرانيان باستان را در اين مورد بررسي کند و به اين پرسش پاسخ دهد که انسان از چه زمـاني روي بـه سـوي وضع قواعد حقوقي درباره محيط زيست نهاد؟ کليد واژه : ايران باستان ، حقوق ، محيط زيست ، دين زرتشتي، قوانين اخلاق ١ دانشجوي کارشناسي ارشد حقوق بين الملل ، پيام نور، قزوين ، ايران rahbar.
)) ( انصاريان ، ١٣٩٨ ، ١٥ ) قوانين محيط زيستي در ايران باستان : با توجه به مواردي که شرح آن رفت حکومت و سازمان دادگستري ايران از زمان هخامنشيان تا زمان ساسانيان ديني بوده پس بايد براي دستيابي به قواعد حقوقي اين دوران به کتب ديني مربوطه مراجعه کرد.
( منوچهر پور، ١٣٩٠ ، ٦٥ ) اين گرد آوري چندين باره اوستا نشان دهنده ارجمندي محيط زيست ، نزد ايرانيان باستان در طول زمان بوده است چه بر اساس آنچه گذشت اوستا تقريبا شامل تمامي دانش هاي زمان خود بوده است .
١- حقوق ، قوانين و مناسک زيست محيطي در اوستا: در دين زرتشتي اين باور وجود دارد که جهان داراي روان و يا جان است ، به نظر مي رسد چنين رويکردي نوعي حق به ساير موجودات ميدهد تا هم حيات خود را حفظ کنند و هم آسايش داشته باشند.
يکي ديگر از حيوانات ارزشمند در ايران باستان گاو بود براي گاو نيز حقوقي در نظر گرفته شده که به برخي از آنها اشاره مي شود:پيش از آيين زرتشت ،کيش و آيين مهر در ايران حاکم بود .