چکیده:
یکی از مهمترین شیوه های تربیتی به کار رفته در قرآن کریم، تصویر پردازی از وقایع، مفاهیم و ارزشها است تا بدین وسیله، مفاهیم تربیتی و اخلاقی با به کارگیری تمهیدات ادبی، بهتر و دقیق تر به مخاطب عرضه شود و در دل و جان او بنشیند. سوره مبارکه یوسف به عنوان احسن القصص، جایگاه ویژه ای از منظر بیان مفاهیم تربیتی با استفاده از تکنیکهای ادبی و داستانی دارد. از جمله این تکنیکها می توان به استفاده از طرح واره های تصویری برای انتقال معانی اشاره کرد. هدف مقاله حاضر آن است تا با روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای زبان شناسی شناختی، به بررسی طرحواره های تصویری در سوره مبارکه یوسف (ع) بپردازد و نشان دهد در سوره یوسف (ع) چه طرحواره های تصویری به کار رفته است و این طرحواره ها به چه مفاهیمی اشاره دارد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که طرحواره های حرکتی بیشتر بر حرکت از بالا به پایین و پایین به بالا و بر مفاهیم ذلت و عزت دلالت دارند، و طرحواره های حجمی بر مفاهیم چون ضلالت و گمراهی دلالت دارند و طرحواره های قدرتی بیشتر بر مفاهیمی چون خودداری از گناه و دوری از پیروی از گمراهان دلالت دارد.
One of the most important literary methods used in the Quran is images of events, concepts, and values. In this way, educational and moral concepts were offered to the audience by applying literary arrangements, better and more accurately, and to sit with him in his heart. Surah Yusuf, as well as the best stories in the holy Quran, has a special place in terms of the expression of educational concepts using literary and fiction techniques. These techniques can be referred to as using image schemes to convey the concepts. The purpose of this article is to show what pictorial schemas are used in Surah Yusuf and what concepts schemas refer to. In this article, a descriptive method is used to explain schemas. In Surah Yusuf, motion, power, and volume image schemas are used, which are more motion schemas. They refer to moving from top to bottom and bottom to top and the concepts of humiliation and dignity, and volumetric schemas indicate concepts such as misguidance, and more power schemas indicate concepts such as abstaining from sin and avoiding following the misguided
خلاصه ماشینی:
هدف مقاله حاضر آن است تا با روش توصيفي تحليلي و بر مبناي زبان شناسي شناختي ، به بررسي طرحواره هاي تصويري در سوره مبارکه يوسف (ع ) بپردازد و نشان دهد در سـوره يوسـف (ع ) چه طرحواره هاي تصـويري به کار رفته اسـت و اين طرحواره ها به چه مفاهيمي اشـاره دارد.
در اين آيه شـريفه نيز از طرحواره هاي حرکتي براي بيان حرکت تدريجي و رسـيدن يوسـف (ع ) به سـن کمال و پختگي اسـتفاده کرده اسـت و در واقع مي توان گفت حرکت معنوي يوسف ع را به تصوير کشيده است .
در اين آيه براي بيان کيد زنان از طرحواره هاي قدرتي اســتفاده کرده اســت که اين کيد و مکر و حيله مانند سـدي بوده اسـت که يوسـف (ع ) به لطف خداوند اين سـد را دور زده و از آن عبور کرده است .
(In Persian) - Labesh, Ali Akbar, (2015), A looking to categorization in cognitive semantics, Tehran, Atrisa publisher.
- Qurashi Banabi , Ali Akbar (1996), The best speech ,Tehran, Be’sat Foundation, (In Arabic) - Safavi , kourosh , (2003), A discussion of image schemas from the point of view of cognitive semantics.
(In Arabic) Abstract The Visual Schema in Surah Yusuf (AS) Based on Johnson's Theory Houman Nazemian* Ali Asvadi** Mohammad Akbari*** One of the most important literary methods used in the Quran is images of events, concepts, and values.