چکیده:
حدیث دومین منبع معارف اسلامی است. مشکلاتی مانند تحریف، تصحیف و فراموشی و اشتباه راویان و .. سبب شده تا دسترسی به احادیث معتبر دشوار گردد. اندیشمندان مسلمان به ویژه محدثان شیعه و اهل سنت می کوشند تا با تکیه بر معیارهای معتبر؛ احادیث صحیح را مشخص نمایند. هر چند اختلاف در معیارها سبب شده تا نتیجه کوشش ایشان در بیشتر موارد متفاوت باشند. اما در پاره ای از موارد نیز هر دو گروه بر اعتبار یک روایت اتفاق نظر دارند. نوشتار حاضر می کوشد تا با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی رویکرد فقه الحدیثی اهل سنت در مواجه به مرویات از امام رضا (ع) را به بحث نشیند. نتیجه پژوهش نشان می دهد حدیث پژوهان اهل سنت، بسیاری از روایات فضائل اهل بیت (ع) و حتی فضائل پیامبر(ص) و نیز روایات طبّی امام رضا (ع) را ضعیف یا وضع شده از ناحیه روات ایشان قلمداد میکنند، لیکن احادیث تفسیری و اخلاقی آن حضرت، نزد آنان از صحت و مقبولیت نسبی برخوردار است. نتیجه این پژوهش در حوزه مطالعات «مشترکات حدیثی» و نیز مرجعیت علمی اهل بیت (ع) کاربرد دارد هم چنان که در عرصه مطالعات تقریب مذاهب سودمند است.
Hadith is the second source of Islamic knowledge.Problems such as falsification &tahrif and forgetfulness of the narrators It has made it difficult to access authentic hadiths. Muslim thinkers, especially Shiite and Sunni narrators, are trying Based on valid criteria; Identify the correct hadiths ،However, differences in criteria have caused the results of their efforts to be different in most cases. But in some cases, both groups agree on the validity of a narrative. The present article tries to rely on descriptive-analytical method Discuss the approach of Sunni hadith jurisprudence in the face of narrations from Imam Reza.The result of the research shows that Sunni hadith scholars Many narrations of the virtues of the Ahl al-Bayt and the virtues of the Prophet and Medical narrations of Imam Reza are considered weak or fake by their narrator But they believe that his interpretive and moral hadiths are relatively correct. The result of this research is used in the field of studies of "hadith commonalities" as well as the scientific authority of the Ahl al-Bayt (AS) as it is useful in the field of studies of approximation of religions.
خلاصه ماشینی:
به عنـوان نمونـه ، حديـث مشـهور «أفضـل أعمـال أمتـي انتظـار الفـرج مـن اللـه عـز و جـل » را کـه ابـن عامـر طائـي نقـل کـرده ، سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٤٠٢فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي تنوخـي در «الفـرج بعـد الشـده » آورده اسـت (تنوخي ، ۱۳۹۸ق ، ج۱: ۱۱۱)، ولـي در هيـچ يـک از کتاب هـاي روايـي اهـل سـنت يافـت نشـد؛ بنابرايـن بـه نظـر مي رسـد اکثـر قريـب بـه اتفـاق اهــل ســنت ، رواياتــي را از امــام رضــا در کتاب هــاي خــود آورده و نقــد کرده انــد کــه يــا بــا مبانـي آن هـا بيشـتر سـازگاري دارد يـا داراي مضاميـن طبـي و فضايـل اهـل بيـت اسـت که از نـگاه آن هـا کامـلا خدشـه دار اسـت (نيز ر.
سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٤٠٢فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي ايـن حديـث از آن دسـته رواياتـي اسـت کـه در کتاب هـاي اهـل سـنت آمـده و بـه خـود حضـرت منســوب اســت نــه بــه رســول خــدا ؛ از ايــن رو بــه جــز منبــع مذکــور در ديگــر کتاب هــاي آنـان ماننـد اجـزاي حديثـي ، زوايـد، تفاسـير، شـروح احاديـث و ...
از ايـن رو «خوانسـاري » از شرح حال نويسـان شـيعه از ايـن حديـث اسـتفاده کـرده «ابوالعبـاس مبـرد»، اديـب ، نحـوي و لغـوي نامـدار کـه سـخن او نـزد فريقيـن مقبـول است (شـرف الدين ، ج ١: ٣٨٠) و در برخـي منابـع به عنـوان راوي ايـن حديـث ، از او يـاد شـده ، شـيعه اماميـه بوده نـه از جبريـۀ اشاعره (خوانسـاري ،١٣٩٠ق ، ج ٧: ٢٨٥) فصـلنامه علمي فرهنگ رضـوي سال يازدهم ، شماره ٤١، بهار ١٤٠٢ ج۴: ۵۵۵؛ بحرانــي ، ۱۴۱۵ق ، ج۴: ۷۹۳) روايـات تفسـيري ديگـري نيـز از امـام در تفاسـير اهل سـنت آمده اسـت (ر.