چکیده:
کلیشهها و تصورات قالب جنسیتی، اعتقادات و باورهای فرهنگی جامعه را درباره آنچه باید نقشهای جنسیتی باشند، بازتاب میکنند. نوشتار حاضر با هدف بررسی چگونگی درک کودکان (در گروه سنی شش تا دوازده سال) از کلیشههای جنسیتی انجام شده است و رابطه این کلیشههای جنسیتی با جنس، سن، تحصیلات و شغل والدین مورد تحلیل قرار گرفته است. بدین منظور، 236 کودک از بین دانشآموزان پیشدبستانی و دبستانهای شهر مشهد به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. در این کار پژوهشی از ابزار نقاشی با موضوع ترسیم مشاغل آتشنشان، پرستار، پلیس، آشپز و خلبان (که بطور کلیشهای به جنسیت خاصی نسبت داده میشوند)، استفاده شده است. نتایج نشان دادند که بین کلیشههای جنسیتی در ترسیم مشاغل، در دو گروه دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد. همچنین مشخص شد هر جنس، شغلی را که به آن جنس نسبت داده میشود را کلیشهایتر ترسیم نموده است. بر حسب سن، کودکان کمتر از 8 سال در انتخاب جنسیت مشاغل کلیشهایتر عمل کردند که این تفاوت سنی در سطح اطمینان 95 درصد معنادار میباشد. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد کلیشههای جنسیتی در ترسیم مشاغل، برحسب تحصیلات پدر تفاوت معناداری دارد. در نهایت، نتایج پژوهش بر مبنای نظریه طرحواره جنسیتی بم و اکتسابی بودن کلیشهها، تأیید میکند که میتوان با استفاده از مجراهای تأثیرگذار بر فرایند اجتماعی شدن و یادگیری در کودکان این کلیشهها را کمرنگتر کرد.
Stereotypes and gender stereotypes reflect society's cultural beliefs about what gender roles should be. The purpose of this article is to investigate how children (in the age group of six to twelve years) understand gender stereotypes, and the relationship between these gender stereotypes and gender, age, education and occupation of parents is analyzed. For this purpose, 236 children were selected from among preschool and primary school students in Mashhad city by available sampling method. In this research, drawing tools have been used to draw the professions of firemen, nurses, policemen, cooks and pilots (which are stereotypically attributed to a certain gender). The results showed that there is no significant difference between gender stereotypes in drawing jobs in two groups of girls and boys. It was also found that each gender has drawn the job attributed to that gender more stereotypically. In terms of age, children less than 8 years of age acted more stereotypically in choosing the gender of jobs, and this age difference is significant at the 95% confidence level. Also, the obtained results showed that there is a significant difference in gender stereotypes in the drawing of jobs, according to the father's education. Finally, the results of the research based on the theory of Bam's gender schema and the acquisition of stereotypes confirm that these stereotypes can be reduced by using channels that influence the process of socialization and learning in children.
خلاصه ماشینی:
درک کليشه هاي جنسيتي کودکان معطوف به جنسيت و سن کودکان و همچنين تحصيلات و اشتغال والدين به عنوان متغيرهاي اجتماعي مؤثر بر اين سير شاهي صنوبري و همکاران ، درک کودکان از کليشه هاي جنسيتي(تحليل نقاشي کودکان ٦ تا ١٢ ساله شهر مشهد) 100 تحولي مي باشد و محققان درصدد پاسخگويي به دو سؤال اصلي هستند که آيا بين ويژگي هاي فردي (جنس /سن ) کودکان با کليشه هاي جنسيتي آنان رابطه معناداري وجود دارد؟ و اينکه آيا بين تحصيلات و شغل والدين با کليشه هاي جنسيتي شکل گرفته در کودکان رابطه معناداري وجود دارد؟ ٢- پيشينۀ پژوهش ١-٢: پيشينۀ تجربي بدليل اهميت شناخت کليشه هاي جنسيتي و تأثيرات آن ، اين حوزه مطالعات متنوعي را به خود اختصاص داده است .
حوزه ها و يافته هاي پژوهش هاي مرتبط با کليشه هاي جنسيتي {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} شاهي صنوبري و همکاران ، درک کودکان از کليشه هاي جنسيتي(تحليل نقاشي کودکان ٦ تا ١٢ ساله شهر مشهد) 101 معني دار جامعه پذيري جنسيتي و کليشه هاي جنسيتي با نابرابري جنسيتي درخانواده ، تأثير جامعه پذيري جنسيتي و انجام جراحيهاي زيبايي در زنان ، عدم تمايل مشارکت سياسي زنان مخصوصا حضور در عرصۀ قدرت به علت جامعه پذيري، کليشه هاي جنسيتي منفي سلامت اجتماعي را کاهش ميدهد، درمواقع برابري شايستگي بين کانديدها، راي دهندگان "ترجيح " ميدهند به کانديدهاي مرد راي دهند.
از ميان اين پنج شغل ؛ سه شغل شاهي صنوبري و همکاران ، درک کودکان از کليشه هاي جنسيتي(تحليل نقاشي کودکان ٦ تا ١٢ ساله شهر مشهد) 103 مردانه (آتش نشان ، پليس و خلبان ) و دو شغل زنانه (پرستار و آشپز) مدنظر قرار گرفت .