چکیده:
نخستین روز فروردین 1401 مصادف با 18 شعبان 1443، آیتالله محمّد محمّدی ریشهری استاد و محقّق بزرگ حدیث، رحلت کرد. او مجتهدی حدیثپژوه بود که در دوران معاصر، حدیث شیعه را احیا نمود. وی زمانشناس بود و توانست راه را به درستی یافته و در دورهای که حدیث، نیاز به پشتیبان و مدافع داشت، توفیق ورود به این عرصه را بیابد و با تلاشی جهادگونه، این بار سنگین را به دوش گیرد. مرحوم آیتالله محمّدی ریشهری را میتوان بزرگمدافع حدیث شیعه دانست؛ چه اینکه تلاشهای او به گسترش حدیث در جامعه شیعی انجامید و این گوهر گرانبها در کنار قرآن کریم، جایی نیکوتر برای عرضه یافت.
1
خلاصه ماشینی:
مرحوم آیتالله محمّدی ریشهری را میتوان بزرگمدافع حدیث شیعه دانست؛ چه اینکه تلاشهای او به گسترش حدیث در جامعه شیعی انجامید و این گوهر گرانبها در کنار قرآن کریم، جایی نیکوتر برای عرضه یافت.
و السلام علی عباد الله الصالحین و الحمد لله ربّ العالمین/ بازه زمانی شبزندهداری و حلّ روایات متعارض آنبا روش تحلیل مضمونی و اعتبارسنجی قدمایی هانی زعفرانی 1 چکیده شب، زمان اصلی استراحت انسان است و بهترین فرصت برای خلوت با پروردگار و عبادت نیز به شمار میرود.
به این منظور، پس از جمعآوری روایات و دسته بندی آن با روش «تحلیل مضمونی»، نگاه برخی از محدّثان متقدّم درباره زمان شبزندهداری نیز بررسی میشود.
از سوی دیگر به نظر میرسد که پژوهشهای پیشین، همه روایات اثرگذار در این موضوع را مورد توجّه قرار ندادهاند؛ از این رو ضروری است که تمام این روایات، دست کم از منابع متقدّم حدیثی شیعه، استخراج شده و بر روی این بستۀ کامل، تحلیل روایی صورت پذیرد.
بر پایه این گروه از روایات، شبزندهداری در یکسوم پایانی شب پسندیده بوده و فضیلت آن بیش از زمانهای دیگر شب است.
در روایات این گروه، سه حدیث به برتری نماز شب در ساعات پایانی شب، در مقایسه با سایر ساعات، تأکید کرده است.
3. دیدگاه شیخ طوسی او همچون کلینی و صدوق، شبزندهداری به عبادت را در تمام طول شب پسندیده دانسته و به استفاده از جایگزین و احیای شبهای خاص، توجّه داده است.
وی همچون شیخ صدوق از ذکر روایات شبزندهداری پس از یکسوم آغازین شب، اجتناب کرده است.