چکیده:
روش تحقیق آزمایشی به عنوان مسیر اصلی پژوهش در شاخههای مختلف علوم تجربی مانند فیزیک، شیمی، و زیستشناسی رایج است، و بهکارگیری آن در مطالعات علوم انسانی و اجتماعی در حوزههایی مانند رفتارشناسی، تصمیمگیری، اقتصاد و بازاریابی از گذشته مرسوم بوده است. رویکرد آزمایشی به لحاظ امکان بررسی رابطه علّی بین متغیرهای تحقیق، کنترل متغیّرهای خارجی، و سادهسازی ابعاد و پارامترهای یک پدیدۀ پیچیده، یکی از روشهای تحقیق مهمّ و کمنظیر در حوزه مدیریت و علوم انسانی است. با وجود تمایل و استفاده از تحقیقات آزمایشی در علوم رفتاری طیّ دهههای گذشته، به نظر میرسد از این طرّاحیها در حوزههای مختلف مدیریت و اقتصاد هنوز به طور کامل استفاده نشده است. هدف این مقاله، معرّفی و تشریح اصول تحقیق آزمایشی در علوم رفتاری و مرور انواع تحقیقات آزمایشی شامل تحقیقات آزمایشگاهی، میدانی و شبه آزمایشی با تمرکز بر پژوهشهای مدیریت و اقتصاد است. در این راستا، ابتدا مقدّماتی از اهمیّت و ضرورت موضوع ارائه شده، سپس تعریف تحقیق آزمایشی، انواع و مراحل آن، اهمیت دستکاری متغیّرها، کنترل در آزمایش، اعتبار درونی و بیرونی و اصول اخلاقی پژوهشهای آزمایشی بررسی شده است. در ادامه مثالهایی از تحقیقات آزمایشی برشمرده میشود و در پایان، نقاط قوت و محدودیتهای روش مطرح گردیده است.
خلاصه ماشینی:
در این راستا، ابتدا مقدّماتی از اهمیّت و ضرورت موضوع ارائه شده، سپس تعریف تحقیق آزمایشی، انواع و مراحل آن، اهمیت دستکاری متغیّرها، کنترل در آزمایش، اعتبار درونی و بیرونی و اصول اخلاقی پژوهشهای آزمایشی بررسی شده است.
در حالت دیگر، Peer Review of Research Podsakoff Babbie Stone-Romero Curtis Survey method Evidence of Causality Falk and Heckman Jones Antonakis Eden Aronson Experimental Research Design Manipulation Treatment Condition Treatment Group محقق با دستکاری متغیّر مستقل به طور کمّی (مثلاً به لحاظ بزرگی، شدّت یا تکرار آن) و بررسی اثر آن بر متغیر وابسته تحقیق میتواند به بررسی فرضیات تحقیق خود بپردازد.
به عنوان مثال اگر 20 نفر کارمند مرد و 20 نفر کارمند زن داشته باشیم و بخواهیم اثر پاداش مالی را بر عملکردشان بسنجیم، ولی به دلیل محدودیتهای بودجه، فقط بتوان به نیمی از کارکنان و در هر روز نیز فقط به 2 نفر از آنان پاداش داد، در زمان دو هفته چگونه میتوان افراد را به گروههای رفتاری و به روزها تخصیص داد؟ یک نمونه طرّاحی طبقهبندی شده و تصادفیسازی شده به شکل زیر است: Loman Fisher Bias Pseudo -Matching Berger / شکل 1: نمونه طرّاحی آزمایش طبقهبندی شده و تصادفیسازی شده 2-4- انواع تحقیقات آزمایشی اگرچه تحقیقات آزمایشی انواع متعددی دارد، در اینجا سه نوع طرّاحی که به طور گسترده در پژوهشهای مدیریت استفاده شده است، تشریح میگردد (هریسون و لیست 1 ، 2014؛ ایدن، 2017).