چکیده:
اهداف: سندرم داون یا تریزومی 21 یکی از رایج ترین اختلالات کروموزومی انسانی می باشد که عملکرهای شناختی و مهارت های ارتباطی و رفتاری افراد را تحت تاثیر خود قرار می دهد. در سطح کلان، عوامل مختلفی می توانند بر شیوع و مرگ و میر ناشی از سندرم داون در کشورهای جهان نقش داشته باشند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط کارکردهای نظام های سلامت با شیوع و مرگ و میر ناشی از سندرم داون در کشورهای جهان بود. روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی بود که از طریق تحلیل ثانویه دادههای موجود انجام گرفت. دادههای مربوط به 202 کشور در شش منطقه جهان (آفریقا، مدیترانه شرقی، جنوب شرق آسیا، غرب اقیانوس آرام، اروپا و آمریکا) در سال 2019 تحلیل شد. در این مطالعه از آزمون رگرسیون خطی به منظور شناسایی تعیین کننده های شیوع و مرگ و میر ناشی از سندرم داون در نظام های سلامت استفاده شد. متغیرهای مستقل در این مطالعه بر اساس چارچوب سازمان جهانی بهداشت در مورد کارکرد های نظام های سلامت انتخاب شدند. بر این اساس دو کارکرد تامین مالی و تولید منابع که به عنوان ورودی یک نظام سلامت شناخته می شوند وارد مدل شدند. متغیرهای مربوط به کارکرد تامین مالی (بر اساس برابری قدرت خرید) عبارت بودند از سرانه هزینه های دولتی سلامت، سرانه هزینه های خصوصی سلامت و سرانه هزینه های خارجی سلامت. متغیرهای مربوط به تولید منابع بر اساس داده های موجود شامل میزان پرستار و ماما، پزشک عمومی، پزشک متخصص، دندانپزشک، داروساز و فیزیوتراپ می شد. متغیر وابسته در این مطالعه شیوع و میزان مرگ و میر ناشی از سندرم داون در کشورهای جهان بود. در این مطالعه هزینههای سلامت بر اساس برابری قدرت خرید بیان شدهاند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار STATA نسخه 14 استفاده شد. یافتهها: منطقه آفریقا و کشورهای کم درآمد دارای بالاترین میزان مرگ و میر ناشی از سندرم داون و منطقه اروپا و کشورهای با درآمد بالا به طور کلی دارای بالاترین میزان شیوع سندرم داون بودند. بر اساس داده های موجود شیوع سندرم داون و مرگ میر ناشی از آن در ایران در سال ۲۰۱۹ به ترتیب حدود ۳۱/ ۲۹ و 0/34 در 100 هزار نفر جمعیت بود که در مقایسه با کشورهای با درآمد بالا دارای شیوع کمتر و میزان مرگ و میر بیشتری بود. روند بیست ساله شیوع سندرم داون در ایران در مقایسه با کشورهای با درآمد بالا از سال 2000 تا 2019 همواره کمتر بوده و در مقابل میزان مرگ و میر ناشی از سندرم داون در مقایسه با کشورهای با درآمد بالا در طول سال های مورد بررسی همواره بیشتر بوده است. تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که سرانه هزینه های دولتی (0/001 P ،β=0/385) و خصوصی سلامت (0/02= P ،β=0/354) مهم ترین پیش بینی کننده شیوع سندرم داون و دو متغیر میزان پرستار و ماما (0/014 P=،β=-0/607) و تعداد پزشک متخصص (0/025 P=، β=-0/420) مهم ترین تعیین کننده های مرگ و میر ناشی از سندرم داون در نظام های سلامت جهان بودند. نتیجهگیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بالابودن میزان تامین مالی در نظام های سلامت می تواند نقش مهمی در افزایش شیوع سندرم داون در کشورها داشته باشد. در طرف مقابل تولید منابع(پرستار و پزشک متخصص) می تواند به طور معنی داری مرگ و میر های ناشی از سندرم داون را در یک نظام سلامت پیش بینی نماید. سازمان های بین المللی و دولت ها بایستی امکان بهره مندی عادلانه گروه های آسیب پذیر به خدمات سلامت را در کشورهای کم درآمد پایش کرده و اقدامات مورد نیاز را در جهت افزایش کیفیت زندگی این افراد در دستور کار خود قرار دهند. همچنین سیاستگذاران سلامت در ایران می توانند از طریق اصلاح و بهبود پوشش های بیمه ای و توزیع عادلانه منابع گام مهمی در جهت افزایش امید به زندگی افراد مبتلا به سندرم داون بردارند.
Objective: Down syndrome or trisomy 21 is one of the most common human chromosomal disorders that affect cognitive functions, communication and behavioral skills. At the macro level, various factors can contribute to the Down syndrome prevalence and mortality. This study aimed to investigate the association of health system functions with Down syndrome prevalence and mortality worldwide.
Materials & Methods: The study was a cross-sectional study conducted based on the secondary analysis of existing data in 2019. Data from 202 countries in six different regions (African Region (AFRO), Eastern Mediterranean Region (EMRO), European Region (EURO), South-East Asia Region (SEARO), Western Pacific Region (WPRO), and Region of the Americas (PAHO) were included in the study. Data were extracted from the World Health Organization, the World Bank and the Institute for Health Metrics and Evaluation databases. The adjusted linear regression analysis was used to examine the association between health system-related factors with prevalence of, and death due to Down syndrome as the outcome variables. In the present study, two functions of health financing (domestic general government health expenditure (GGHE-D) per capita in PPP int$, domestic private health expenditure (PHE-D) per capita in PPP int$, external health expenditure (EXT) per capita in PPP int$) and health system resources (nurse and midwifery personnel, generalist medical practitioners (GMP), specialist medical practitioners (SMP), pharmacists, dentists, physiotherapists) were included in the study as independent variables. We used the Stata software version 14 to analyze data.
Results: Africa and low-income countries had the highest deaths due to Down syndrome. On the other side, Europe and high-income countries had the highest prevalence of Down syndrome worldwide. According to the available data, Iran had a lower prevalence (29.31 vs 38.44 per 100,000 population) and higher deaths (0.34 vs 0.32 per 100,000 population) compared to high- income countries. The 20-year trend of prevalence of, and deaths due to Down syndrome in Iran has always been lower and higher than high-income countries, respectively. Linear regression analysis showed that GGHE-D per capita (β = 0.385, P
Conclusion: Our findings showed GGHE-D and PHE-D are associated with a higher prevalence of Down syndrome in health systems. On the other hand, health system resources (nurses and SMP) were the main predictors of death due to Down syndrome in the included countries. International organizations and governments need to monitor and improve the equitable access of vulnerable groups to health services in low-income countries. Improving health insurance coverage and equitable distribution of health resources is suggested to reduce deaths due to Down syndrome in Iran.