چکیده:
عرض و حیثیت از موارد حقوقی است که در قانون ایران و فقه امامیه مورد توجه بوده است و برای جبران آن موارد متعددی عنوان شده است. همچنین اعاده حیثیت در قوانین و مقررات حقوقی در دو معنا بکار رفته است. معنای اول آن معنای عام است که عبارت است از ترمیم و جبران خسارت ناشی از حیثیت از دست رفته ی شخص. معنای دوم آن در بر دارنده ی یک تاسیس حقوقی است که به هدف ابراز رافت قانونگزار به شخص است که مجرم، مجازات مورد حکم را تحمل کرده است و با ابراز رفتار شایسته ،نشان داده است که آمادگی ورود به جامعه را دارد. تاسیس نهاد اعاده حیثیت یک قاعده منطقی عقلی است که با قانون اساسی و شرع مقدس مغایرت ندارد و مانع وقوع و تکرار جرم میگردد و باعث تشویق مجرمان به خودسازی میشود. این نهاد ، برخاسته از اصول و مبانی فقهی حقوقی است که با توجه به قواعد حاکم باید آن را در زمره ی تاسیسهای با ارزش و منحصر به فردی چون توبه و قاعده جب دانست .
Dignity is used in two meanings in legal rules and regulations. The first meaning is the general meaning, which consists of repairing and compensating the damage caused by the lost dignity of a person. The second meaning is about the owner of a legal establishment, which aims to express the legislator's respect for a person who has endured the sentence of the criminal and has shown that he is ready to enter the society by expressing decent behavior. It is a logical and rational rule that does not conflict with the constitution and the holy Sharia law and prevents the occurrence and repetition of crimes and encourages criminals to improve themselves. This institution originates from the principles and foundations of legal jurisprudence, which according to the ruling rules, should be searched for in valuable and unique institutions such as repentance and the rule of Jab.
خلاصه ماشینی:
اگرچه در اصل ١٧١ قانون اساسي در صورت اثبات ضرر مادي يا معنوي در اثر اقدامات قضايي و يا د ولت اين اشخاص را ضامن جبران خسارت دانسته و از طرفي به اعاده حيثيت متهم نيز که بوي خسارت وارد شده است اشـاره دارد ولـي بـا توجه به مطالب فوق الذکر و ديدگاههاي اصلاحي و توجه به کرامت انسان در قانون اساسي مي توان به اعاده حيثيـت از مجرمين و بزهکاران نيز اشاره داشته باشد اثر تطهيرکنندگي مجازات مجرم اگرچه به سبب ارتکاب جرم مستحق مجازات است و اين نيز در راستا ي تهذيب و تربيت و تنبيه او اعمال مي شود اما همچنان برخوردار از حقوق انساني است ولي اين امر که به هنگام ارتکاب جـرم فـرد احـساس گنـاه مـي کنـد امـا بـا مجازات به نوعي آرامش دروني مي رسد البته هرچند که نتيجه از بين رفتن عذاب وجدان کاهش تشويشها و اضطرابها و در نتيجه کاهش ارتکاب جرايم بيشتر است از ديدگاه اسلامي از جمله کارکردهاي مجازاتها تهذيب و تزکيه و تطهيـر شخص مجرم است .
در حقوق کيفري ايران جرم توهين يکي از جرايم عليه حيثيت معنوي اشخاص محسوب شده و هر عملي که به حيثيت اشخاص را جريحه دار ميکند و باعث هتک حرمت به شخصيت فرد شود، مطابق مواد ٦٠٨ و ٦٠٩ قانون مجازات اسلامي و مواد ٦١٩ و ٦٢٠ قانون تعزيرات ، حسب مورد تا ٧٤ ضربه شلاق ، حبس از ١٥ روز تا ٦ ماه و نيز جزاي نقدي در نظر گرفته شده است .