چکیده:
بشر از آغاز در اندیشۀ یافتن راهی برای اندازهگیری معیارهای مختلف زمان همچون: روز، ماه و ... بوده است. تقسیمات زمان تا اندازهای به تحولات طبیعت ارتباط داشت. کردها نیز همچون سایر اقوام، برای تشخیص زمان و تقسیمات آن و تنظیم امور، باورها و معیارهای خاصی داشتند. در پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی - تحلیلی، باورهای مردمان ایلام در مورد زمان بررسی شد. بر اساس نتایج پژوهش، مردم ایلام به مدد تجربه یا غریزه، هواشناسی را پیشبینی میکردند و برای پیشبرد مطلوب امور به سعد و نحس اوقات اعتقاد داشتند. آنچه در ادبیات فارسی در مورد ویژگیهای روزهای هفته دیده میشود به شکل دقیقتر و مستوفایی در بین کردها جاری است. آنان به میزان دانش خویش، به آگاهی از فرجام امور علاقه داشتند و در این مورد به اعتقاداتی پایبند بودند تا تقدیر را مطابق خواست خویش رقم زنند.
From the beginning, human beings have been thinking of finding a way to measure different criteria of time such as day, month, etc. The divisions of time depend in part, on the rituals associated with the natural evolution of human life. The Kurds, like other ethnic groups, had special beliefs and criteria in accordance with their nature and living conditions to determine the length of the day and regulate their daily life. They predicted the weather with the help of experience or instinct. They believed that what can be seen in Persian literature about the characteristics of the days of the week is more accurate and prevalent among the Kurds. This research aims to descriptively - analytically examine the beliefs of the people of Ilam about the names of the years, some rituals and occasions of the annual calendar, days of the week, hours of the day, chronological tools, etc.
خلاصه ماشینی:
/ دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ روزهاي هفته در بيـن مـردم ايـلام اعتقـاد بـر ايـن اسـت کـه روزهـاي زوج نحـس هسـتند؛ البتــه درجــۀ نحوســت آنهــا بــا هــم متفــاوت اســت ؛ بــه عنــوان مثــال ميــزان نحوســت دوشــنبه دو برابــر چهارشــنبه اســت ؛ زيــرا روز چهارشــنبه بهتريــن روز بـراي آغـاز کار و زودتـر بـه نتيجـه رسـيدن اسـت ؛ امـا بـه طـور کلـي در روزهــاي زوج ، امــور خيــر از قبيــل خواســتگاري ، عقــد، حنابنــدان و عروســي صـورت نمي گيـرد و ايـن کارهـا در روزهـاي فـرد؛ يعنـي يکشـنبه ، سه شـنبه و به ويــژه پنجشــنبه اجــرا مي شــود.
/ دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ غروب غــروب آفتــاب در اعتقــاد مــردم ايــلام ، مقــدس اســت ؛ بــا ايــن حــال انجــام امــوري را در ايــن هنــگام نکوهــش مي کننــد: - جايـگاه غـروب در بيـن مـردم ايـلام و شـايد ديگـر مناطـق کردنشـين بـه حــدي اســت کــه قســم و شــکايت افــراد بــه «خــورو خاربيــن / xweru rebinxa» (غــروب غاربيــن ) جــزو قســم ها و نفرين هــاي بســيار ســنگين اسـت ؛ البتـه ايـن قداسـت ريشـۀ قرآنـي دارد: «فلا أقسـم بالشـفق » (انشـقاق / ِ ِ ١٦): «ســوگند بــه شــفق و روشــني اول غــروب ».
/ دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ ماه رمضان - برخـي از کردهـا معتقدنـد کـه مـاه رمضـان در اصـل سـه روز بـوده اسـت و در ايـن بـاره داسـتاني دارنـد: يـک نفـر بـه نـام رمضـان از جانـب خداوند مأمــور مي شــود ســه روز، روزه بگيــرد.