چکیده:
هدف کلی از انجام پژوهش حاضر، ارزشیابی معیارهای هویت اسلامی-دینی مبتنی بر سبک زندگی اسلامی از منظر مقام معظم رهبری در محتوای برنامة درسی رشتههای علوم انسانی است. این پژوهش جزء پژوهشهای ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی و مدل الگوسازی بوده که در دو مرحلة کیفی و کمی اجرا شده است. در مرحلة کیفی سؤالات بیستگانة مقام معظم رهبری در چهار بعد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فردی در زمینه سبک زندگی اسلامی-دینی تقسیمبندی شدهاند. بر این اساس پرسشنامه تنظیم گردیده و در مرحلة کمی به بررسی میزان تناسب محتوای برنامة درسی دورة کارشناسی رشتههای علوم انسانی با هر یک از این ابعاد پرداخته شده است. جامعة آماری بخش کمی مطالعه حاضر را تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی رشتههای علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس در سال تحصیلی 93-1392 به تعداد 4181 نفر تشکیل دادهاند. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 352 نفر برآورد شده است. با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای و با در نظرگرفتن احتمال عدم مشارکت برخی از دانشجویان، تعداد 500 پرسشنامه در بین دانشجویان توزیع گردید که از این تعداد، 400 پرسشنامه بازگردانده شدند که از اطلاعات همگی آنها در تحلیلها استفاده شده است. نتایج نشان داد که تناسب محتوای برنامة درسی دورة کارشناسی رشتههای علوم انسانی در هر یک از ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و فردی معیارهای هویت اسلامی-دینی از منظر مقام معظم رهبری، کمتر از حد مطلوب است. همچنین محتوای برنامة درسی دورة کارشناسی رشته های علوم انسانی با بعد اجتماعی معیارهای هویت اسلامی-دینی از منظر مقام معظم رهبری، بالاترین و با بعد فردی کمترین تناسب را داشت.
خلاصه ماشینی:
سؤالات مطرح شده از سوی معظم له شامل موارد زیر مـیگـردد: ١) چـرا فرهنـگ کار جمعی در ایران ضعیف است ؟ ٢) چرا در روابط اجتماعی، حقـوق متقابـل رعایـت نمیشود؟ ٣) چرا در برخی مناطق ، طلاق زیاد شده است ؟ ٤) چرا در فرهنگ رانندگی انضـباط لازم رعایـت نمـیشـود؟ ٥) الزامـات آپارتمـان نشـینی چیسـت و آیـا رعایـت می شود؟ ٦) الگوی تفریح سالم کدام است ؟ ٧) آیا در معاشرت های روزانه ، همیشـه بـه هــم راســت مــیگــوییم ؟ ٨) دروغ چــه قــدر در جامعــه رواج دارد؟ ٩) علــت برخــی پرخاش گریها و بیصـبریهـا در روابـط اجتمـاعی چیسـت ؟ ١٠) طراحـی لبـاس هـا و معماری شهرها چه قدر منطقی و عقلانی است ؟ ١١) آیا حقوق افـراد در رسـانه هـا و در اینترنت رعایت میشود؟ ١٢) علت بروز بیماری خطرناک قانون گریزی در برخی افراد و بعضی بخش ها چیست ؟ ١٣) چه قدر وجدان کاری و انضـباط اجتمـاعی داریـم ؟ ١٤) توجه به کیفیت در تولیدات داخلی چه قدر است ؟ ١٥) چرا برخی حرف ها و ایده هـای خوب در حد حرف و رؤیا باقی میماند؟ ١٦) ساعات کار مفید در دستگاه ها چـرا کـم است ؟ ١٧) چه کنیم ریشۀ ربا قطع شود؟ ١٨) چرا مصرف گرایـی، بـرای برخـی افتخـار شده است ؟ ١٩) چه کنیم تا زن هم کرامـت و عـزت خـانوادگیاش حفـظ شـود و هـم بتواند وظـایف اجتمـاعی خـود را انجـام دهـد؟ ٢٠) آیـا حقـوق متقابـل زن و شـوهر و فرزندان در خانواده ها به طور کامل رعایت میشود؟ نتایج این پژوهش میتواند به تعیین نقاط قوت و قابل بهبـود برنامـۀ درسـی فعلـی و برنامه ریزی برای تقویت نقاط قوت و بهبود نقاط ضعف آن منجر گردد.
2 با توجه به مطالب ذکر شده ، هدف کلی از انجام این پژوهش ، ارزش یابی معیارهای هویت اسلامی-دینی در محتوای برنامۀ درسی رشته های علوم انسـانی مبتنـی بـر سـبک زندگی اسلامی از منظر مقام معظم رهبری است .
تناسب محتوای برنامۀ درسـی دورة کارشناسـی رشـته هـای علـوم انسـانی بـا بعـد فرهنگی معیارهای هویت اسلامی-دینی به چه میزان است ؟ جـدول (٧) نشـان مـیدهـد که میانگین بعد فرهنگی محتوای برنامۀ درسی در تمامی رشته های علوم انسانی پایین تـر از (Q٣) و تفاوت بین میانگین ها با سطح مطلوب در سـطح ٠/٠٠٠١ معنـیدار اسـت .