چکیده:
یکی از مفاهیم عمیق که درباره فهم حدیث اهلالبیت: به کار رفته و نیاز به دقت و تأمل دارد کلمه وعی است که در احادیث متعددی بر آن تأکید شده است. وعی حدیث بهطور خلاصه به معنی دریافت کامل حدیث و به دور از ذهنیتها و پیشداوریهاست تا راه برای رسیدن به مراد و مقصود معصوم باز گردد. در این تحقیق درباره لغت وعی و نیز موارد استعمال آن در قرآن و احادیث بحث شده تا از این رهگذر معنای مراد از آن در کلام اهلبیت: به دست آید.
One of the profound concepts that has been used to understand the hadith of Ahl al-Bayt (AS) and requires attention and reflection is the word wa'i, which has been emphasized in several hadiths. The wa'i (keep) of a hadith, in short, means receiving the whole hadith and away from mentalities and prejudices in order to open the way to reach the infallible purpose. In this research, the word wa'i and its uses in the Qur'an and hadiths have been discussed in order to obtain its meaning in the words of the Ahl al-Bayt.
خلاصه ماشینی:
در این مجال میخواهیم درباره سه واژه وعی، سمع و حفظ بحث کنیم؛ بنابراین لازم است این کلمات را درلغت و نیز در روایات مربوطه دنبال کنیم و درنهایت به این نتیجه میرسیم که یکی از اصول فقه معارف، «وعی حدیث» است و بدون آن فهم کلام معصوم در حوزههای مختلف به ویژه امامت و مهدویت ممکن نخواهد بود.
جایگاه وعی در اصول فقه معارف دین نقطه شروع فهم روایت این است که تأمل کنیم که چرا معصوم؟ع؟ در فهم حدیث، بر یک سری عناصر تاکید کرده است؟ مثلاً فرموده: «نَضَّرَ اللَّهُ عَبْداً سَمِعَ مَقَالَتِی و حفظها و وعاها» چرا بر روی «سمع» تمرکز نموده؟ چه خلأیی و مشکلی را معصوم دیده که بعد از سمع، «حفظ» و «وعی» را مطرح کرده است و به تعبیر دیگر، وعی حدیث چه جایگاهی در فهم احادیث معصومین دارد؟ به گمان ما وعی حدیث از اصول فقه معارف دین است و بدون در نظرگرفتن آن نمیتوان به فهم دقیقی از کلام معصومین؟عهم؟ دست یافت.
البته در این مقاله به صورت خاص سخن در این است که چرا ائمه( نسبت به فهم کلام خودشان «وعی» را مطرح کردند؟ ولی به دلیل ارتباط معنایی بین وعی و سمع و حفظ (به خاطر استعمال همزمان آنها در روایات) ازحفظ و سمع و ارتباط اینها با وعی سخن خواهد آمد.
نتیجهگیری در فهم احادیث اهلبیت؟عهم؟ به عناصر گوناگونی باید توجه شود و از مهمترین آنها دقت در کلمات و واژگان به کار رفته در متن کلام معصوم و دستیابی به مقصود و مراد ایشان است و لذا در روایات اهلبیت؟عهم؟ به تعقل و تدبر در احادیث ایشان توصیه موکد گردیده است و وعی حدیث از همین زاویه اهمیت فراوانی پیدا میکند.