چکیده:
ﻫﺪف اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﻣﻌﺮﻓﯽ روﯾﮑﺮدﻫﺎی ﻣﻬﻢ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ وﯾﮋه روشﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺿﻤﻦ ﺑﺮﺷﻤﺎری وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ و ﺗﻔﺎوتﻫﺎی روش ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﭘﮋوﻫﺶ در ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺑﻪ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ و ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﯽﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺳﯽ و روشﺷﻨﺎﺳﯽ آنﻫﺎ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺳﻮال اﺻﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ: وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ و ﺗﻔﺎوتﻫﺎی روش ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﭘﮋوﻫﺶ در ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺪامﻫﺎاﻧﺪ؟ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ از روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﯾﮑﺮد ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای در ﺟﻤﻊآوری اﻃﻼﻋﺎت، ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻓﻮق ﭘﺎﺳﺦ داده اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ روشﻫﺎی ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ دارای وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ از ﻫﻢ ﺑﻮده و در ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﯽﺷﻨﺎﺳﯽ، ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﻨﺎﺳﯽ و روشﺷﻨﺎﺳﯽ از ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. روﯾﮑﺮد ﮐﻤﯽ در ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ﺧﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮ از دادهﻫﺎی ﮐﻤﯽ، رﯾﺎﺿﯽ و ﻓﻦﻫﺎی ﻣﺸﺎﻫﺪه، ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪی، ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ. در ﻣﻘﺎﺑﻞ؛ در روﯾﮑﺮد ﮐﯿﻔﯽ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻫﺪف ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻠﻤﯽ را ﻓﻬﻢ و درک ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ. ﻃﺮﻓﺪاران اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ، ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮا و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﭘﯽ ﺗﻔﺴﯿﺮ رﻓﺘﺎر و ﮐﻨﺶ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
بررسی ویژگیها و تفاوتهای روش کمی و کیفی پژوهش در علوم اجتماعی عارف وفایی 1 تاریخ دریافت: 12/02/1402 تاریخ پذیرش: 10/03/1402 کد مقاله: 81246 چکـیده هدف اصلی این تحقیق، معرفی رویکردهای مهم پژوهش به ویژه روشهای کمی و کیفی است.
در این مقاله، ضمن برشماری ویژگیها و تفاوتهای روش کمی و کیفی پژوهش در علوم اجتماعی، به تفاوتها و مبانی هستیشناسی، معرفتشناسی و روششناسی آنها اشاره شده است.
اهمیت و ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی میشود که موضوعات و مسائل اجتماعی و انسانی هرکدام ویژگیها و پیچیدگیهای خود را دارد و شرایط مختلف و خصوصیات متفاوت؛ نیازمند ابزار و امکانات ویژهای هستند که محقق را در فرایند پژوهش و دستیابی به نتایج معتبر و مفید یاری میکند.
سوال اصلی، مقاله این است که: ویژگیها و تفاوتهای روش تحقیق کمی و کیفی چیست؟ برای بررسی موضوع و پاسخ به پرسش اصلی مقاله، از روش تحقیق توصیفی و منابع کتابخانهای استفاده میشود.
۲) در تحقیق کمی جامعه و نمونه پژوهش به طور مشخص وجود دارد و از روشهای آماری برای تحلیل دادهها استفاده میشود، اما در رویکرد کیفی پژوهش معمولا موردی بوده و دادهها بر اساس روش استقرایی تحلیل میشود.
تحقیق حاضر تلاش میکند تا ضمن ارائه یک پیشدرآمد در مورد روششناسی، به مبانی فلسفی و پارادایمی رویکردهای روش تحقیق کمی و کیفی بپردازد و در نهایت تفاوتهای هر دو رویکرد را نیز با توجه به مبانی هستیشناسی، معرفتشناسی و روششناسی آنها نشان دهد.
در این مقاله دو جریان مسلط یعنی پارادایم پوزیتیویسم و تفسیرگرایی که در واقع شکل دهنده دو رویکرد کمی و کیفی روش تحقیق هستند، مورد بررسی و مطالعه قرار میگیرد.