چکیده:
هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور در خودکارآمدی در تعامل با همسالان و همدلی در دانش آموزان قلدر دختر بود. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را دختران قلدر دانش آموز دوره متوسطه اول در سال تحصیلی 1400-1401در تبریز تشکیل میدادند. نمونه آماری پژوهش تعداد 28 نفر دانش آموز دوره متوسطه اول بودند که به صورت تصادفی در دو گروه 14 نفری (یک گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) گمارده شدند. گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور قرار گرفتند. از مقیاس قلدری ایلی نویز، مقیاس همدلی و همدردی در نوجوانان و مقیاس خودکارآمدی در تعامل با همسالان استفاده شد. تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان میدهد که برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور بر همدلی تأثیر معنی داری داشته است اما تأثیر برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور بر احساس خودکارآمدی در تعامل با همسالان تأیید نمیشود. علیرغم اثربخشی برنامه مقابله با قلدری فرهنگ محور بر همدلی، این شرایط برای احساس خودکارآمدی در تعامل با همسالان مشاهده نشد. در ایران برای اثربخشی و دوام مداخلات، پرهیز از مدلهای تکالگویی و ارائه مداخلات جامع روانی و اجتماعی در حمایت از این گروه از دانش آموزان پیشنهاد میشود.
The aim of the current research was to study the effectiveness of culture based bullying prevention program on self-efficacy in peer interaction and empathy in female's bully students. The research design was a semi-experimental pre-test and post-test with a control group. The statistical population included bully female's students in 2021-2022 of Tabriz city. The statistical sample was 28 female students from sixth to eight grades, 14 of whom were randomly assigned to the control group and 14 to the experimental group. The culture based bullying prevention program was carry out in 8 training sessions for the experimental group. Ilinois bullying scale, Children’s Self-Efficacy for peer interaction and adolescent measure of empathy inventories were used to collect the data in the pre- and post-test. Multivariate covariance analysis revealed that The culture based bullying prevention program had a significant effect on the Empathy. But It doesn’t effect on Self-efficacy in peer interaction.Despite the effectiveness of the culture-based bullying program on empathy, this condition was not observed for self-efficacy in interacting with peers. In Iran, for the effectiveness and maintains of the interventions, it is not recommended to avoid monotonous models and provide comprehensive psychological and social interventions to support this group of students.
خلاصه ماشینی:
هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی برنامـۀ مقابلـه بـا قلـدری فرهنگ محور در خودکارآمدی در تعامل با همسالان و همدلی در دانش آموزان قلدر دختر بود.
ادبیات پژوهش : پیشینه و مبانی نظری در طول دهه های گذشته ، مـداخلات ضـدقلدری فراوانـی در نـواحی مختلـف جهـان بـرای نمونه در اروپا و آمریکای شمالی برگزار شده اند و پـژوهش هـای انجـام شـده بـر روی ایـن مداخلات نشان میدهد تلاش مدارس برای ایجاد جو حمایتی مدرسه یکـی از عناصـر مهـم برنامه های مقابله با قلدری است (الیوت و همکاران ، ٢٠١٠).
برنامـۀ سـنتی مقابلـه بـا قلـدری اولویس ١ اولین برنامۀ ضدقلدری بود و به تازگی در ایالات متحده آمریکـا نیـز اجـرا شـد بـر روی کاهش قلدری و افزایش رفتارهای اجتماعی دانش آموزان قلـدر مـؤثر بـود (اولـویس ، ١٩٩٩؛ لیمبر٢ و همکاران ، ٢٠١٨) و شامل سطوح بین فردی، کلاس ، مدرسه و جامعـه اسـت (هونگ ، اسپلیج و لی ٣، ٢٠١٨).
محتـوای مـواد درسـی از کتـاب هـای ادبیـات کهـن ایـران زمـین اعـم از حکایـات ١١ و ١٢ گلسـتان سـعدی بـاب اول در سـیرت پادشاهان ، شعر میازار موری که دانه کش است از بوستان سعدی باب دوم در احسـان بخـش ١٤، شعر اشک یتیم شماره ١٥ دیوان اشعار پروین اعتصامی، شعر داد خواستن پشه از باد بـه حضرت سلیمان علیه السلام از دفتر سوم مثنوی معنوی، بخش ٢٢٣، قصه هدهد و سـلیمان از دفتر اول مثنوی معنوی، بخش ٦٦ و داستان تقسیم جهـان بـین فرزنـدان فریـدون از شـاهنامه فردوسی اقتباس گردید (فردوسی ، ١٣٥٠؛ سعدی، ١٣٦٣؛ سـعدی، ١٣٦٨؛ بلخـی، ١٣٧١؛ و اعتصامی، ١٣٧٢).