چکیده:
دگردیسی در آموزش و بطور خاص دگردیسی فناورانه در عرصه آموزش و مهارت آموزی، همسو با تحولات دم افزا در جهان ،لزوم توجه بیش از پیش به رویکرد های نوین مهارت آموزی را برجسته نموده است.بر این اساس در تحقیق حاضر الگوی راهبردی جامع آموزش های فنی و حرفه ای بر اساس مطالعات علم سنجی ارائه شده است. روش تحقیق در این پژوهش از لحاظ هدف، بنیادی وکاربردی و از منظر گردآوری اطلاعات ؛یک پژوهش چند روشی است.در بخش اول پژوهش؛ بواسطه مطالعات علم سنجی در پایگاه داده ای اسکوپوس منابع و اسناد مرتبط با موضوع، گردآوری و بوسیله نرم افزار Bibexcel و VOSviewerنقشه های علمی ترسیم شدند. جامعه ی مورد مطالعه ؛کلیه اسناد مرتبط تا سال2022با تعداد359 سند بوده است. بر این اساس 24 خوشه ترسیم شد. در بخش دوم تحقیق با رویکرد تحلیل مضمون، و بوسیله ی نرم افزار MAXQDA2020کد گذاری سه مرحله ای اسناد انجام شد و مولفه ها شناسایی شدند.نتایج تحقیق نشان داده است؛ انواع آموزش های فنی و حرفه ای شامل آموزش «مهارت های نرم،مهارت های سخت و رویکرد های نوین آموزشی»هستند و در این فرایند، ارکان کلیدی مشتمل بر «مدارس فنی و حرفه ای،جامعه،حاکمیت،آموزش و پرورش،صنعت،نهادهای عمومی و خصوصی و شهر های یادگیری»نقش آفرینی می کنند.همچنین «چالشهای پیش روی توسعه آموزش های فنی و حرفه ای» و «عوامل زمینه ای» نیز مورد شناسایی قرار گرفتند و مشخص گردید توسعه آموزش های فنی و حرفه ای پیامد هایی چون«رشد اقتصادی،بهبود اقتصاد ملی،اقتدار گرایی ،نوآوری و رضایت شغلی را به همراه خواهد داشت.
خلاصه ماشینی:
واژگان کليدي: آموزش و پرورش فني و حرفه اي ،علم سنجي ،فراترکيب ،الگوي راهبردي ،مهارت آموزي ١دانشيار، دانشکده کارآفريني دانشگاه تهران ٢ مدرس دانشگاه فرهنگيان مقدمه در سال هاي اخير به دليل پتانسيل هاي موجود درتوسعه ي آموزش هاي فني و حرفه اي در راستاي پرداختن به چالش هاي بهره وري و برابري ، و ترسيم چشم انداز شغلي بهتر،به منظور حصول توسعه پايدار؛ اهداف جديدي مد نظر ملل مختلف قرار گرفته است (٢٠٢١,Clement et al ) که مي تواند نقش مهمي در توسعه مهارت هاي ضروري بازار کار ايفا نمايد.
(٢٠٢١,Khalid et al) آنچه اغلب کشورهاي پيشرفته در نظر گرفته اند اين است که براي رشد اقتصادي بايد آموزش فني و حرفه اي حمايت شود (٢٠١٤,Pavlova) آموزش هاي فني و حرفه اي مشتمل بر «قابليت هاي حرفه اي » و «مهارت هاي کليدي » مي باشد.
در گام اول و در ابتدا در پايگاه استنادي Scopus جستجوي حوزه مذکور مطابق زير انجام شده است : "Technical and vocational education and training" تعداد نتايج حاصله در حدود ٣٥٩ مدرک (شامل مقاله ، کتاب و...
بر اين اساس درپايان خروجي نرم افزار MAXQDA٢٠٢٠اجزاء الگوي مورد نظر را ارائه داده است که در ادامه به آنها پرداخته مي شود: ١) انواع آموزش هاي فني و حرفه اي : انواع آموزش هاي فني و حرفه اي مشتمل بر «مهارت هاي نرم ،مهارت هاي سخت و رويکرد هاي نوين آموزشي »هستند اين بخش با تحقيقات «٢٠٢٠,Mohammad& Rashid؛ Jayalath & Esichaikul,2020 ,Khalid,2021Ochieng & Ngware,2021 ٢٠١٩,Mokmin& Masood»همسو مي باشد.