چکیده:
گناهان آثار و پیامدهای روحی و روانی متعدد دارند که حیات دنیوی و اخروی انسان را تحت تاثیر قرار میدهند.
دو مؤلفه اضطراب و ناامیدی به عنوان آسیبهای مبتلا به جامعه بشری از جایگاه ویژهای در حوزه سلامت روانی برخوردار است که دکترین اسلامی و روانشناسی در این زمینه دیدگاههای قابل توجهی ارائه داده است. از نگاه اسلام اضطراب به دو نوع ممدوح و مذموم قابل تقسیم است. گناه میتواند سبب افزایش اضطراب مذموم شود و مانع رشد و عامل تشویش و پریشانی روانی است. از سوی دیگر گناه سبب کاهش امید ممدوح میشود که در روایات با عنوان یأس از آن نام برده شده است. این پژوهش بر آن است که بر مبنای آیات و روایات و علم روانشناسی به بازشناسی عوامل ایجاد اضطراب و ناامیدی و تأثیر گناه بپردازد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهميت موضوع آرامش رواني و تأثير معنويات در حصول آن ، پژوهش هاي متعددي در اين خصوص انجام شده است که از جمله مي توان به موارد ذيل اشاره کرد: نگــاهي قرآنــي بــه فشــارهاي روانــي(١٣٨٩) ســيد اســحاق حســيني کوهســاري نگاشــته و راهکارهاي درمـان اضـطراب و فشـارهاي روانـي را کـه حاصـل بـرهم خـوردن تعـادل حيـاتي بـدن و تصـورات نادرسـت اسـت را در دو بخـش راهکـارهـاي کـاهش فشـار روانـي و مهـار آن بيـان کـرده است .
بنـابراين مـيتـوان گفـت مقولـه گنـاه بـه خـاطر تخلـف از قـوانين الهـي موجـب دوري از رحمـت حق تعالي و زمينه ساز تيـره گـي روح و نـاآرامي و اضـطراب خواهـد بـود؛ ولـي برخـي از گناهـان تـأثير بيش تري در از بـين بـردن آرامـش انسـان هـا دارد کـه همـان آثـار وضـعي گنـاه بـر سرشـت انسـاني است .
اسلام همان طور که براي رفع همه گرفتـاريهـا و نگرانـيهـا و عقـده هـاي روحـي، ابتـدا نيـروي ايمان به خـدا را کـه ريشـه فطـري دارد، در وجـود انسـان تقويـت مـيکنـد و سـپس او را بـه پنـاه آن سـنگ محکـم مـيبـرد و از آن نيـروي عظـيم بـراي رفـع مشـکلات و نگرانـيهـا اسـتفاده مـيکنـد، براي درمان شخص گناهکـار نيـز کـه بـه بيمـاري گنـاه دچـار شـده اسـت و پـس از ابـتلاي بـه ايـن بيماري، احساس حقارت و شکست و زبـوني هـم در خـود مـيکنـد، ابتـدا بـه خـدا پنـاه مـيبـرد و بـه لطــف وي اميــدوار مــيکنــد و در دلــش شــوق و اميــد ايجــاد کــرده و بــه آمــرزش و اســتغفار از وي وادارش ميسازد و سـپس از برنامـه هـاي علمـي و روانـي نيـز کمـک گرفتـه و نيـروي اراده و تصـميم بر ترک گناه را در او ايجاد ميکند(رسولي محلاتي، ١٣٧٧: ص ٥٨).
اگـر انسـان بـه مرکـز قدرت اميدوار باشد، خـوب اسـت ؛ امـا در مقابـل رجـاء يـا اميـد ممـدوح ، يـأس و نااميـدي قـرار دارد و يکي از تأثيرات گناه ، کاهش اميد ممدوح است که به نااميدي ميانجامد.