چکیده:
نقد و بررسی تطبیقی دیدگاه امامیه و زیدیه بر دلایل برتری ائمه شیعه نسبت به پیامبران پیشین است. پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای توصیفی - تحلیلی است که به چگونگی گردآوری اطلاعات دادهها، تجزیهوتحلیل و شیوه گزارش آنها در تعیین طرح پژوهش مؤثرند. روش جمعآوری اطلاعات در پژوهش پیشرو، به شیوه بررسی اسناد و مدارک است؛ به همین منظور اسناد و مدارک در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفتهاند. مسئله افضلیت امامان اهلبیت (ع) بر پیامبران پیش از رسول اکرم (ص) برگرفته از دو بحث نبوت و امامت خاصه در علم کلام است. طبق دیدگاه مکتب زیدیه بحث امامت بر چند محور استوار است؛ 1- تفاوتی بین مقام خلیفه و امام وجود ندارد 2- امام هویتی سیاسی دارد و لاغیر 3- جهانبینی این مکتب بر این مبنا استوار است که در مرتبه نخست ملائکه، در مرتبه دوم انبیا، در مرتبه سوم اوصیاء و در مرتبه آخر و چهارم ائمه اطهار قرار میگیرند 4- همة انبیا به طور عام همواره برتر از ائمه هستند 5- شروط و صفات برای امام، مقامی فرازمینی نیست بلکه صرفاً ملاک گزینش است و ممکن است در هرکسی ظهور و بروز پیدا نماید، که پس از بیان دیدگاه زیدیه پیرامون بحث امامت و نقد آن با مراجعه به آثار عالمان شیعی بر افضلیت ائمه اطهار (ع) بر سه دلیل تمرکز شده است:
دلیل اول، برتری مقام امامت از مقام نبوت و رسالت است. دلیل دوم، حدیث متواتر ثقلین است که امامان اهلبیت (ع) را عِدل و همسنگ قرآن میداند. دلیل سوم، آیه مباهله است. پس در نتیجه نقد مبانی زیدیه پیرامون افضلیت امامان اهلبیت (ع) نسبت به پیامبران پیشین صحیح است و این گزاره طبق مبانی امامیه ثابت شده است.
خلاصه ماشینی:
طبق ديدگاه مکتب زيديه بحث امامت بر چند محور اسـتوار است ؛ ١- تفاوتي بين مقام خليفه و امام وجود ندارد ٢- امام هويتي سياسي دارد و لاغير ٣- جهـان بينـي ايـن مکتب بر اين مبنا استوار است که در مرتبه نخست ملائکه ، در مرتبـه دوم انبيـا، در مرتبـه سـوم اوصـياء و در مرتبه آخر و چهارم ائمه اطهار قرار ميگيرند ٤- همۀ انبيا به طور عام همواره برتر از ائمه هسـتند ٥- شـروط و صفات براي امام ، مقامي فرازميني نيست بلکه صرفا ملاک گزينش است و ممکن است در هرکسي ظهور و بروز پيدا نمايد، که پس از بيان ديدگاه زيديه پيرامون بحث امامت و نقـد آن بـا مراجعـه بـه آثـار عالمـان شيعي بر افضليت ائمه اطهار (ع ) بر سه دليل تمرکز شده است : دليل اول ، برتري مقام امامت از مقام نبوت و رسالت است .
در نقد مبناي دوم مکتب زيديه (امام هـويتي سياسـي دارد و لاغيـر) ايـن نکتـه را بايـد ذکر نمود که اين مبنا با ساحت امامان معصوم و همچنين بـا مبـاني کـلام اسـلامي در تضـاد است ازآن جهت که امام به عنوان الگويي براي بشريت نميتواند تک ساحتي باشد کـه اگـر اين گونه باشد دچار تالي فاسد عظيمي خواهد شد که صدمه اش بـه تمـام پيکـرة ديـن مبـين اسلام خواهد بود و اين با مقام عصمت و انسان کامل بودن اهل بيت در تضاد است .