چکیده:
میراث فرهنگی همواره به عنوان اهدافی جذاب در راستای نیل به مقاصد اقتصادی، مذهبی و سیاسی، مورد نظر مجرمان سازمانیافته و تروریستها در مخاصمات مسلحانه داخلی منطقهای و بینالمللی بوده است. بنابراین حمایت از این میراث با توجه به اینکه در سطح بینالمللی مورد احترام جامعه جهانی و بشری است، همواره مورد اجماع، تأیید و تأکید بوده است و این حمایت هرچند به صورت ناقص، در ابعاد مختلف حقوقی و قضایی، سیاسی و ایدئولوژیک انعکاس یافته است. یکی از نهادهای تأثیرگذار که دارای ظرفیتی مٶثر در راستای حمایت از این آثار در سطح بینالمللی است، دیوان کیفری بینالمللی است. هرچند به صورت صریح، امکان طرح دعاوی شامل موضوعات حمایت از میراث فرهنگی جهانی در دیوان قید نشده، ولیکن بررسی رویه موجود مٶید صلاحیت دیوان در رسیدگی به این موضوعات است. یکی از پروندههای مهم در این خصوص در دعوای دادستان دیوان علیه المهدی انعکاس یافته که بررسی آن سازماندهنده نظامی مطلوب مشتمل بر اهداف و مؤلفههای مٶثر در کیفردهی مرتکبان جنایات علیه میراث فرهنگی خواهد بود. این مقاله به دنبال تبیین اهداف و مؤلفههای مٶثر در کیفردهی مرتکبان جنایت علیه میراث فرهنگی در دیوان کیفری بینالمللی است و بیان میدارد که به علت نبود الگوی کیفردهی یکسان در رویه دیوان، حفاظت کارآمد از میراث فرهنگی با تکیه بر اهداف سنتی مجازات مانند سزادهی، بازپروری و بازدارتدگی کافی نبوده و اهدافی دیگر مانند مرمت و بازاحیای بناهای تاریخی و فرهنگی و جبران آلام روحی بزهدیدگانی که دارای پیوند تاریخی و مذهبی با این اماکن هستند، بیش از جنبه سنتیِ اهداف مجازات اهمیت داشته و نظام سزادهی کیفری باید مبتنی بر این موضوعات سامان یابد.
Cultural heritage has always been an attractive target for achieving the economic, religious and political goals of organized criminals and terrorists in internal, regional and international armed conflicts, so supporting this heritage considering that at the international level It is respected by the world and human society, it has always been a matter of consensus, approval and emphasis, and this support, although incomplete, has been reflected in various legal and judicial, political and ideological dimensions. One of the influential institutions that has an effective capacity to support these works at the international level is the International Criminal Court. Although the possibility of filing lawsuits involving the protection of world cultural heritage in the court is not explicitly mentioned, but the review of the existing procedure confirms the jurisdiction of the court in dealing with these issues. One of the important cases in this regard is reflected in the lawsuit of the court prosecutor against Al-Mahdi, which investigation will be the desired military organizer including the goals and effective components in punishing the perpetrators of crimes against cultural heritage. This article seeks to explain the objectives and effective components in punishing perpetrators of crimes against cultural heritage in the International Criminal Court and states that due to the lack of a uniform punishment model in the court’s procedure, the efficient protection of cultural heritage relies on the traditional goals of punishment. Such as punishment, rehabilitation and deterrence are not enough, and other goals such as restoration and revival of historical and cultural monuments and compensation for the emotional pain of the victims who have a historical and religious connection with these places, are more important than the traditional aspect of the goals of punishment, and the criminal punishment system should be based on be organized on these issue.
خلاصه ماشینی:
دیوان کیفری بینالمللی در سپتامبر 2016 در یک دادرسی که تنها سه روز به طول انجامید، احمد الفقی المهدی را به دلیل ارتکاب جنایت جنگیِ هدایت عمدیِ حملات علیه میراث فرهنگی جهانی تیمبوکتو در کشور مالی، به تحمل نه سال حبس و جبران خسارات وارده محکوم نمود؛ محکومیتی که علیرغم باور شعبه به شدت آن، با احراز پنج عامل مخففه و در غیاب کیفیات مشدده حاصل گردید.
ارکان مختلف دیوان همچون دفتر دادستانی و شعب بدوی و تجدیدنظر از آغاز فرایند تعقیب، محاکمه و مجازات مرتکبان جنایت مزبور تلاش نمودهاند با تفسیری منطبق با ماهیت و فلسفه کیفر از اساسنامه رم و بهرهگیری از رویه قضایی محاکم کیفری بینالمللی، اهداف کیفر را شناسایی و بر مبنای آن، کیفر مناسبی را برای اشخاص محکوم تعیین نمایند که افزون بر برآورده ساختن اهداف، بازتابدهنده شدت جنایت و میزان مجرمیت آنان باشد.
2. عوامل مٶثر در کیفردهی مرتکبان جنایت علیه میراث فرهنگی در پرتو رویه دیوان کیفری بینالمللی برای نیل به اهداف بنیادین حقوق بینالملل که شامل برقراری عدالت و نظم و آرامش در جهان است، اصول صریح و روشنی وجود دارد که با در نظر گرفتنِ مجموعه آنها میتوان به این مهم دستیافت.
با این حال، شعبه بدوی با ذکر این اصل بنیادین کیفردهی در محاکمات کیفری بینالمللی، که هر عاملی که در احراز شدت جرم یا اوضاع و احوال شخصی متهم لحاظ شده باشد، نباید به عنوان کیفیات تشدید یا تخفیف کیفر در نظر گرفته شود، از الگوی تفصیلی مؤلفههای مؤثر در تعیین کیفر دفتر دادستانی پیروی ننموده و خود طرحی نو درانداخته است.