چکیده:
مهمترین نقش زنان در سبک زندگی اسلامی نقش مادری و تربیت فرزند است؛ اما امروزه بسیاری از زنان در کنار نقش مادری، به دلیل اشتغال، موظف به ایفای صحیح نقش شغلی نیز هستند و ازاینرو، برقراری تعادل بین نقش شغلی و مادری اهمیتی ویژه دارد. در سالهای اخیر، تعداد زنان عضو هیئتعلمی دانشگاه افزایش یافته و به دلیل حجم زیاد وظایف شغلی که بر عهده دارند، برقراری تعادل بین نقش شغلی و خانوادگی و بهطور خاص، مادری برای آنها با دشواریهای خاصی همراه است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، شناسایی راهبردهای برقراری تعادل بین نقش شغلی و مادری برای این زنان، با استفاده از روش کیفی است. به این منظور، این پژوهش با مصاحبه با 20 نفر از زنان عضو هیئتعلمی دانشگاه و تحلیل محتوای کیفی مصاحبهها، به استخراج راهبردها پرداخته است. بر اساس یافتهها، راهبردهای برقراری تعادل بین نقش شغلی و مادری شامل هشت مقوله اصلی «تلاش سختکوشانه در راستای اهداف شغلی»، «تلاش برای مادری خوب»، «خودفراموشی»، «فروکاستن اهداف شغلی»، «مدیریت زمان»، «تقسیم کار»، «تدابیر فرزندآوری» و «برونسپاری انجام برخی از امور خانواده» بوده است.
Women’s most important roles in the Islamic lifestyle are those of maternity and rearing children, but today many women, because they have a job, are also obligated to play a correct occupational role, and therefore striking a balance between occupational and maternal roles is of particular importance. In recent years, the number of female members of academic staff has been on the increase, and since these women have undertaken a great volume of occupational tasks, achieving the equilibrium between their occupational and familial roles involves certain difficulties. Thus, using the qualitative research method, the present study aims to identify the women’s strategies for finding the balance. To this aim, interviews with 20 female members of academic staff and a content analysis of the interviews have been conducted to extract the strategies. According to the research findings, the strategies include eight categories: diligent efforts to achieve occupational goals, efforts to be a good mother, self-effacement, reduction of occupational goals, time management, a division of labor, family planning, and outsourcing of some family tasks.
خلاصه ماشینی:
«چرا زنان متناسب با مدارک تحصیلی خود نمیتوانند وارد مشاغل دانشگاهی شوند؟»، «چرا به اندازه مردان امکان ارتقاء ندارند؟»، «درک عمیقتر از رویکردهای مختلف به زنان دانشگاهی و تجربه آنان، چگونه میتواند در ترسیم سیاستها و موقعیتهای کارآمد مؤثر باشد؟»، بخشی از سؤالاتی هستند که در این کتاب موردتوجه نویسندگان بوده و به روش کیفی یافتههای خود را تحلیل کرده > حسنپور و همکاران (1400)، در مطالعهای با فراتحلیل 49 پژوهش، استراتژیهای تعادل کار و خانواده را متعهد بودن، مدیریت زمان، توانایی مدیریتی، داشتن مربی یا منتور، مراقبت از خود، استفاده از حمایتهای اجتماعی مانند کمک گرفتن از دیگران برای نگهداری از فرزند و انجام کارهای منزل، مرزبندی فعالیتهای کاری و غیرکاری شامل تاکتیکهای زمانی، رفتاری، جسمانی و ارتباطی، اولویتبندی نقشها، اشتراک شغلی، دورکاری و مدیریت زندگی، بیان کردند.
روش با توجه به اینکه در پژوهش حاضر محقق برای پاسخ به سؤال پژوهش، به دنبال توصیف و درک کامل و عمیق تجربه زنان عضو هیئتعلمی از راهبردهای برقراری تعادل بین نقشهای شغلی و مادری بوده، از روش کیفی استفاده نموده است.
» (شماره 12) برونسپاری انجام برخی از امور خانواده «استفاده از خدمتکار» یکی از راهبردهای زنان برای کاستن از وظایف خانوادگی و برقراری تعادل بین نقش شغلی و مادری بوده است.
بر اساس یافتهها، زنان برای برقراری تعادل بین نقش شغلی و مادری از راهبردهای «تلاش سختکوشانه در راستای اهداف شغلی»، «تلاش برای مادری خوب»، «خودفراموشی»، «فروکاستن اهداف شغلی»، «مدیریت زمان»، «تقسیم کار»، «تدابیر فرزندآوری» و «برونسپاری انجام برخی از امور خانواده» استفاده میکنند و در پژوهشهای پیشین نیز به برخی از این راهبردها اشاره شده است.