چکیده:
یکی از ابعاد و عرصه های پژوهشی قدرت نرم، تحقیق پیرامون این واقعیت از منظر قرآن کریم است. بر اساس تعالیم و آموزه های قرآنی، «توبه» در تجلّی قدرت نرم الهی، نقش تعیین کننده و قدرتمندی در اصلاح روابط درون سازمانی و مدیریّت اسلامی ایفا می کند. توبه متّکی به نوعی بیداری و انقلاب درونی است که ضمن برانگیختن عزم فرد بر ترک خطا (گناه)، سبب تدارک و اصلاح امور از سوی او نیز می گردد. حیثیت متقابلی توبه که در کلام خدا بر آن تأکید شده، حاکی از نوعی محبت حاکم بر روابط میان خدا و خلق و نیز روابط فرد و دیگران است. هدف اصلی نوشتار حاضر پاسخگویی به این سؤال مهم است که تجلّی قدرت نرم الهی در برابر قدرت نرم شیطان بنابر آیه شریفه 37 سوره بقره، در ارزیابی توبه به مثابه مکانیسمی قرآنی در جهت اصلاح رفتار سازمانی چگونه است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی و تحلیل تجلّی قدرت نرم الهی در آیه 37 سوره بقره پرداخته تا نقش توبه و نسبت آن با سازوکارهای تعلیمی مورد نظر مدیران و کارمندان در جهت اصلاح رفتار سازمانی مبتنی بر خطاپذیری درون سازمانی سنجیده شود. در نتیجه بر اساس یافته های پژوهش، چنانچه خطاپذیری بر اساس الگوی توبه پذیری در قرآن اجرا گردد، نه تنها روابط میان مدیران ارشد و کارمندان، تنظیم و اصلاح می گردد، بلکه این الگو در نهایت به سلامت اداری و سازمانی نیز می انجامد.
The subject of soft power could be studied from the viewpoint of the Holy Quran. According to Quranic teachings regarding the manifestation of the soft power of the divine, “repentance” plays an important and substantial role in intra-organizational relationships and Islamic management. Repentance depends on a kind of awakening and internal revolution which as well as driving an individual’s decision to avoid mistake (sin), make him/her perform and correct the daily deeds. Being emphasized by the words of God, the mutual respect held between God and his servant after the repentance shows a kind of kindness in God’s relationship with humans, and also individuals’ with others. The main purpose of this paper is to answer the question: By considering the manifestation of the divine’s soft power against Satan’s according to Al-Baqarah 2:37, how can we evaluate repentance as a Quranic mechanism for modifying the organizational behavior? The descriptive-analytic method is adopted to study the manifestation of the divine’s soft power in Al-Baqarah 2:37. The role of repentance and its relation to educational systems used by managers and employees is assessed with the purpose of modifying the organizational behavior based on intra-organizational fallibility. Based on the results of the study, if the fallibility is carried out based on the repentance pattern of the Quran, not only the relationship between chief managers and employees will be improved, but also this pattern will lead to a healthy office and organization.
خلاصه ماشینی:
از آنجــا که برطبق آموزه هاي قرآنــي ، خلقت جهان، بي حکمت و عبث نبوده و آفريدگار و صانع عالم ، براي اداره جهان، طرح و برنامه داشــته است و انسان دارنده ي قابليت ها به عنوان خليفه ي خدا بر روي زمين ، اگر بر مبناي فطرت اصيل و عقل ســليم خود با برنامه ريزي براساس دستورات کتاب و سنت ، عمل کند، مي تواند به کمال برسد و سعادتمند گردد؛ پس در مديريت اسلامي ، فرض بر اين است که هستي به سمت کمال و تحقق و تجلي اســماي الهي ســير مي کند و آدمي _بزرگترين بازيگر اين نقش _ قابل تربيت و ارشاد اســت ، پس سازوکارهاي مديريت بايد منجر به شکوفايي استعدادهاي فطري و اکتسابي او گردد و اين امر تنها با ســازماندهي گروه هاي مختلف انســاني و رهبري و مديريت آنان توسط افرادي از جنس خودشــان ميسر اســت (جوانپورهروي، ۱۳۸۷: ۴۸-۳۷).
اگرچه تحقيقات متعدد و مفصلي در خصوص قدرت نرم، مفهوم توبه در قرآن و نيز اخلاق مديريتي و ســازماني بطور خاص انجام شده که در برخي موارد، مبنايي براي اين پژوهش اســت ؛ اما پژوهش هاي صورت گرفته با روش بين رشته اي در حوزه مطالعات قدرت نرم با عنوان مزبور چندان چشمگير نيست و به چند مورد اشاره مي شود: فضايلي در مقاله اي به تبيين جايگاه و نقش دعا در جنگ نرم با رويکرد معناشناســي واژه «دعا» در قرآن کريم پرداخته است (۱۳۹۹).